گمانه‌های نشست 150 اوپک

گروه انرژی-غزاله طایفه: کاهش شدید و بی‌سابقه قیمت نفت در بازارهای جهانی باعث شد تا اعضای اوپک تصمیم بگیرند نشست اضطراری خود را زودتر از موعد تعیین شده جمعه این هفته (۲۴ اکتبر) برگزار کنند تا بتوانند اوضاع آشفته بازار نفت را کنترل کنند. کاهش بی‌سابقه قیمت نفت در بازار موجب شده تا اعضای اوپک تصمیم بگیرند سطح تولید خود را کاهش داده تا شاید از این طریق، بار دیگر قیمت‌ها در بازار نفت تثبیت شود. البته بعضی از اعضای اوپک در خصوص میزان کاهش تولید، ارقام متفاوتی را پیش‌بینی می‌کنند. بر این اساس غلام‌حسین نوذری، وزیر نفت ایران با اشاره به کاهش تقاضای جهانی نفت خام که بین هشت تا ۱۰درصد است، پیش‌بینی می‌کند که اوپک احتمالا درباره کاهش ۲ تا دو و نیم میلیون بشکه از تولید خود تصمیم بگیرد. وی نشست اضطراری روز جمعه اوپک را بسیار مهم می‌داند، زیرا تقاضای جهانی برای نفت کاهش پیدا کرده و به دلیل شرایط بحران مالی و اقتصادی آمریکا تقاضای نفت خام در کشورهای مصرف‌کننده کاهش یافته است. وی اظهار داشت: «هدف اصلی اوپک این است که از تعادل بازار حمایت شود، زیرا کاهش بهای نفت در طولانی‌مدت به ضرر مصرف‌کنندگان خواهد بود و انگیزه سرمایه‌گذاری را از بین می‌برد.»

در این بین کشور قطر نیز موافق کاهش تولید است اما در خصوص میزان کاهش با ایران تفاوت قابل توجهی دارد. به گزارش خبرنگار ما وزیر نفت و انرژی قطر در حاشیه نشست سه‌جانبه ایران، روسیه و قطر که در تهران برگزار شد، اظهار داشت: «این کشور در صورت تصمیم اوپک برای کاهش تولید نفت، با این موضوع موافقت خواهد کرد.» وی در پاسخ به این سوال که اوپک چه میزان تولید خود را کاهش خواهد داد، گفت: «این رقم بین یک تا دو میلیون بشکه متفاوت است.»از سوی دیگر اکوادور به عنوان پنجمین تولیدکننده بزرگ نفت آمریکای جنوبی از کاهش تولید اوپک حمایت می‌کند. درلیس پالاچیوس، وزیر معدن و نفت اکوادور در آستانه نشست فوق‌العاده اوپک اعلام کرد که این سازمان باید تولید خود را تا ۵۰۰هزار بشکه در روز کاهش دهد.به گفته وی، هم‌اکنون میزان عرضه نفت بیش از تقاضا است و با کنترل مناسب در میزان تولید، می‌توان اوضاع آشفته بازار را کنترل کرد. لازم به ذکر است که اکوادور به عنوان کوچک‌ترین تولیدکننده اوپک پس از ۱۵ سال خروج از این سازمان، در ماه نوامبر سال گذشته دوباره به عضویت آن درآمد و سهمیه تولید آن ۵۲۰هزار بشکه در روز است.

در مقابل اظهارنظر متفاوت در مورد کاهش سطح تولید اوپک رییس شرکت ملی نفت لیبی کاهش یک میلیون بشکه‌ای نفت در روز را برای برقراری توازن در بازار نفت ناکافی خواند.

به اعتقاد «شکری غانم» مازاد عرضه برتقاضا بیش از یک‌میلیون بشکه است.

در برابر اظهار نظر تعدادی از اعضای اوپک مبنی بر حمایت آنها از کاهش تولید نفت، مرکز مطالعات جهانی انرژی در گزارش ماهانه خود تصمیم به کاهش تولید اوپک در اجلاس آتی را خطری جدید برای اقتصاد جهانی ارزیابی کرد. براساس این گزارش، کاهش قیمت‌ها ناشی از میزان تقاضا و نه مازاد عرضه بوده است. این مرکز در گزارش خود می‌افزاید: «میزان تقاضای جهانی نفت در سه ماه سوم ۲۰۰۸ کمتر از مدت مشابه در سال گذشته خواهد بود، زیرا افزایش تقاضای آسیا و خاورمیانه به اندازه‌ای نبوده که بتواند کاهش مصرف نفت در کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی را جبران کند.»به گزارش خبرنگار ما، محمد علی خطیبی، نماینده دائم ایران در اوپک در پاسخ به این سوال که اگر اوپک در اجلاس روز جمعه خود تصمیم به کاهش قیمت بگیرد این تصمیم چه زمانی باید اجرا شود، گفت: «این بحث در حیطه وظایف اجلاس وزیران است و مقدار کاهش و زمان اجرای آن بستگی به تصمیم وزیران دارد.»

وی در پاسخ به سوال دیگری که آیا امکان دارد قیمت‌‌های جهانی نفت دوباره بالا رود گفت:‌ «قیمت‌ها متاثر از عوامل مختلفی است و ما نمی‌دانیم که میزان تاثیر هر یک چه قدر است.» وی افزود:«وضعیت عرضه، تقاضا، ذخیره‌سازی برودت هوا در زمستان و بحران اقتصادی آمریکا و ... فاکتورهای مختلفی هستند که میزان تاثیر هر کدام روی قیمت نفت را نمی‌توان پیش‌بینی کرد.»

اوپک مدیریت کند

خطیبی ادامه داد:«اوپک می‌خواهد حالت فعال و پویا در زمینه مدیریت بازار داشته باشد و چون تقاضا کاهش پیدا کرده عرضه هم باید متناسب با آن باشد.»

وی افزود:«در حال حاضر به دلیل بحران مالی در جهان کشورهای صنعتی با تشکیل جلسات مختلف می‌خواهند بحران را مدیریت کنند و در شرایطی که قیمت نفت بیش از ۵۰درصد کاهش پیدا کرده اوپک نیز حق دارد این موضوع را مدیریت کند.» به گزارش خبرنگار ما، از سویی دیگر حجت‌الله غنیمی‌فرد، معاون سرمایه‌گذاری شرکت ملی نفت در خصوص روند کاهشی قیمت نفت در جمع خبرنگاران گفت: «پیش‌بینی می‌شود پس از انتخابات آمریکا در ۱۴ آبان روند کاهشی قیمت بازار نفت خام کنترل شود.»وی افزود: «با توجه به بحران اقتصادی قبل که منجر به کاهش قیمت‌ها شده بود، در ماه‌های آینده قیمت نفت کمتر نیز شود، ولی در عین حال تشدید کاهش قیمت، خطر اقتصادی نبودن تولید در برخی منابع تولید را به وجود می‌آورد به ویژه در مناطقی که تولید بیشتر از شن‌های نفتی بوده است.» وی با اشاره به اینکه کاهش قیمت نفت از آمریکا شروع و به اروپا و در نهایت آسیا کشیده شد گفت: «به دلیل نزدیک شدن به انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا قیمت‌ها کاهش یافت، البته بخش دیگری از این کاهش قیمت به دلیل افزایش بی‌رویه تولید نفت‌خام در ماه جولای (تیرماه) بوده است و قسمتی از آن نیز مربوط به رکود اقتصادی در غرب و آسیا بود.»

کارشناسان معتقدند که با قیمت‌های فعلی بسیاری از کشورهای تولیدکننده از جرگه تولید خارج می‌شود بنابراین ثبات بازار، هدف اصلی اوپک باید باشد و بین عرضه و تقاضا باید تعادل ایجاد شود.