سیاست‌های هفتگانه «صمت» در سال ۹۹ اعلام شد
نقشه تولید در سایه کرونا
شامخ بخش صنعت در ماه میانه زمستان نشان داد که نسبت به دی‌ماه، ۲۲/ ۴ واحد بهبود پیدا کرده و از رکود فاصله بیشتری گرفته است. در این ماه شاخص «سرعت انجام و تحویل سفارشات» در صدر ۵ مولفه اصلی شامخ صنعت قرار گرفته و نشان‌دهنده رونق نسبی فعالیت‌های صنعتی است، اما شاخص «موجودی مواد اولیه خریداری شده» در پایین‌ترین حد میان ۵ مولفه اصلی شامخ صنعت قرار گرفته است. این موضوع نشان از آن دارد که زنگ خطر کاهش موجودی مواد اولیه در اقتصاد ایران به صدا درآمده است. در عین حال، شیوع ویروس کرونا تاثیر قابل ملاحظه‌ای در کاهش انتظارات تولید در اسفند داشته است. اما به‌رغم بهبود وضعیت تولید در بخش صنعت، رکود موجود در سایر بخش‌های اقتصادی از جمله خدمات، ساختمان و خرده فروشی موجب شده تا وضعیت کل اقتصاد در بهمن سال گذشته در حالت رکودی قرار گیرد. البته با شیوع ویروس کرونا، بسیاری از مشاغل خدماتی و برخی فعالیت‌های تولیدی روزهای سخت‌تری را در اسفند ۹۸ تجربه کردند و این روزهای تلخ همراه با رکود فراگیر، در فروردین ماه ۹۹ هم ادامه دارد. به اعتقاد تحلیلگران، بلاتکلیفی در مورد پایان بحران کرونا و در کنار آن تعطیلی بسیاری از کسب وکارهای خرد، چشم انداز کسب وکارها و بنگاه‌های اقتصادی را در هاله‌ای از ابهام قرار داده است. بروز این بحران‌ها باعث شد سیاست‌گذاران در بخش‌های مختلف اقتصاد کشور دست به اقداماتی برای مقابله با کرونا و حمایت از بنگاه‌ها و تولیدکنندگان بزنند. با توجه به اینکه ۹۹ سال جهش تولید نامگذاری شده است، سیاست‌گذاران صمت در جهت دست‌یافتن به اهداف شعار سال و تقویت اهرم‌های اصلی تولید کشور هفت محور اصلی را دنبال می‌کنند.
جهش تولید با هفت گام
وزیر صنعت، معدن و تجارت با حضور در یک برنامه تلویزیونی، برنامه‌ها و سیاست‌های وزارتخانه متبوعش درخصوص جهش تولید را اعلام کرد. به اعتقاد رضا رحمانی، مردم به رونق تولید، اعتقاد و باور پیدا کرده‌اند، همانگونه که ابتدای سال ۹۸، رهبری راه حل و علاج مشکلات کشور را همین رونق تولید دانستند و مردم نیز به این باور رسیدند و به‌عنوان نمونه انجمن قطعه سازان انتهای سال ۹۷ نامه‌ای زدند که ۲۸۰ هزار نفر بیکار خواهند شد، اما با رونق تولید در سال ۹۸ نه تنها آن ۲۸۰ هزار نفر بیکار نشدند و به کار خود بازگشتند، بلکه ۴۰ هزار نفر نیروی جدید نیز در این حوزه به کار گرفته شدند. رحمانی اضافه کرد: در سال پیش رو یکی از محورهای کاری ما حوزه معدن است که ۵برنامه در این حوزه داریم که یکی از برنامه‌ها تسهیل واگذاری‌ها به مردم است و پارسال با این رویکرد حدود ۱۵۰ معدن جدید فعال و به چرخه تولید بازگشتند. وی تاکید کرد: امسال شناسایی و معرفی صنایع پیشران و اولویت دار را با جدیت دنبال خواهیم کرد و بحث تولید محصولات دانش‌بنیان را در دستور کار داریم؛ چرا که مهم‌ترین منبع رشد کشورمان نیروی انسانی با دانش است که ما از آن برخورداریم، همچنین بیشترین شرکت دانش بنیان را در منطقه داریم، رشد مقالات علمی کشور قابل توجه بوده است.
وزیر صنعت، معدن و تجارت در ادامه به هفت محور جهش تولید برای سال ٩٩ اشاره کرد و گفت: هفت محور کاری را امسال داریم که توسعه فناوری و شرکت‌های دانش بنیان یکی از محورهای اصلی آن است و در همین راستا جذب سرباز امریه از میان نخبگان را در برنامه داریم و به شرکت‌های بزرگ برای جذب نخبگان با حقوق مکفی مجوز دادیم. رحمانی اضافه کرد: برای تحقق برنامه ما ابزارهای حمایتی همچون صندوق حمایت از صنایع پیشرفته را داریم که در کنار صندوق نوآوری و شکوفایی ریاست جمهوری از شرکت‌های دانش بنیان و های‌تک حمایت می‌کند و این شرکت‌ها در اولویت وزارت صمت هستند. وی تاکید کرد: تولیدات صادراتی شرکت‌های دانش بنیان با اولویت ویژه‌ای در دستور کار است. وزیر صمت در این برنامه اعلام کرد: صادرات و واردات ما از لحاظ ارزشی در سال ۹۸ نزدیک به هم بودند، اما صادرات به‌صورت وزنی ۴ برابر واردات بود و این موضوع نشان می‌دهد که سهم محصولات دانشی در صادرات کمتر بوده و بیشتر صادرات محصولات معدنی با وزن سنگین بوده است؛ بنابراین برای افزایش ارزش صادرات کشورمان باید سهم محصولات دانشی و دانش بنیان را در سبد صادراتی بیشتر کنیم. رحمانی تصریح کرد: سهم کالاهای مصرفی در واردات از ۱۵ درصد به ۱۰ درصد در سال ۹۸ رسید. وی گفت: توسعه و تعمیق ساخت داخل در راستای جهش تولید، مدیریت واردات و توسعه صادرات غیرنفتی، توسعه فناوری و صنایع دانش بنیان، بهبود فضای کسب وکار، تامین منابع مالی و توسعه سرمایه‌گذاری و توسعه لجستیک هفت محور کاری برنامه‌های امسال است. به گفته او محور کاری برنامه‌های وزارت صمت در سال جهش تولید با ۴۰ برنامه دنبال می‌شود.
از تولید اقلام بهداشتی چه خبر؟
وزیر صنعت، معدن و تجارت اهم اقدامات وزارت صمت در افزایش تولیدات اقلام بهداشتی را هم تشریح کرد. به گفته رحمانی، قبل از شیوع کرونا در کشور، ظرفیت تولید انواع ماسک حدود ۷۰۰ هزار قطعه و میزان تولید ۳۰۰ هزار قطعه بود که همزمان با شیوع کرونا اولین برنامه ما تشویق و ترغیب واحدهای تولیدی به فعالیت سه شیفته و شبانه‌روزی بود که در صحنه عمل این اتفاق کاملا عملیاتی شده و واحدها همکاری فوق‌العاده‌ای داشتند که جای تقدیر فراوان دارد. به گفته او، تمام اقدامات بخش تولید طبق دستورالعمل‌ها و پروتکل‌های وزارت بهداشت بوده است و با ستاد ملی مبارزه با کرونا هماهنگ عمل کردیم. رحمانی اعلام کرد: تولید مواد شوینده از اسفندماه ۹۸ تاکنون هشت برابر، تولید الکل ۲۰ برابر و تولید دستکش بیش از ۲ برابر شده است. پیش از کرونا ۲ میلیون تولید می‌کردیم، الان ۵/ ۴ میلیون عدد تولید می‌کنیم و همچنین ظرفیت واحدهای تولیدکننده شوینده‌ها را از ۵۰ درصد به ۹۰ درصد رسانده‌ایم. وزیر صمت در ادامه تصریح کرد: تولیدات روزهای اول ما به بیمارستان‌ها ارسال شده است، با این حال در ۱۰۴ واحد تولیدی مرتبط با اقلام و کالاهای مربوط به مقابله با کرونا، بازرس مقیم از ۱۰ اسفند ۹۸ مستقر شده است. تمام تولیدات ما به وزارت بهداشت تحویل داده می‌شود و توزیع با نظارت و کنترل وزارت بهداشت انجام می‌شود. او اضافه کرد: همه اقدامات در ارتباط با تولید کالاهای مرتبط با کرونا با همکاری بخش خصوصی انجام شده است.
رحمانی ادامه داد: شرکت‌های بزرگ صنعتی و معدنی ما برای تامین اقلام و کالاهای مرتبط با کرونا پای کار آمدند و علاوه بر همکاری در تامین ارز مورد نیاز برای واردات، ۱۳۶ میلیارد تومان کمک بلاعوض برای تامین کالاها و اقلام مورد نیاز اختصاص دادند. از محل همین کمک بلاعوض ۱۳۶ میلیارد تومانی شرکت‌های بزرگ معدنی و صنایع معدنی، بیش از ۱۰ میلیون عدد ماسک توسط ایمیدرو خریداری و تحویل وزارت بهداشت شده است. رحمانی اعلام کرد: در سایه همین همکاری گسترده، واردات ماسک تاکنون حدود ۲۰ میلیون عدد بوده است و معادل این عدد نیز سفارش گذاری شده است.
رحمانی گفت: با توجه به تدابیر انجام شده، همکاران ما قول داده‌اند که تا آخر فروردین و اوایل اردیبهشت تولید ماسک به ۴ میلیون عدد در روز خواهد رسید و دغدغه‌های مردم در این بخش به حداقل ممکن می‌رسد. وزیر صمت اضافه کرد: به‌عنوان نمونه اتحادیه پوشاک تهران هم‌اکنون روزانه ۵ هزار لباس بیمارستانی تولید و به مراکز درمانی تحویل می‌دهد. همچنین برخی واحدهای تولیدی، خطوط تولید خود را برای تهیه و تامین اقلام و کالاهای مرتبط با کرونا تغییر داده‌اند.
وزیر صنعت، معدن و تجارت در ادامه اظهار کرد: با تمهیدات اتخاذ شده، ذخیره‌سازی کالا به خوبی برای ماه رمضان و عید نوروز انجام شده و کالا به وفور در بازار یافت می‌شود، به‌عنوان مثال تاکنون ذخیره مرغ به اندازه کنونی نبوده است، در سایر اقلام و کالاهای اساسی نیز هیچ‌گونه مشکلی نداریم.
بسته‌های حمایتی در راه هستند
وزیر صنعت، معدن و تجارت همچنین اعلام کرد که قطعا برای پساکرونا نیز برنامه داریم و برای برخی اصناف و واحدهای تولیدی که به خاطر کرونا آسیب دیده‌اند، بسته‌های حمایتی تعبیه شده است. وی ادامه داد: در ۱۰۴ واحد تولید اقلام و کالاهای مرتبط با کرونا، بازرس مقیم داریم، فرآیند تولید تحت کنترل است، آمار احتکار و...، نه تنها در اقلام بهداشتی بلکه در سایر اقلام خیلی پایین است. وزیر صمت تصریح کرد: در حوزه کرونا اقدامات دیگری نیز در دستور کار بوده است، از جمله اینکه صادرات اقلام مرتبط با کرونا را ممنوع کردیم و تعرفه واردات ۵۵ درصدی برخی از این اقلام را به ۵ درصد کاهش دادیم تا قیمت تمام شده پایین بیاید. البته دستگاه‌های مرتبط مانند وزارت راه و شهرسازی، هواپیمایی و... برای واردات و تامین اقلام و کالاهای موردنیاز درخصوص بیماری کرونا همکاری خوبی داشتند. وی تاکید کرد: بخشی از وفور کالا در این شرایط، مرهون ظرفیت‌های ایجاد شده در سال رونق تولید و سال‌های گذشته است. وزیر صمت گفت: با پیشنهاد وزارت صنعت، معدن و تجارت ۷۵ هزار میلیارد تومان برای حمایت از کسب وکارهای آسیب‌دیده بر اثر کرونا مانند اصناف، شرکت‌های حمل و نقل و گردشگری و... تامین اعتبار شده است و دولت روی آن تاکید فراوان دارد که شیوه‌نامه آن همین روزها ابلاغ می‌شود. رحمانی افزود: با دستور رئیس‌جمهور، ۱۰ میلیارد دلار برای واحدهای تولیدی آسیب‌دیده هم در نظر گرفته شده است و سایر اقدامات حمایتی از جمله استمهال مالیات، بیمه تامین اجتماعی و معوقات بانکی و چک‌های برگشتی واحدهای تولیدی آسیب‌دیده بر اثر کرونا نیز از دیگر اقداماتی است که در دستور کار است و مصوب نیز شده است.
افزایش حقوق ورودی ۹۵ تعرفه
اما در جهت رسیدن به اهداف جهش تولید، سرپرست معاونت امور صنایع وزارت صمت روز گذشته اعلام کرد: افزایش خوداتکایی صنعتی در سال جهش تولید با بالابردن حقوق ورودی ۹۵ ردیف تعرفه و ایجاد ۲۳۷ردیف تعرفه جدید کلید خورد. مهدی صادقی نیارکی با اشاره به نامگذاری سال ۹۹ با عنوان جهش تولیدگفت: اولویت وزارت صمت در سال جاری تمرکز بیشتر بر اجرای سیاست‌های حمایتی از بخش صنعت خواهد بود و در این راستا نیز تعرفه‌ها با رویکرد صیانت از صنایع داخلی مورد بازنگری قرار گرفت. سرپرست معاونت امور صنایع وزارت صمت تصریح کرد: تغییرات تعرفه‌های مربوط به بخش صنعت در سال ۹۹ پس از بررسی‌های لازم توسط دفاتر تخصصی معاونت امور صنایع در کمیسیون ماده یک تصویب و طی مصوبه هیات محترم وزیران ابلاغ شد. صادقی نیارکی در ادامه اظهار کرد: حدود ۷هزار تعرفه در حوزه صنعت وجود دارد که بخشی از این تعرفه‌ها در راستای شفاف‌سازی و صیانت تولیدات داخلی اصلاح و مورد بازنگری قرار گرفت
وی تصریح کرد: به منظور حمایت از تولید داخلی و مدیریت واردات حقوق ورودی، ۹۵ ردیف تعرفه افزایش و ۲۳۷ ردیف تعرفه نیز ایجاد و تفکیک‌سازی شد.این سیاست به منظور شفاف‌سازی وجلوگیری از خلاف اظهاری وحمایت از تولید داخل و تسریع در امور گمرکی واردات مواد اولیه واسطه‌ای وکالاهای مورد نیاز اتخاذ شده است. سرپرست معاونت امور صنایع وزارت صمت اظهار امیدواری کرد با اصلاح تعرفه‌های فوق بسترهای مناسبی برای رونق و جهش تولید فراهم شود.
