ابلاغ برنامه راهبردی صنعت تا مرداد ماه

عکس: آکو سالمی

گروه صنعت و معدن- «بخش کلان برنامه راهبردی صنعت، معدن و تجارت تا مرداد ماه سال‌جاری به منظور اجرا ابلاغ خواهد شد.» رضا فاطمی امین، معاون برنامه‌ریزی، توسعه و فن‌آوری وزارت صنعت، معدن و تجارت در حالی خبر مذکور را اعلام کرد که تاکنون برنامه‌ها و دستورالعمل‌های مختلفی برای وزارتخانه صنعت و معدن پیشین تدوین شده است؛ اما اکثر این برنامه‌ها اجرایی نشده و با تدوین برنامه جدید ظاهرا هرگز اجرایی نخواهند شد.به گفته معاون برنامه‌ریزی، توسعه و فناوری وزارت صنعت، معدن و تجارت، دستورالعمل‌های تدوین شده در وزارتخانه صنعت و معدن سابق در برنامه جدید مد نظر قرار گرفته است. راهبرد صنعت، معدن و تجارت پیش از ادغام دو وزارتخانه صنعت و بازرگانی در دستور کار قرار گرفته بود، اما تدوین آن در دو وزارتخانه سابق میسر نشد و به وزارتخانه ادغامی منتقل شد.برنامه‌ای که به منظور پیش‌بینی برنامه‌های راهبردی این وزارتخانه تدوین و برای اجرا تا مرداد ماه به تمام دستگاه‌های مرتبط ابلاغ خواهد شد. دلایل تفاوت این آیین‌نامه با دستورالعمل‌های قبلی و چگونگی تدوین آن، موضوع گفت‌و‌گوی «دنیای اقتصاد» با معاون برنامه‌ریزی، توسعه و فناوری وزارت صنعت، معدن و تجارت است که در ادامه می‌خوانید:

***

تدوین برنامه راهبرد پیشرفت توسعه صنعتی به چه منظور در دستور کار وزارت صنعت، معدن و تجارت قرار گرفت؟

اختصاص حدود ۴۰ درصد از تولید ناخالص داخلی به این وزارتخانه و نیز ادغام صنعت و بازرگانی که حدود ۲۰ درصد از اقتصاد کشور را در بر می‌گیرند از یک سو و تنوع موضوعات و پیچیدگی‌ها در وزارتخانه جدید از سوی دیگر موجب شد تا تدوین برنامه‌ای به منظور یکپارچه‌سازی برنامه‌ها و اهداف دو وزارتخانه پیشین در دستور کار قرار گیرد.

آیا الزام قانونی برای تدوین برنامه راهبردی وجود دارد؟

در ماده ۱۵۰ قانون برنامه پنجم بودجه، تدوین آیین‌نامه راهبرد پیشرفت توسعه صنعتی به منظور یکپارچه‌سازی برنامه‌ها در دستور کار وزارت صنایع و معادن قرار گرفت و پس از ادغام دو وزارتخانه صنایع و بازرگانی، وزارتخانه جدید ملزم به تدوین این آیین‌نامه شد.

پیش از این برنامه، آیین‌نامه و دستورالعمل‌های مختلفی در حوزه وزارت صنایع و معادن پیشین تدوین شده بود با تدوین برنامه جدید دستورالعمل‌های قبلی مسکوت خواهد ماند؟

اقدامات قبلی به منظور طراحی سیاست‌ها و راهبردها در سطح کلان صورت گرفته بود؛ اما با ادغام دو وزارتخانه «صنعت و بازرگانی» اجرای دستورالعمل‌های قبلی مشمول مرور زمان شده بودند؛ ضمن اینکه ضرورت تجمیع برنامه‌ای کامل برای وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت تدوین برنامه جدید را گریزناپذیر کرد.

آیا امکان به‌روز کردن دستورالعمل‌های پیشین وجود نداشت؟

خیر، امکان بهنگام کردن برنامه‌های قبلی با توجه به ادغام و تنوع به وجود آمده در وزارتخانه جدید وجود نداشت.

با این شرایط آیا دستورالعمل‌های قبلی کنار گذاشته خواهد شد؟

قوانین و دستورالعمل‌های قبلی جامعیت و یکپارچگی و دقت لازم را نداشتند با این حال این دستورالعمل‌ها حذف نخواهند شد، بلکه در برنامه جدید یکپارچه خواهند شد و علاوه بر یکپارچگی، اسناد و استراتژی‌های پیشین را با یکدیگر تطبیق می‌دهیم تا تمام موارد در طرح راهبرد پیشرفت توسعه صنعتی گنجانده شود. از سوی دیگر اختیارات بسیاری به وزارتخانه تجمیع شده واگذار شده که این اختیارات موجب تفاوت راهبردها نیز شده است. به طور مثال در حال حاضر امکان تدوین راهبردهای منعطف برای تنظیم بازار، تولید، صادرات و... فراهم شده است.

برنامه راهبرد پیشرفت توسعه صنعتی چه تفاوتی با دستورالعمل‌ها و آیین‌نامه‌های قبلی دارد؟

در برنامه راهبردی جدید اهداف و راهبرد خیلی دقیق‌تر پیش‌بینی شده‌اند که در برنامه قبلی چندان شفاف نبودند و بیشتر حالت کلی گویی داشت. از سوی دیگر در برنامه جدید طراحی و اجرای همزمان پیش‌بینی شده که این امر موجب می‌شود تا بازخورد طرح و ایرادهای آن زودتر صورت گیرد علاوه بر این زیرساخت‌های اجرایی نیز به صورت همزمان در حال فراهم شدن است تا اجرای این طرح با مشکل مواجه نشود.

علاوه بر برنامه مذکور آیا موارد دیگری نیز در برنامه راهبرد پیشرفت توسعه صنعتی در نظر گرفته شده است؟

علاوه بر یکپارچه‌سازی در ماده اول برنامه پنجم بودجه الزامی در نظر گرفته شده تا از ابتدای برنامه ششم الگوی اسلامی پیشرفت تدوین شود؛ به همین دلیل از دستگاه‌های مرتبط خواسته‌ایم تا برنامه راهبرد پیشرفت توسعه صنعتی پایلوتی باشد برای الگوی اسلامی پیشرفت.

اهداف این برنامه چگونه تعریف شده است؟

در برنامه راهبرد اهداف به صورت کاملا کمی و مشخص محاسبه و لحاظ شده تا امکان برنامه‌ریزی برای مدیران و کارشناسان صنعتی فراهم شود همچنین در خصوص راهبردها نیز تا حد منشور برنامه پیش خواهیم رفت علاوه بر موارد مذکور بهبود فضای کسب و کار نیز در ۳۰ پروژه در برنامه لحاظ شده‌است، نکته بعدی در این برنامه پیشنهاد قوانین و مقررات مورد نیاز به منظور اجرا است.

تدوین چنین برنامه‌ای چه کمکی به بخش صنعت خواهد کرد؟

در این برنامه سه طیف مدیران و تصمیم‌گیران، مسوولان سایر دستگاه‌های اجرایی و تولید‌کنندگان و اقتصاددانان در نظر گرفته شده‌اند. اجرای این برنامه امکان برنامه‌ریزی برای گروه اول را فراهم کرده و سایر دستگاه‌ها را از اهداف این وزارتخانه مطلع کرده و در نهایت جهت‌گیری اقتصادی کشور را در اختیار بخش تولید نشان می‌دهد تا این بخش با برنامه‌ریزی بتواند اهداف تولیدی خود را اجرایی کند.

برنامه راهبرد پیشرفت توسعه صنعتی چه زمانی ابلاغ خواهد شد؟

برنامه‌ریزی یک فرآیند مستمر است. در اواخر مرداد ماه، جزئیات بخش‌های مهم (سطح کلان برنامه) منتشر خواهد شد. به دلیل اهمیت این برنامه در ۱۲۰ موضوع در حال تدوین آن هستیم که ۱۰ طرح سند عمومی( فناوری، منابع انسانی، آمایش سرزمینی و...) پیش‌بینی شده است. همچنین علاوه بر اسناد عمومی ۶۵ رشته صنعتی برای زنجیره تامین در حال تدوین است که در این بخش نیز ۳۰ رشته تا مرداد ماه آماده خواهد شد، از سوی دیگر برای ۳۱ استان نیز برنامه‌ریزی صورت گرفته که برنامه ۱۰ استان تا مردادماه منتشر خواهد شد. علاوه بر موارد مذکور برای تمام سازمان‌های زیرمجموعه وزارتخانه نیز برنامه‌هایی تدوین شده است.

اجرای این برنامه در چه دوره زمانی ممکن خواهد شد؟

برنامه راهبرد پیشرفت توسعه صنعتی در سه افق سال ۹۱ و ۹۲، پایان برنامه پنجم (سال ۹۴) و افق ۱۴۰۴ پیش‌بینی شده است.

چه سازمان و گروه‌هایی در تدوین این برنامه دخیل بوده‌اند؟

در این زمینه می‌توان به گروه‌های مختلف و زیرمجموعه‌های اقتصادی، فناوری منابع انسانی، انجمن‌های تخصصی صنایع، همچنین متخصصان رشته‌های مختلف، تشکل‌ها، مشاوران مدیریت‌ها، افراد مختلف در وزارتخانه و سایر وزارتخانه‌ها مانند وزارت برق، جهاد کشاورزی و وزارت بهداشت و درمان اشاره کرد.

برای تدوین برنامه از چه الگویی استفاده شده است؟

در حوزه کلان مدیریت صنعت، معدن و تجارت مدیریت یکپارچه‌ای وجود ندارد. اگر هم موجود باشد در دسترس وزارتخانه نبوده است به همین دلیل زمان بسیار صرف شد تا شرایط برای یکپارچه‌سازی فراهم شود.

آیا بودجه خاصی برای تدوین آیین‌نامه در نظر گرفته شده است؟

ردیف‌هایی در بودجه وجود دارد به نام تحقیقات اساسی صنعت و معدن که در سال‌های قبل نیز وجود داشت و در سال‌جاری نیز در بودجه پیش‌بینی شده است. در حال حاضر نیز برای تدوین برنامه از بودجه سال قبل استفاده می‌شود.