حمیدرضا برهانیان / مدرس دانشگاه

در دوران رکود اقتصادی سود واقعی واحدهای صنعتی در تامین مواد اولیه است یا در فروش محصولات؟ آیا همواره فروش شرکت‌ها نقشی اساسی در کسب سودآوری واحد‌های صنعتی خواهد داشت؟ آیا تمرکز صرف بر انجام تبلیغات و فروش، راهگشای شرکت‌ها در شرایط رکود اقتصادی است؟ تامین بهینه مواد اولیه در کسب سودآوری شرکت‌ها در دوران رکود اقتصادی چه نقشی ایفا می‌کند؟ بر اساس مطالعات میدانی صورت گرفته در شرکت‌ها و واحدهای بزرگ خصوصی، مدیران معتقدند در دوران رکود اقتصادی بازار کنترل هزینه‌ها و استفاده از استراتژی کاهش هزینه‌های تولید (ناشی از هزینه‌های ثابت و متغیر) یکی از راهکارهای خروج شرکت از وضعیت نابسامان اقتصادی است.

در این راستا و به منظور اجرایی کردن استراتژی مذکور و از آنجا که بخش عمده هزینه‌های هر محصول را مواد اولیه تشکیل می‌دهند، داشتن واحد تامین قابل اعتماد و البته توانمند در زمینه تامین مواد اولیه باکیفیت و با قیمت مناسب راهگشایی برای حضوری مقتدرانه در بازار و لازمه ثبات و رشد در شرایط رکود اقتصادی است. وجود واحد تامین توانمند زمانی اهمیت ویژه‌ای می‌یابد که دلایل ذیل نیز بر سودآوری ناشی از تامین بهینه مواد اولیه در دوران رکود صحه‌گذاری می‌کند:

جلوگیری از فسادهای مالی: در دوران رکود اقتصادی کوچک‌ترین لغزش،‌ می‌تواند عامل نابودی شرکت‌ها شود. متاسفانه هر سال اخباری مبنی بر فسادهای مالی به‌وجود آمده در شرکت‌های خصوصی و دولتی در کشور به گوش می‌رسد که قطعا عواقبی غیرقابل جبران خواهد داشت، چون نه‌تنها از لحاظ ریالی بلکه از جنبه اعتباری نیز در برند هر شرکت تاثیری بسیار منفی می‌گذارد، لذا وجود واحدی معتمد با انجام خریدهای شفاف قابلیت جلوگیری از بروز مشکل مذکور را خواهد داشت و مستقیما می‌تواند بر برندینگ و اعتبار شرکت تاثیرگذار باشد.

کاهش بهای تمام‌شده محصولات و امکان استفاده از بودجه مازاد: در شرایط رکود بازار و با توجه به رقابتی بودن بازار، مازاد عرضه همواره مشکل اکثر تولیدکنندگان است، این موضوع قدرت چانه‌زنی و امکان اخذ تخفیف‌های بیشتر از سوی خریدار یا واحدهای تامین را افزایش می‌دهد و تامین مواد اولیه ارزان‌تر را میسر می‌سازد که در نتیجه به‌صورت مستقیم بر کاهش بهای تمام‌شده محصولات و افزایش حاشیه سود فروش تاثیرگذار خواهد بود بنابراین بودجه مازاد ناشی از تامین ارزان‌تر و حاشیه سود افزایش یافته، از طرفی قدرت واحد فروش را در شرایط رکود بازار برای کاهش قیمت محصولات و جذب مشتریان جدید افزایش و همچنین در حوزه‌هایی مانند تبلیغات و بازاریابی محصولات، برندینگ، ایجاد امکانات رفاهی بیشتر و ارزان‌قیمت برای پرسنل و... می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.

کاهش خواب سرمایه و کنترل گردش مالی: در شرایط رکود اقتصادی به‌شدت باید موجودی مواد اولیه در انبار کارخانه‌ها را کنترل و حداقل میزان احتیاطی نگهداری شود، در حالی که معمولا واحدهای برنامه‌ریزی در هر واحد صنعتی هدفی جز اجرای دقیق برنامه‌های تولید و کاهش ریسک عدم کمبود مواد اولیه ندارند و در این راستا همواره موجودی احتیاطی انبار مازاد بر نیاز واقعی نگهداری می‌شود که می‌تواند منجر به تحمیل خواب سرمایه بالایی به شرکت شود. در صورتی که اگر واحد تامین در هنگام خرید اقدام به کنترل موجودی انبار و مصارف تولید کند، به راحتی می‌تواند از خرید مازاد جلوگیری، خواب سرمایه را کاهش و گردش مالی را کنترل کند.

نهایتا می‌توان رکود اقتصادی را فرصتی برای احیا و تقویت واحد‌های تامین درنظر گرفت و با استفاده و دقت‌نظر در رعایت نکات فوق ابقا، رشد و افزایش سود واقعی ناشی از تامین واحد‌های صنعتی را امکان‌پذیر کرد. در آخر اگر در گذشته شعار تبلیغاتی واحدهای صنعتی Customer Is King (مشتری پادشاه است) بود، الان The Best Supplier Is King (بهترین تامین‌کننده، پادشاه است) نیز قابل تامل و تعقل است.