نظرگاه
پاکستان چه میگوید؟
با به پایان رسیدن مهلت پاکستان برای اعلام نظر نهایی در خصوص قیمت پیشنهادی ایران برای صادرات گاز به این کشور، مقامات پاکستان خواستار تخفیف قیمت درخواستی ایران شدند. ایران و پاکستان ماه گذشته بر سر فرمول جدید قیمت گاز و همچنین شرایط مرور بر قیمت به تفاهم رسیدند و قرار بر این شد که مقامات این کشور امروز نظر نهایی خود را اعلام کنند. اگر چه به نظر نماینده ویژه ایران در مذاکرات صادرات گاز به پاکستان، ایران نظراتش را بر اساس موارد کارشناسی به آنها اعلام کرده و در مذاکرات تهران برداشت کلی این بوده که طرف پاکستانی این مباحث را پذیرفته است، اما در مقابل یک مقام ارشد پاکستان اخیرا اعلام کرده بود که «کشورش توانایی پرداخت هزینه واردات گاز از ایران را ندارد و در تلاش برای گرفتن تخفیفی از ایران است. در عین حال سیاستی در دولت تهیه شده که بر اساس آن تا سه سال آینده این کشور باید از این نظر خودکفا شود.» در حالی که نزدیک به ۱۹ سال از طرح خط لوله انتقال گاز صادراتی ایران به هند و پاکستان (خط لوله صلح) میگذرد، اما هنوز توافق نهایی در خصوص آن حاصل نشده است. در این سالها تاکنون بارها این مذاکرات به مراحل نهایی رسیده است، ولی هر بار به دلیل اختلاف پاکستان و هند و تنشهای ایجاد شده بین این دو کشور امضای قرارداد به تعویق افتاده است. در چنین شرایطی دیپلماسی هند با امضای قرارداد فروش تجهیزات اتمی از آمریکا در ماه گذشته بیشتر از گذشته مذاکرات خط لوله صلح را تحت تاثیر قرار داد. هر چند که مقامات هندی با وجود بیمیلی خود اعلام کردند که توافق هستهای آنها با آمریکا پروژه چند میلیارد دلاری خط لوله گاز ایران را تحت تاثیر قرار نخواهد داد، اما آنها با عدم حضور منظم در روند مذاکرات و طرح اختلافشان با پاکستان بر سر خط ترانزیت خط لوله و ترس از امنیت خط لوله در عبور از پاکستان چالشهای دیگری را در روند مذاکرات ایجاد کرد؛ به گونهای که مذاکرات خط لوله صلح فعلا به صورت دو جانبه از سوی ایران و پاکستان دنبال میشود. این تعویق در روند امضای قرارداد در شرایطی است که احداث خط لوله صلح در ایران بالای ۸۵درصد پیشرفت فیزیکی داشته و این نشانگر این است که قبل از انعقاد قرارداد، ایران تحلیل قطعی از اجرای این خط لوله و صادرات گاز به پاکستان و شبه جزیره به عمل آورده است. به عبارت دیگر بخش فنی و مهندسی از بخش دیپلماسی پیش افتاده است. حال طرف پاکستانی تصور میکند همان طور که توانسته نفت را با شرایط ترجیحی از ایران خریداری کند، تهران در شرایطی قرار گرفته که با هر خواسته و پیشنهاد اسلامآباد مجبور است موافقت کند؛ حتی با قیمتی پایینتر از معامله خرید گاز از ترکمنستان! از سوی دیگر در عین حال میزان مصرف داخلی گاز در پاکستان نیز در سال ۱۹۸۹ حدود ۶/۱۰میلیارد مترمکعب بوده که این رقم در سال ۲۰۰۰ به ۸/۱۷میلیارد مترمکعب رسید. به نظر میرسد در این شرایط مقامات مسوول ایران نباید با هر خواسته کشور دوست و برادر موافقت کند.
ارسال نظر