پولی که رفت، تجهیزاتی که نیامد
اگرچه پالایشگاه‌های فازهای ۹ و ۱۰ پارس‌جنوبی بعد از چند ماه تاخیر در ۲۳ اسفند۸۷ به‌طور رسمی به بهره‌برداری رسید، اما بخش دریایی این دو فاز همچنان درگیر مشکلات عدیده‌ای است.
گروه انرژی- غزاله طایفه: شرکت آمریکایی که قرار بود بخش تجهیزات سرچاهی فازهای ۹ و ۱۰ را به ایران بدهد از بازپرداخت ۲۰میلیون دلار پول ایران امتناع می‌کند.
اگرچه پالایشگاه‌های فازهای ۹ و ۱۰ پارس‌جنوبی بعد از چند ماه تاخیر در ۲۳ اسفند۸۷ به‌طور رسمی به بهره‌برداری رسید، اما بخش دریایی این دو فاز همچنان درگیر مشکلات عدیده‌ای است. تجهیزات سرچاهی فازهای ۹ و ۱۰ از جمله بخش‌هایی است که در صورت عدم تهیه بهره‌برداری کامل از دو فاز را به تعویق خواهد انداخت.
تولید تجهیزات سرچاهی و درون چاهی نفت، عمدتا از سوی شرکت‌های آمریکایی صورت می‌گیرد. شرکت‌های اروپایی نیز در صورت نیاز به این تجهیزات با رجوع به شرکت‌های آمریکایی اقدام به تهیه آن می‌کنند.
به خاطر انحصاری بودن تولید کالاهای مدرن صنعت نفت از سوی آمریکا و عدم توانایی در تهیه این کالاها از سوی ایران، صنعت نفت و گاز ما با مشکلات سنگینی روبه‌رو شده است.
به گفته یک منبع آگاه در شرکت نفت و گاز پارس، در سال ۸۴ شرکت کیش اورینتال وابسته به شرکت هالیبرتون در آمریکا طی قراردادی با ایران متعهد به تامین تجهیزات سرچاهی بخش دریایی فازهای ۹ و ۱۰ شد.
به گفته وی، ارزش این قرارداد ۲۰۰میلیون دلار بود که ۱۰درصد از این میزان از سوی ایران به این شرکت پرداخت شد.
وی افزود: با قوت گرفتن تحریم‌ها علیه ایران این شرکت نه‌تنها با وجود گذشت ۴سال از زمان انعقاد قرارداد به تعهد خود عمل نکرده، بلکه از بازپرداخت ۲۰میلیون دلار پول ایران نیز امتناع می‌کند.
در یک نگاه کلی، عدم بهره‌برداری کامل از فازهای ۹ و ۱۰ میدان گازی پارس جنوبی با توجه به حجم بالای گازی که می‌توان از آن استخراج کرد، تاثیر بسزایی در گاز مصرفی کشور، گاز صادراتی و برنامه ریزی‌های شرکت ملی نفت خواهد داشت. در این راستا محمود احمدی‌نژاد، رییس‌جمهور در مراسم افتتاح پالایشگاه‌های فازهای ۹ و ۱۰ پارس جنوبی با تاکید بر اهمیت این دو فاز خاطرنشان کرد: «راه‌اندازی فازهای ۹ و ۱۰ پارس جنوبی به نظرم یک عیدی شادی‌آفرین برای ملت ایران است. شادی آنگاه مضاعف می‌شود که بدانیم این دو کار بزرگ در شرایطی اتفاق افتاد که با بداخلاقی‌ها و بدرفتاری‌های بعضی در سطح جهان مواجه بودیم؛ کسانی قول و قرار گذاشته بودند تا منابع مالی را تامین کنند، کسانی هم قرارداد بسته بودند تا قطعات و تجهیزات را تامین کنند.»
وی با اشاره به گزارش‌های ارائه شده درباره این فازها گفت: «به من می‌گفتند برخی از تجهیزات ما را از روی کشتی برگردانده‌اند. خیال می‌کردند یک ملت بزرگ و متخصصان توانمند یک ملت را می‌توانند با این حرکات بچه‌گانه و ایذایی و زشت از حرکت رو به کمال خودشان متوقف کنند. امروز می‌بینیم به‌رغم این بداخلاقی‌ها با دستان پرتوان و همت‌آهنین مردان و زنان این سرزمین، این کار بزرگ به نتیجه رسیده و به ملت ایران هدیه شد.»
حالا براساس بندی که در قرارداد بین ایران و شرکت اورینتال کیش وجود دارد اگر یک طرف قرارداد به تعهدات خود عمل نکند، طرف مقابل می‌تواند ادعای خسارت کند. به گفته یک منبع آگاه در شرکت نفت و گاز پارس، ایران با وجود اینکه ادعای خسارت کرده اما هنوز نتوانسته پول خود را پس بگیرد.
وی در مورد کارآیی تجهیزات سرچاهی توضیح داد: «این تجهیزات برای کاهش و تعدیل فشار گاز، جداسازی اولیه آب و میعانات گاز کارآیی دارد.»
وی در پاسخ به این سوال که در حال حاضر این تجهیزات از چه طریقی تامین خواهد شد اظهار داشت: «۱۸ماه پیش قرارداد دیگری با شرکت GS کره جنوبی بسته شده اما هنوز تجهیزات سفارش داده شده به ایران نرسیده است.»
وی افزود: »به دلیل حجم بالای سفارشات به نظر می‌رسد که تا ۶ ماه دیگر این تجهیزات به ایران برسد.»
طرح توسعه فازهای ۹ و ۱۰ به‌منظور تولید روزانه ۵۰میلیون مترمکعب گاز طبیعی، تولید روزانه ۸۰هزار بشکه میعانات گازی، تولید سالانه یک‌میلیون تن اتان، تولید سالانه یک‌میلیون و پنجاه‌هزار تن گاز مایع پروپان و بوتان (LPG) و تولید روزانه ۴۰۰تن گوگرد در حال اجرا است.
عملیات توسعه این فازها در شهریورماه ۱۳۸۱ به شرکت‌های GS کره جنوبی، شرکت مهندسی و ساختمان صنایع نفت (OIEC) و شرکت مهندسی و ساخت تاسیسات دریایی ایران واگذار شد.
ارسال نظر