ناسازگاری آمار اشتغال صنعتی با واقعیت

گروه صنعت و معدن - در حالی که مدیران و صاحبان بنگاه‌ها و رهبران تشکل‌های صنعتی در چند ماه سپری شده از کاهش تولید و استفاده ناکافی از ظرفیت‌های موجود سخن می‌گویند و همچنین آمار دقیقی از شروع به کار واحد‌های جدید صنعتی ارائه نشده است مرکز آمار ایران از رشد اشتغال صنعتی در تابستان امسال نسبت به سه ماه اول سال خبر می‌دهند. بر اساس مرکز آمار ایران در فصل تابستان نسبت به بهار شاغلان بخش صنعت ۲/۱ درصد افزایش داشته‌اند. از سوی دیگر نامطمئن بودن کار در بخش صنعت نیز موجب شده تا در سال‌های اخیر کارجویان به ویژه فارغ‌التحصیلان دانشگاهی به مشاغل با درآمد ثابت و به اصطلاح اداری روی آورند و از فعالیت در بخش صنعت رویگردان شوند که این امر نیز بر کاهش سهم بخش صنعت تاثیرگذار بوده است، به طوری که براساس آمار اعلام شده از سوی این مرکز هم اکنون بخش خدمات با ۹/۴۶درصد بیشترین سهم اشتغال را به خود اختصاص داده و پس از آن بخش‌های صنعت با ۷/۳۲ و کشاورزی با ۳/۲۰ درصد قرار دارند.

برخلاف آمار منتشر شده از سوی مرکز آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت در بررسی وضعیت اشتغالزایی در نیمه نخست سال جاری با مدت مشابه سال گذشته از افت نزدیک به ۴۴ درصدی سهم اشتغال در حوزه صنعت خبر داده است.

مرکز آمار: رشد اشتغال صنعتی

خلاصه نتایج طرح آمارگیری نیروی کار کشور در تابستان سال ۱۳۹۱ که از سوی مرکز آمار منتشر شده نشان می‌دهد که در این فصل شش میلیون و ۹۹۲ هزار و ۸۳۱ نفر از نیروهای کار در کشور در بخش صنعت مشغول به کار بودند. این آمار در حالی منتشر شده که در فصل بهار سال جاری شش میلیون و ۹۰۵ هزار و ۵۷۵ تن از نیروهای کاری در بخش صنعت کشور مشغول به کار بودند. به این ترتیب در فصل تابستان نسبت به فصل بهار تعداد نیروهای کاری شاغل در بخش صنعت ۲/۱ درصد معادل بیش از ۸۷ هزار تن بیشتر شده است. ضمن اینکه مقایسه تابستان امسال با تابستان سال گذشته نیز حاکی از آن است که تعداد شاغلان در بخش صنعت ۸/۱ درصد معادل بیش از ۱۲۴ هزار تن بیشتر شده است.

وزارت صنعت: کاهش اشتغال صنعتی

از سوی دیگر آمار مذکور با آماری که چندی پیش از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت منتشرشده نیز متناقض است به طوری که آمار این وزارتخانه از افت ۴۴ درصدی سهم این بخش در شش ماه ابتدایی سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل در اشتغال زایی خبر داده است آماری که با بررسی وضعیت واحدهای صنعتی در سال جاری به واقعیت نزدیک‌تر است.

براساس آمار منتشره از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت تعداد اشتغال ایجاد شده در کشور براساس پروانه‌های بهره‌برداری صادره صنعتی در نیمه نخست امسال نزدیک به ۴۴ درصد در مقایسه با مدت مشابه در سال گذشته کاهش یافته است. همچنین در نیمه نخست سال جاری بالغ بر ۳۱ هزار و ۸۵۵ شغل براساس پروانه‌های بهره‌برداری صادره ایجاد شد که این رقم نسبت به مدت مشابه در سال گذشته نیز کاهش ۸/۴۳درصدی را نشان می‌دهد.

از سوی دیگر وزارت صنعت بیشترین میزان کاهش اشتغالزایی صنعتی در سال جاری در مرداد ماه و کمترین میزان کاهش را در تیر ماه اعلام کرده است. همچنین سه استان اصفهان، تهران و خراسان رضوی بیشترین سهم را در اشتغالزایی صنعتی در کشور در همین مدت به خود اختصاص دادند؛ به طوری که حدود ۳۰ درصد از اشتغال ایجاد شده توسط این سه استان صورت گرفت.

از سوی دیگر عملکرد اشتغالزایی صنعتی در برخی از استان‌های کمتر توسعه یافته کشور وضعیت نامناسبی داشته است. به عنوان مثال تعداد اشتغال ایجاد شده براساس پروانه‌های بهره‌برداری صادره در نیمه نخست امسال در استان خراسان جنوبی تنها ۱۹ شغل بوده است. در استان کهکیلویه و بویراحمد نیز این میزان ۴۱ شغل بوده است. در استان‌هایی مانند ایلام، بوشهر و هرمزگان نیز ارقام پایینی از میزان اشتغالزایی صنعتی به ثبت رسیده است.

کاهش ۳۰ درصدی اشتغالزایی

از سوی دیگر در حالی مرکز آمار از رشد اشتغالزایی خبر می‌دهد که آمارهای قبلی هم حاکی از کاهش ۳۰ درصدی اشتغال ایجاد شده در کشور بوده است و با توجه به شدت گرفتن مشکلات واحدهای صنعتی در سال جاری می‌توان گفت جبران کاهش سال گذشته دور از ذهن است.

بر این اساس پروانه‌های بهره‌برداری صنعتی صادر شده طی سال ۱۳۹۰ بود. دولت برای سال ۱۳۹۰ ایجاد ۳۲۰ هزار شغل را در بخش صنعت و معدن کشور هدف‌گذاری کرده بود. این در حالی است که سال گذشته معاون سابق برنامه‌ریزی، توسعه و فن‌آوری وزارت صنعت، معدن و تجارت اظهار کرده بود که این وزارتخانه از برنامه خود در زمینه اشتغالزایی صنعتی طی سال ۱۳۹۰ عقب مانده است. دولت امسال برای بخش اشتغال و از جمله ایجاد اشتغال در حوزه صنعت و معدن هیچ هدف مشخصی را تعریف نکرده است.

بر اساس گزارش ایسنا، ابتدای سال جاری نیز وزیر صنعت، معدن و تجارت از ایجاد بیش از ۴۳۷ هزار فرصت شغلی توسط این وزارتخانه طی سال ۱۳۹۰ خبر داد. به گفته وی وزارت صنعت، معدن و تجارت سال قبل براساس سامانه رصد شورای عالی اشتغال توانست بیش از ۴۳۷ هزار و ۸۰۰ فرصت شغلی ایجاد کند که بیانگر تحقق نزدیک به ۸۰ درصد میزان تعهد این وزارتخانه بود. این اظهارنظر در حالی مطرح شد که غضنفری به درستی اعلام نکرد که ۴۳۷ هزار فرصت شغلی ایجاد شده مربوط به کل بخش‌های صنعت، معدن و تجارت بوده یا تنها مربوط به بخش صنعت و معدن.