ریشه صنعت چوب نباید خشک شود

گروه صنعت‌و‌معدن - صابر دری‌‌نژاد: کمبود نقدینگی و کاهش چشمگیر سرمایه در گردش، چندی است گریبان‌گیر بسیاری از تولیدکنندگان شده است. وعده اعطای تسهیلات ۵میلیارد دلاری نیز که به تازگی نقل محافل گشته و هرازگاهی از دور رخی نشان می‌دهد هنوز جامه عمل نپوشیده است. اینکه صنعت چوب هم‌اینک با کاستی‌های مورد اشاره چگونه دست و پنجه نرم می‌کند، موضوع مصاحبه ما با عبدالعظیم آقاجانی است. وی دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت چوب است و در گفت‌و‌گو با خبرنگار ما می‌گوید: «بعد از حذف یارانه‌ها، صنعت چوب تعطیل می‌شود.»

نقدینگی به عنوان شریان حیاتی و نبض صنعت، نقش بسزایی در توسعه هر کشور بازی می‌کند. آیا شما هم با معضل کمبود نقدینگی و سرمایه در گردش روبه‌رو هستید؟

بله، این کمبود در صنعت چوب هم هست چون از اعطای وام‌هایی که بنا بود دولت در اختیار صنایع چوب قرار دهد با توجه به اقداماتی که صورت گرفته، جلوگیری شده است و پرداختش به تعویق افتاده است.

در پی این اقدام، هر یک از شرکت‌ها و واحدهای تولیدی پیگیر دریافت تسهیلات شدند و اقدامات عدیده‌ای را در این زمینه صورت دادند، ولی هنوز نتیجه‌ای عایدشان نشده است. کمبود نقدینگی مشکلات دیگری را هم برای ما به ارمغان آورده است از جمله اینکه ما طرح‌های تکمیلی و توسعه داریم که با در اختیار قرار ندادن این وام‌ها، طرح‌ها تکمیلی و توسعه ما متوقف شده است و ما نمی‌توانیم کارخانه را توسعه دهیم و ماشین‌آلاتمان را به موقع بازسازی کنیم. ناگزیر از همان قطعات معیوب و قدیمی استفاده می‌کنیم و این باعث می‌شود کارخانه زودتر مستهلک شود.

به طور کل کمبود نقدینگی باعث می‌شود نوسازی و بازسازی ما عقب بیفتد که در نهایت منجر به اثرگذاری روی کیفیت محصولات می‌شود.

در مورد سرمایه در گردش هم باید گفت که افزایش قیمت نهاده‌های تولید علت کاهش سرمایه در گردش صنایع چوب است.

از سال گذشته تا به امروز مواد اولیه ما از چوب‌آلات گرفته تا چسب، افزایش قیمت داشته است.

این افزایش قیمت به چه میزان بوده است؟

در واقع نسبت به سال گذشته در بخش مواد اولیه به طور میانگین افزایش ۳۰درصدی را شاهد بوده‌ایم، اما در برخی محصولات این افزایش چشمگیرتر بوده است. در هیچ کشوری در دنیا این همه ناملایمات بر سر راه صنعتگران و تولیدکنندگان وجود ندارد؛ چرا که در اینجا خود دولت قیمت مواد اولیه را افزایش داده است. برای مثال متانول و اوره دو ماده اولیه تهیه چسب هستند که در صنایع چوب به کار برده می‌شوند. قیمت هر دوی این مواد را دولت در راستای اجرای قانون بودجه سال ۸۶ افزایش داده است. متانول قیمت‌اش ۵/۸۲تومان بود که در حال حاضر به قیمت ۷/۴۰۸تومان رسیده است، یعنی با افزایش ۵۰۰درصدی روبه‌رو شده است.

اوره هم قیمتی معادل ۶۶تومان داشت که تبدیل شده است به ۳۳۰تومان. این قبیل افزایش‌ها در قیمت مواد اولیه در نهایت منجر به افزایش ۲۰درصد قیمت تمام شده محصولات‌ ما شده است. در حالی که قیمت تولید واحدهای صنعتی چوب تنها ۱۰درصد افزایش یافته است؛ چرا که بازار کشش افزایش بیش از این مقدار را ندارد. این به معنای کاهش ۱۰درصدی حاشیه سود صنعتگران این بخش است.

در تابستان امسال شاهد قطعی‌های مکرر برق در سطح کشور بوده‌ایم. اعمال خاموشی‌ها چه اثری بر روند تولید، واحدهای تولیدکننده چوب گذاشته است؟

در زمستان که گاز قطع می‌شد، در تابستان امسال هم برق این قطعی‌ها در همین دو سه ماه تابستان برای هر یک از کارخانه‌ها خسارات میلیونی در پی داشته است.

برای نمونه به یکی از این خسارات اشاره می‌کنم. موادی که در داخل تجهیزات کارخانه‌ها هست و چسب خورده‌اند باید پس از مدتی تخلیه شوند. اما وقتی برق می‌رود کار متوقف می‌شود، در نتیجه این مواد داخل سیلوها می‌مانند و خشک و غیرقابل استفاده می‌شوند.

در بخش سیلوها هم باید گفت، سیلوهای بزرگ پر از مواد آغشته چسب می‌شوند، که باید پرس شوند.

حالا شما توجه کنید در این مرحله‌ای که اینها آغشته به چسب شده و آماده پرس شدن هستند یک دفعه برق می‌رود و این کالا دیگر قابل استفاده نیست. در ضمن علاوه بر اینکه باید این کالا را دور ریخت، یک هزینه زیادی هم صرف نظافت و پاک کردن می‌شود. قطعی برق اثرات دیگری هم دارند بخشی از آن مربوط به قطعات الکتریکی است و باعث سوختن آنها می‌شود.

دولت در راستای طرح تحول اقتصادی درصدد حذف یارانه‌ها از جمله حذف یارانه بخش انرژی است. از میان برداشتن این یارانه‌ها چه تاثیری بر روی واحدهای تولیدی شما می‌گذارد و چند درصد قیمت تمام شده محصولات شما را بالا می‌برد؟

اگر یارانه‌ها حذف شود، تعطیلیم اصلا به درصد نمی‌رسد. دولت نمی‌تواند یارانه را از روی صنعت حذف بکند، چرا که اگر بخواهد یارانه صنعت را حذف کند و به طور کل اگر یارانه انرژی یا همان سوخت و برق قطع شود، ما باید تولید را متوقف کنیم در برخی مواقع دولت فراموش می‌کند، به چه دلیل توجیه فنی و اقتصادی به صنایع اجازه فعالیت داده است؟ توجیه‌های فنی و اقتصادی که شرکت‌ها آماده کرده و براساس آنها کارخانه را احداث کرده‌اند باید بین دولت و شرکت‌ها رعایت شود؛ چرا که اگر این یارانه‌ها را بردارند، صنایعی که فعال هستند، دیگر توجیه فنی و اقتصادی ندارند. باید توجه داشت یارانه، تنها یارانه انرژی مثل برق و گاز نیست. بخش بسیار زیادی از کالاهای مورد نیاز ما از طریق حمل‌ونقل وارد کارخانه می‌شود. در کارخانه‌‌ها روزانه چیزی در حدود ۳۰۰ تن مواد اولیه و هیزم‌آلات وارد می‌شود.

این میزان کالا را نزدیک به ۳۰ کامیون ده چرخ وارد کارخانه‌ها می‌کنند که همگی سوخت مصرف می‌کنند حالا اگر بخواهند یارانه را بردارند و قیمت گازوئیل آزاد شود، قیمت حمل‌ونقل مواد از خود مواد بیشتر می‌شود. از طرف دیگر دولت که گازوئیل در اختیار کارخانجات می‌گذارد، در حال حاضر دو ماه است که اخطار داده تحویل گازوئیل را قطع می‌کند و واحدهای تولیدی باید مازوت مصرف کنند و عنوان کرده است مازوت‌ هم باید از بندرعباس و بندر ماهشهر آورده شود. در نتیجه اگر ما بخواهیم از آنجا مازوت یا نفت کوره بیاوریم، هر لیترش برای صنعت، معادل ۸۵تومان می‌شود. این بدان معنا است که از دو ماه آینده نفت کوره ۸۵تومانی جایگزین گازوئیل ۱۶ تومانی که در قسمت‌های مختلف کارخانه از جمله خشک‌کن‌ها، بخش‌های تولید گرما، بویلرها و... کاربرد دارد، می‌شود.

آیا در‌حال‌حاضر تولید پاسخگوی نیاز داخلی هست؟

در برخی از قسمت‌ها در صنایع چوب نیاز کشور تامین شده است و به خارج هم صادرات داریم، مثل نئوپان.

اما در تولید MDF خیر. ما هنوز به مرز خودکفایی نرسیده‌ایم و نیاز کشور را از طریق واردات تامین می‌کنیم. در‌حال‌حاضر تعرفه واردات MDF ا۲۰ درصد است که از کشورهای جنوب‌شرقی آسیا، اروپا و ترکیه وارد می‌شود.

آیا تعرفه‌های وارداتی دولت که در راستای حمایت از تولیدات داخلی وضع شده است به خوبی از تولید حمایت می‌کند؟

تعرفه بستگی به دولت دارد. اگر دولت مانع‌تراشی نکند، اگر سیاست‌های هزینه‌زا به وجود نیاورد، اگر چنانچه به صنعت هزینه‌هایی را تحمیل نکند، اصلا نیازی به تعرفه برای حمایت از تولید داخلی نداریم. برای مثال در‌حال‌حاضر یکی از مشکلات ما این است که به ما اجازه واردات چوب‌آلات با پوست را نمی‌دهد و چوب قبل از ورود به کشور باید پوست‌کنی شود ما

می‌گوییم این چوب را ضدعفونی می‌کنیم، آفاتش را از بین می‌بریم، اما سازمان اصلاح نباتات می‌گوید حتما باید پوست‌، کنده شود.

همین یک تصمیم دولت باعث می‌شود که چوب وارداتی در ایران دو برابر قیمت در ترکیه باشد. در نتیجه ما که نمی‌توانیم هم این هزینه زیاد را بپردازیم و هم با این شرایط رقابت کنیم، پس دولت مجبور است که برای حمایت تعرفه‌ ایجاد کند.