مجید سلیمی بروجنی

در خبرها آمده است که معاون امور بین‌الملل وزارت نفت، شرکت‌های آمریکایی را به سرمایه‌گذاری و همکاری در نفت و گاز ایران دعوت کرده است. در روزهایی که همسایگان ما چه در جنوب و چه در شمال و غرب، شرکت‌های قدرتمند غربی را به همکاری طلبیده‌اند و با تمام توان در حال توسعه صنایع نفت و گازشان هستند این دعوت به همکاری علامت خوبی محسوب می‌شود. حال بماند که مفاد این همکاری دوجانبه چه بوده و عکس‌العمل شرکت‌های آمریکایی در برابر این دعوت چه خواهد بود؟ موضوع سرمایه‌گذاری خارجی سال‌ها است که در ایران مورد بحث محافل اقتصادی و سیاسی بوده است.

این حساسیت باعث شده که طی سال‌های پس از جنگ هشت ساله قوانین و مقررات به سمت حمایت از سرمایه‌گذاری خارجی نگاه مثبت‌تری پیدا کرد.

بحران کنونی در اقتصاد جهانی و رکود سرمایه‌گذاری در سایر کشورها که احتمال تداوم آن تا چند سال آینده دور از انتظار نیست، فرصتی را فراهم کرده است تا از آن در جذب سرمایه‌ به داخل کشور استفاده شود.

با توجه به فرصت پیش‌آمده جا دارد سلسله اقدامات راهبردی در راستای تشویق مشارکت بخش غیردولتی، فراهم کردن امنیت اقتصادی و به تبع آن امنیت سرمایه‌گذاری برای فعالان اقتصادی و جلب سرمایه از خارج و تغییر شیب سرمایه به سمت داخل صورت پذیرد.

دارنده سرمایه هنگام اخذ تصمیم برای سرمایه‌گذاری به دو اطمینان نیاز دارد؛ نخست: اطمینان از سودآوری. دوم: اطمینان از عدم‌تعرض به سرمایه او. عدم‌تمایل سرمایه‌گذار خارجی از سرمایه‌گذاری در ایران و سرمایه‌گذاری سرمایه‌گذار داخلی در فعالیت‌های سوداگرانه غیردولتی زودبازده با خروج سرمایه از کشور علامتی است که نشان‌دهنده نیاز به تلاش در جهت افزایش امنیت سرمایه‌گذاری در کشور است.

محیط سرمایه‌گذاری در ایران از عواملی که موجب ایجاد ناامنی در آن شده است، رنج می‌برد. برخی از این عوامل بنیادی ریشه در فرهنگ دارد و برخی دیگر به رویکرد اقتصادی دولت‌ها، عوامل برون‌مرزی و عملکرد کارگزاران اقتصادی مربوط می‌شود.

در بررسی امنیت سرمایه‌گذاری از دیدگاه سرمایه‌گذاران خارجی توجه به رتبه‌بندی ریسک سرمایه‌گذاری در کشورها از اهمیت خاصی برخوردار است، زیرا یکی از مهم‌ترین معیارها برای تصمیم به سرمایه‌گذاری سرمایه‌گذاران خارجی است.

سرمایه‌گذاران غربی در شرایط بحرانی اقتصاد فعلی جهان به دنبال کشورهایی همچون ایران هستند که از پس‌لرزه‌های این بحران در امان مانده یا کمتر ضرر کرده‌اند؛ کشورهایی که سرعت توسعه و پیشرفت درآنها شتاب گرفته و ضمانت‌های لازم در نظام بانکی و اقتصادی آنها برای سوددهی به این سرمایه‌ها وجود دارد و کمتر از بحران مالی موجود در کشورهای پیشرفته صنعتی تاثیر پذیرفته باشند. به این خاطر باید سازوکارهایی را طراحی کرد تا بتوان با هدایت در افق چشم‌انداز بیست ساله ۵۰۰میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در کشور انجام پذیرد.

جذب این حجم سرمایه نیازمند یک برنامه جامع و با اهداف مشخص در صنعت نفت است. برای فراهم شدن یک فضای رقابتی که جذب سرمایه‌های داخلی و خارجی را در پی داشته، باید اقتصاد رانتی را در کشور از بین برد.

بجا است که دولتمردان ما با اتخاذ سیاست‌های هوشمندانه و تامین امنیت سرمایه‌های خارجی، شرایط را برای ورود شرکت‌های نفتی غربی که از مدرن‌ترین تکنولوژی‌های روز بهره‌مندند، آماده سازند. بدون شک با توسعه صنعت نفت و گاز کشور، گام بزرگی در جهت تحقق اهداف سند چشم‌انداز بیست ساله برخواهیم داشت.