نمی‌خواهیم فرمول‌های تولیدمان را در اختیار موسسه استاندارد بگذاریم

گروه صنعت‌ومعدن- ایران با وجود پتانسیل‌هایی که در زمینه تولید برخی کالاهای کشاورزی مانند زعفران دارد، تاکنون نتوانسته است سهم مناسبی از تدوین استانداردهای بین‌المللی داشته باشد، که در نهایت به ضرر ایران در بازارهای بین‌المللی تمام‌شده است. محمد ناظ‌می‌اردکانی درباره استاندارد صنایع غذایی می‌گوید: در حال حاضر ۱۱‌هزار واحد تولیدی تحت پوشش موسسه استاندارد هستند که از این تعداد ۳۵۰۰ واحد مربوط به صنایع غذایی است و از این تعداد نیز ۲‌هزار واحد دارای نشان استاندارد هستند.

او همچنین با اشاره به وجود سازمان کدکس بین‌المللی که در زمینه استانداردهای غذایی فعالیت دارد، افزود: این سازمان تاکنون حدود ۶۰۰ استاندارد غذایی تدوین کرده است و چند‌هزار دستورالعمل نیز دارد. رییس موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران با ابراز تاسف از این که در ایران همه نگاه‌ها به استاندارد محصول دوخته شده است، مطرح کرد: استاندارد دارای چهار ماهیت محصول، مدیریت، ارزیابی - انطباق و مسوولیت اجتماعی است که در این بین استاندارد مدیریت اهمیت ویژه دارد و متاسفانه تاکنون تنها ۴۵۰۰ واحد صنعتی موفق به دریافت استاندارد مدیریتی شده‌اند.

ناظ‌می‌با اذعان به این که در برخی موارد در موسسه استاندارد و در روند انجام کارها بوروکراسی اداری وجود داشته که این باعث کندی کارها می‌شود، اضافه کرد: به همین منظور شرکت‌های بازرسی فنی و بازرسی کالا ایجاد می‌شود تا کلیه فرآیندهای مربوط به استاندارد را انجام دهند و در نهایت تنها گواهی نشان استاندارد از سوی ما صادر شود.

وی افزود: چنین اقدا‌می‌از سوی موسسه استاندارد در واقع تبدیل کردن استانداردسازی به کسب و کار و خارج کردن آن از انحصار این موسسه است تا همه افراد از جمله دانشجویان و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی بتوانند در تدوین استاندارد مشارکت داشته باشند.

همچنین احمدی، عضو انجمن آب میوه و کنسانتره، ابراز کرد: به چه دلیل کارخانه‌های تولیدی مجبورند برای بررسی‌های مربوط به استاندارد، جزئیات کامل فرمول‌های تولیدی خود را در اختیار موسسه استاندارد قرار دهند، در حالی که وجود چنین سیستم نظارتی باعث رشد فرمول‌های تقلبی و رو آوردن تولیدکنندگان به پنهان کاری می‌شود و چنین کاری در هیچ کجای دنیا انجام نمی‌شود.

وی پیشنهاد داد: اگر استاندارد به برندهای معتبر داده شود، بسیاری از مشکلات از جمله تولید برندهای معتبر در ظرفیت‌های خالی کارخانه‌های دیگر برطرف ‌می‌شود. در شرایطی که هم‌اکنون برخی از برندهای معروف صنایع غذایی در ظرفیت کارخانه‌های دیگر خالی مانده‌اند، اقدام به تولید می‌کنند اما دوباره مجبورند اقدام به گرفتن استاندارد کنند.

همچنین نجفی، عضو شورای مرکزی تشکل‌های صنایع غذایی، با بیان این که ۶۰‌درصد از تولید شیر خام در کشور به صورت سنتی انجام می‌شود، تصریح کرد: وزارت جهاد کشاورزی اعلام می‌کند که میزان تولید شیرخام در کشور سالانه حدود ۸میلیون و ۳۰۰‌هزار تن است؛ در حالی که چنین عددی صحیح نیست و میزان آن حداکثر بین ۵ تا ۶میلیون تن است.

وی اضافه کرد: با توجه به سنتی بودن تولید شیرخام در کشور امکان تقلب در این زمینه نیز بسیار محتمل است به طوری که پیش از آن شیر خام به کارخانه برای فرآوری برسد برخی افزودنی‌ها برای سالم جلوه دادن شیرخام به آن افزوده ‌می‌شود که این کار غیرقانونی و غیربهداشتی است.

در همین حال نظام‌الدین برزگری، معاون نظارت بر اجرای استاندارد موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، معتقد است: در کشورهای دیگر نیز برندهای معروف در بسیاری از مواقع از ظرفیت خالی کارخانه‌های دیگر برای تولید استفاده ‌می‌کنند و در کشور ما نیز اگر مسائل مربوط به استاندارد و بهداشتی آن حل شود، در این زمینه مشکلی وجود ندارد.

وی با اشاره به این که تدوین استاندارد شیرخام را پیشنهاد کرده‌ایم، ادامه داد: تاکنون در زمینه استاندارد خدمات نیز کم‌کاری کرده‌ایم.

برزگری در مورد موازی کاری‌های میان موسسه استاندارد و وزارت بهداشت نیز با قبول این مطلب که این موازی کاری‌ها بخش تولید را آزار داده است، گفت: از این پس قرار است نظارت بر کالاها به جز دارو بر عهده موسسه استاندارد گذاشته شود. هرچند باز هم از نظرات کارشناسان وزارت بهداشت کمک ‌می‌گیریم؛ ضمن این که درباره بحث مسوولان فنی و کنترل کیفیت آماده‌ایم در یک کمیته تعیین صلاحیت این دو بخش با یکدیگر یکی شوند.

معاون نظارت بر اجرای استاندارد موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران درباره استاندارد زعفران نیز توضیح داد: رنگ زعفران ایران در دنیا استثنایی است و به همین منظور در حال حاضر قصد داریم در کمیته فنی سازمان بین‌المللی استاندارد و با پیگیری از طریق وزارت امور خارجه استاندارد اجباری زعفران را به نام ایران در سازمان ایزو به ثبت برسانیم تا دیگر هیچ کشوری نتواند زعفران ایران را کپی‌برداری کند و مجبور شود از استاندارد ایران تبعیت کند.

برزگری در خصوص آخرین وضعیت شورای‌عالی استاندار نیز توضیح داد: شورای‌عالی استاندارد در شورای آموزش و پرورش و فن‌آوری ادغام شده است و در مجموعه شورای عالی آموزش و فن‌آوری، کمیسیون مستقلی برای استاندارد تحت همین عنوان یعنی کمیسیون استاندارد تشکیل شد که این کمیسیون در مجموعه ریاست جمهوری با ریاست وزیر صنایع و معادن و معاونان وزرای عضو شورای عالی دستورات جلسه را بررسی کرده و بحث‌های کارشناسی در این کمیسیون انجام می‌شود و نهایتا مصوبات کمیسیون استاندارد به شورای عالی که با حضور رییس جمهوری تشکیل جلسه می‌دهد، ارائه خواهد شد.

همچنین هدایت حسینی، سرپرست اداره کل نظارت بر موادغذایی، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی وزارت بهداشت و درمان، درباره این که چرا باید واحدهای صنعتی فرمول‌های محرمانه خود را برای بررسی در اختیار سازمان‌های دولتی قرار دهند؟ گفت: این فرمول‌ها فقط از نظر مواد افزودنی و مواردی که با سلامت و بهداشت مردم سروکار دارد، مورد بررسی قرار ‌می‌گیرند و کاری به جزییات فرمول‌های محرمانه واحدهای صنعتی نداریم.

محمد حسینی، مسوول هماهنگی فراکسیون صنایع غذایی مجلس شورای اسلا‌می، با ابراز تاسف از این که بیش از ۸۰‌درصد تحقیقاتی که در دانشگاه‌های کشور انجام ‌می‌شود، عملا هیچ کاربردی در بخش صنعت ندارند، افزود: تحقیقات پایه ای لازم است اما در حال حاضر تحقیقات کاربردی نیاز اصلی بخش صنعت کشور است.

حسینی توضیح داد: طی چند ماه گذشته فعالیت‌های مختلفی را در بخش صنایع غذایی انجام دادیم از جمله این که درباره نوشابه با وزارت بهداشت به تفاهم رسیدیم که مصرف به اندازه آن مضر نبوده و سوءتغذیه به دنبال به همراه ندارد، همچنین از جمله طرح‌های در دست مطالعه، بررسی گیاه چویل به عنوان اسانس، عطر و افزودنی غذا است که هم اکنون روی کاربردها و خواص آن در حال بررسی هستیم.

مسوول هماهنگی فراکسیون صنایع غذایی مجلس شورای اسلا‌می ‌همچنین با انتقاد از موانع صادراتی محصولات ایرانی خاطرنشان کرد: به عنوان مثال صادرات گلاب ایران به عراق صرفا به این دلیل که شب‌ها گمرک مامور بازرسی و ثبت ندارد باید بیش از ۱۲ ساعت تا صبح پشت مرز معطل بماند و همین معطلی میلیون‌ها تومان برای تولیدکننده و صادرکننده ضرر دارد. در عین حال دولت نیز نمی‌تواند به خاطر مسائل کوچک‌سازی کارمند استخدام کند بنابراین به نظر ‌می‌رسد چاره‌ای جز خصوصی‌سازی در بخش گمرک وجود نداشته باشد.