اثرات هدفمندی یارانه‌ها از نگاه صنعتگران

گروه صنعت و معدن- مژگان میرزایی: اگرچه وزیر صنعت، معدن و تجارت معتقد است که اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها و عدم تخصیص بسته‌های حمایتی تاثیری بر مشکلات صنعتگران نداشته است، اما برخی از تولید‌‌کنندگان اجرای این قانون و عدم حمایت از صنعتگران را دلیل شدت گرفتن مشکلات دانسته و عنوان می‌کنند که در صورت تخصیص به موقع بسته حمایتی به طور حتم بخشی از مشکلات صنعتگران برطرف می‌شد. مهدی غضنفری چهارشنبه گذشته عنوان کرده بود که کاهش فعالیت‌های تولیدی دلایل مختلفی دارد که از سال‌های قبل از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها انباشته شده است و کماکان هم وجود دارد که از آن جمله می‌توان به عدم دسترسی به تسهیلات ارزان قیمت و سرمایه در گردش اشاره کرد و این باعث شده تا برخی واحدهای تولیدی در رقابت با رقبا قافیه را باخته‌ و متوقف شوند. از سوی دیگر، غضنفری از تخصیص بخشی از بسته حمایتی به برخی از تولید‌‌کنندگان خبر داده و افزوده بود که از ۳هزار میلیاردی که در قالب بسته‌های حمایتی به بخش صنعت اختصاص پیدا کرده، هزار میلیارد تومان آن به صورت خط اعتبار انرژی به تولیدکنندگانی اختصاص پیدا کرده که از مصرف بالای انرژی برخوردار بوده‌اند و ۴۰۰ میلیارد تومان آن نیز به تولیدکنندگان مشکل‌داری که از گاز استفاده می‌کردند، همچنین ۱۶۰۰ میلیارد تومان هم بابت نرخ تعرفه ترجیحی انرژی اختصاص پیدا کرده است.

این اظهارات وزیر در حالی مطرح شده است که روز گذشته غضنفری در اظهار نظری جدید، از آماده نبودن صنایع برای اجرای فاز بعدی هدفمندی یارانه‌ها خبر داد و اظهار کرد که عدم تخصیص تسهیلات بازسازی به واحدهای صنعتی موجب شده تا تولید‌‌کنندگان برای اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها آمادگی لازم را نداشته باشند. غضنفری در گفت‌و‌گو با «ایسنا» تصریح کرد که صنایع کشور زمانی آمادگی اجرای فاز بعدی هدفمندی یارانه‌ها را خواهند داشت که تسهیلات بازسازی بزرگ به دست آنها رسیده باشد.

به گفته غضنفری، برای اجرای پروژه‌های بازسازی بزرگ در واحدهای صنعتی به دست کم دو تا سه هزار میلیارد تومان منابع مالی نیاز است که این بودجه باید از صندوق توسعه ملی تامین می‌شده که ظاهرا تاکنون حتی یک ریال از این تسهیلات نیز در عمل به دست واحدهای صنعتی نرسیده است.

حسن پورخلیل، دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان نیز در این خصوص می‌گوید: در بسته حمایتی پیش‌بینی شده بود تا اعتباراتی برای بهینه‌سازی خطوط تولید قدیمی در این صنعت در نظر گرفته شود که این امر هنوز محقق نشده و برخی از واحد‌های این صنعت کماکان با تجهیزات قدیمی مشغول به فعالیت هستند که این امر علاوه بر افزایش هزینه‌های انرژی کاهش راندمان این واحدها را نیز در برداشته است.

به گفته دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان ؛ واحدهای صنعتی سیمان نیاز به سرمایه‌گذاری در بخش نوسازی تجهیزات دارند تا تجهیزات قدیمی جایگزین قطعات جدید و به روز شود.

پورخلیل می‌گوید: در بسته حمایتی پیش‌بینی شده بود که از محل درآمد قانون هدفمندی یارانه‌ها اعتبارات ویژه به صنعت سیمان اختصاص یابد که تاکنون چنین نشده، اما در صورت تخصیص این بودجه تولیدکنندگان می‌توانند هم جهت و هم‌سو با اهداف دولت در اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها پیش روند.

دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان معتقد است که کاهش مصارف انرژی در واحدهای قدیمی به دلیل نبود نقدینگی از بابت حامل‌های انرژی صورت نمی‌گیرد که در صورت تخصیص اعتبار علاوه بر مشکل تولید‌‌کنندگان سیمان مشکل دولت نیز برطرف خواهد شد.

اگرچه پورخلیل بر این باور است که تخصیص بسته حمایتی بخش اعظمی از مشکلات صنعت سیمان را برطرف می‌کرد، اما عبدالحمید قدیمی، دبیر انجمن صنفی کارخانه‌های صنعت ریخته‌گری ایران می‌گوید: در بسته حمایتی موارد خاصی پیش‌بینی نشده بود که بتواند بخش عمده مشکلات این صنعت را حل و فصل کند.

به گفته دبیر انجمن صنفی کارخانه‌های صنعت ریخته‌گری ایران، مشکلات فضای کسب‌و‌کار طی چند سال گذشته و نامتناسب بودن هزینه‌های جانبی تولید از یکسو و چند نرخ بودن ارز و افزایش تورم از سوی دیگر موجب شده تا به مرور صنایع با مشکل مواجه شوند، به طوری که برخی صنایع در حال زمین گیر شدن هستند.

پورخلیل معتقد است در صورتی که بسته حمایتی در موعد مقرر به صنایع تزریق می‌شد می‌توانست تا حدودی کمک‌کننده باشد، اما بی‌انضباطی دولت در اختصاص بودجه و سیستم مالی دولت موجب شد تا بسته حمایتی نتواند آن گونه که باید نقش چاره‌ساز صنعت را بازی کند.

رییس هیات‌مدیره انجمن صنایع شوینده، بهداشتی و آرایشی نیز همانند پورخلیل اعتقاد دارد که بوروکراسی کشور مانع از روان‌سازی اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها شده که این امر کاهش نقدینگی صنعتگران و تولید‌‌کنندگان را در بر داشته است.

دبیر انجمن صنفی کارخانه‌های صنعت ریخته‌گری ایران در پاسخ به این پرسش که در بسته حمایتی چه مواردی برای صنعتگران پیش‌بینی شده است نیز می‌گوید: نوسازی صنایع فرسوده و اختصاص مابه‌التفاوت انرژی با وام یک ساله دو مورد کلیدی و اساسی پیش‌بینی شده در بسته حمایتی بود که هنوز به صنایع اختصاص پیدا نکرده است.

تاثیر مستقیم و غیر‌مستقیم قانون

این داستان جنبه‌ها و نقاط کور بسیار دارد. تا جایی که محمد رضا نجفی منش، عضو انجمن قطعه‌سازان معتقد است که اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها در برخی از صنایع تاثیر سه تا چهار درصدی داشته است، اما اثرپذیری صنایع انرژی از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها بیشتر بوده است.

به گفته نجفی منش، علاوه بر تاثیر مستقیم برخی از صنایع نیز تاثیر غیر‌مستقیم از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها گرفته‌اند که این امر افزایش هزینه‌های تولید‌‌کنندگان درگیر را در بر داشته است.

افزایش بهای مواد اولیه یکی دیگر از مواردی است که این عضو انجمن قطعه‌سازان، اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها را به آن نسبت داده و می‌گوید: با اجرای این قانون و افزایش هزینه‌های جانبی تولید‌‌کنندگان بهای مواد اولیه نیز افزایش یافت که در پی آن به صورت غیر‌مستقیم هزینه‌های صنایع درگیر افزایش یافت.

نجفی منش در خصوص تاثیر مستقیم این قانون بر تولید‌‌کنندگان نیز اظهار کرد: نمی توان تمام مشکلات صنعت را به اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها نسبت داد؛ چرا که پیش از اجرای قانون نیز صنعت با مشکلات بسیاری دست به گریبان بود که اجرای این قانون بر مشکلات قبلی افزود.

علی نقیب، رییس هیات‌مدیره انجمن صنایع شوینده، بهداشتی و آرایشی نیز همانند نجفی منش معتقد است که اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها و چند نرخی شدن ارز موجب شد تا مشکلات صنعتگران بیش از پیش پیچیده تر شود.

رییس هیات‌مدیره انجمن صنایع شوینده، بهداشتی و آرایشی در ادامه می‌گوید: صنعتگران و تولید‌‌کنندگان با مشکلاتی مانند نوسانات نرخ ارز، قاچاق کالا، عدم حمایت دولت از صنعت داخلی و قوانین دست‌وپاگیر مواجه هستند که هر روز گلوی آنها را می‌فشارد و اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها گرهی از کار فروبسته‌شان باز نکرده است.

قفل شدن بانک‌ها و امتناع از اعطای تسهیلات نیز یکی دیگر از مواردی است که رییس هیات‌مدیره انجمن صنایع شوینده، بهداشتی و آرایشی از آن به عنوان مشکل صنعتگران یاد می‌کند.

به گفته نقیب، عارضه‌یابی و آسیب شناسی مشکلات و موانع همان چیزی است که در حال حاضر صنعتگران به آن نیاز دارند.