چالش روز صنعت نفت قراردادهای نفتی یا منع ورود تکنولوژی؟

ورود به نسل چهارم قراردادها به نیمه راه رسید

گروه انرژی- حس جاماندن از رقبای نفتی در مرزهای خشکی و دریا، ضرورت بازنگری در شکل قراردادها را به اولویتی در «نفت» تبدیل کرده تا وارد نسل چهارم قراردادهای نفتی شود. این روزها نقل تمامی محافل نفتی این است: «رقبا جلوتر از ایران هستند.» موضوعی که وزیر جدید نفت برای حل آن، تسریع در برنامه توسعه میادین مشترک نفت و گاز را در اولویت کاری خود قرار داده و می‌گوید: «امروز میزان برداشت مشترک نفت و گاز به خصوص در میدان گازی پارس جنوبی و میادین مشترک با عراق قابل قبول نیست.» «رستم قاسمی» دو روز پیش در مراسم معارفه خود با اشاره به اینکه افزایش تولید نفت و گاز یکی از هدف‌های «نفت» در زمان وزارت وی است، اعلام می‌کند: «برای رسیدن به این هدف هیچ چیز کسر نداریم.» به گزارش خبرنگار ما، این اظهارات در حالی عنوان می‌شود که به نظر برخی از کارشناسان یکی از چالش‌های اصلی در جذب سرمایه‌های خارجی به نوع قراردادهای نفتی بر‌می‌گردد؛ بنابراین تدوین و یکسان‌سازی روش‌های قانونی جذب تامین مالی و سرمایه‌گذاری‌های خارجی و داخلی در صنعت نفت باعث توسعه سرمایه‌گذاری در صنعت نفت ایران خواهد شد. حال با توجه به برنامه «نفت» برای ورود به نسل چهارم قراردادها، جزئیات آخرین وضعیت بازنگری در قراردادهای نفتی را از مدیر امور حقوقی شرکت ملی نفت ایران جویا شدیم.

جزئیات بازنگری در قراردادها

«پیام بطحایی» در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» با اشاره به پیگیری‌های انجام‌شده برای بازنگری در قراردادهای نفتی اعلام کرد: «هدف از بازنگری در قراردادهای نفتی رفع مشکلاتی است که پیش از این در نسل اول تا سوم قراردادهای نفتی ایجاد شده است.»

مدیر امور حقوقی شرکت ملی نفت ایران با بیان اینکه پیش‌نویس اولیه نسل چهارم قراردادهای نفتی تدوین شده است، اظهار کرد: «برای نهایی کردن پیش‌نویس اولیه نسل چهارم قراردادها با شرکت‌هایی که در زمینه اجرایی کار کرده‌اند، جلسات متعددی برگزار شده است. در حال حاضر نیز بازنگری در این قراردادها به نیمه راه رسیده است.»

ارائه نسل جدید قرارداد بیع متقابل

«بطحایی» با بیان اینکه در نسل چهارم قراردادهای نفتی، قراردادهای بیع‌متقابل مورد بازنگری قرار می‌گیرد، اظهار کرد: «بررسی محاسن و معایب قراردادهای بیع متقابل، تحلیل راهکارهای رفع معایب احتمالی، بررسی مکانیزم‌های افزایش جذابیت در نوع قراردادها با در نظر گرفتن مقررات و منافع ملی، بررسی امکان تهیه مدل‌های جدید قراردادی به ویژه در رابطه با میادین مشترک، بررسی امکان بهره‌گیری از مدل‌های قراردادی کشورهای رقیب از جمله مواردی است که در قراردادهای بیع متقابل مورد توجه قرار گرفته است.»وی در ادامه با بیان اینکه بازنگری قراردادها فقط مربوط به قراردادهای بیع متقابل نمی‌شود، اعلام کرد: «در نسل چهارم قراردادها فرمت قراردادهای «یی.پی.سی.اف» (EPCF)، قراردادهای توسعه‌ای، قراردادهای سرمایه‌گذاری از جمله قرارداد سوآپ مورد بازنگری قرار گرفته است.»به گفته مدیر امور حقوقی شرکت ملی نفت، فرمت قراردادها باید بر‌اساس قانون اساسی به روزرسانی شود.

ممنوعیت واگذاری چاه‌های نفتی

«بطحایی» در ادامه در پاسخ به این سوال که پیش از این برخی منابع خبری در نفت از واگذاری چاه‌های نفتی به عنوان راهکاری برای تحول در نظام توسعه و بهره‌برداری طرح‌های بالادستی نفت و گاز خبر داده بودند، گفت: «ما در چارچوب قانون اساسی باید جذابیت برای سرمایه‌گذاری ایجاد کنیم. طبق قانون امکان انعقاد قرارداد مشارکت در تولید و واگذاری چاه‌ها وجود ندارد.»

یکسان‌سازی روش‌ها

وی با بیان اینکه سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی باید با اطمینان به سرمایه‌گذاری در حوزه بالادستی نفت بپردازند، ادامه داد: «هماهنگی و انسجام در قوانین و مقررات گمرکی، مالیاتی و بیمه‌ای به طور مستقیم و غیرمستقیم در تامین منابع مالی پروژه‌ها در صنعت نفت تاثیرگذار است.»

به گفته وی، تدوین و یکسان‌سازی روش‌های قانونی جذب تامین مالی و سرمایه‌گذاری‌های خارجی و داخلی در صنعت نفت سبب توسعه سرمایه‌گذاری در صنعت نفت ایران خواهد شد. مدیر امور حقوقی شرکت ملی نفت ایران افزود: «با توجه به اصلاح و بازبینی قوانین موجود برای جذب سرمایه‌های جدید از منابع داخلی و خارجی، راهکارهای جدیدی پیش‌بینی شده است و به تدریج سرمایه‌گذاری در صنعت نفت ایران، روندی رو به رشد را شاهد خواهد بود.»

جذب تکنولوژی؛ مشکل اصلی

به گزارش خبرنگار ما، بازنگری در قراردادهای نفتی در حالی در دستور کار وزارت نفت قرار گرفته که یک کارشناس انرژی مشکل توسعه میادین نفتی و گازی را در درجه اول محدودیت‌های بین‌المللی می‌داند.

«مرتضی بهروزی فر»، کارشناس ارشد موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» می‌گوید: «چند سال پیش این موضوع مطرح بود که با اصلاح قراردادهای بیع متقابل، وضعیت سرمایه‌گذاری در صنعت نفت بهتر می‌شود، اما در حال حاضر مشکل ما به نوع قراردادها بر‌نمی گردد.»وی با اشاره به تاخیر در بهره‌برداری از میادین نفت و گاز به خصوص میادین مشترک اظهار کرد: «در حال حاضر مهم‌ترین مشکل ما محدودیت‌های بین‌المللی علیه ایران است.»این کارشناس ارشد موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی ادامه داد: «اگر قراردادهای نفتی نیز اصلاح و بازنگری شود و با شرکت‌های خارجی نیز قرارداد منعقد شود، باز به دلیل مشکلات ایجاد شده در جذب تکنولوژی و دانش فنی روند توسعه میادین با تاخیر روبه‌رو خواهد شد.» به گفته وی، قبل از اصلاح قراردادها باید راهکاری برای عبور از این محدودیت‌ها، در اولویت قرار گیرد.

به گزارش خبرنگار ما، در کنار رفع محدودیت‌های بین‌المللی، برخی از کارشناسان معتقدند وجود قوانین و مقررات شفاف، حمایت‌های قانونی و مقرراتی و ایجاد حس امنیت در سرمایه‌گذاران از جمله مهم‌ترین عواملی است که در بازنگری قراردادهای نفتی باید مدنظر قرار گیرد.