گروه صنعت و معدن: چهاردهمین اجلاس کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل (آنکتاد) در حالی آغاز به کار کرد که ایران به‌عنوان عضوی فعال، در حاشیه این اجلاس درصدد هموارسازی و رایزنی برای الحاق سریع ایران به سازمان تجارت جهانی (WTO) است؛ به‌طوری که وزیر صنعت، معدن و تجارت به‌عنوان نماینده ایران در این اجلاس، در درجه اول خواستار سیاست‌زدایی از سیستم تجارت جهانی شده است. درخواستی که به اعتقاد محمدرضا نعمت‌زاده برای توسعه همکاری‌های بین‌المللی در راستای رفع چالش‌های اقتصادی، تجارت جهانی به آن نیازمند است.

وی همچنین در دیدارهای جداگانه‌ای با مقامات تجاری جهان تلاش دارد تا فضای مثبتی را برای عجین شدن ایران با اقتصاد جهان بعد از سال‌ها تحریم فراهم کند.

چهاردهمین اجلاس کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل (آنکتاد) از هفدهم تا بیست و دوم ژوئیه (۲۷ تیر تا اول مرداد) در مرکز کنوانسیون بین‌المللی کنیاتا واقع در نایروبی پایتخت کنیا، برگزار می‌شود. کنیا برای دومین‌بار طی ۴۰ سال اخیر میزبان این اجلاس است و قرار است ۶ هزار نفر از سراسر آفریقا و جهان در این اجلاس شرکت کنند. در این اجلاس یوری موسونی، رئیس‌جمهوری اوگاندا و هاگه گینگوب، نخست‌وزیر نامیبیا از شرکت‌کنندگان در این اجلاس هستند. همچنین، بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل که برای شرکت در اجلاس دیگری در آفریقا حضور دارد، در این اجلاس نیز شرکت خواهد کرد. در این کنفرانس تحولات گوناگون از جمله روابط تجاری و مسائل شرکت‌ها مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد.

با یکساله شدن توافق ایران با گروه ۱+۵ و رفع سوءتفاهمات درخصوص فعالیت‌های هسته‌ای ایران، گسترش همکاری‌های اقتصادی و عجین شدن با اقتصاد جهانی در دستور کار قرار گرفته است. در این میان، نهایی شدن الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی یکی از اولویت‌های دولتمردان است. بررسی سابقه درخواست الحاق ایران به WTO با سابقه ۲۰ ساله این سازمان مطابقت دارد. با این حال، اینکه چرا ایران بعد از گذشت این همه سال، همچنان به‌عنوان عضو ناظر در این سازمان حضور دارد، سوالی است که در محافل مختلف مورد بحث قرار می‌گیرد. از نظر صاحبنظران، در کنار بعد اقتصادی این قضیه که مربوط به تنظیم رژیم تجاری و پذیرش آن از سوی کارگروه مرتبط با الحاق ایران است، یک بعد دیگر به مسائل سیاسی و حمایت آمریکا به‌عنوان بانفوذترین عضو سازمان تجارت جهانی مربوط می‌شود. در این میان، وزیر صنعت، معدن و تجارت در دیدارهای جداگانه‌ای در حاشیه اجلاس آنکتاد، در حال کسب رای مثبت مراکز مهم تجاری برای تسریع در روند مذاکرات الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی است.

یکی از این مراکز، مرکز تجارت بین‌الملل (ITC) است که تحت نظر سازمان تجارت جهانی (WTO) و کنفرانس تجارت و توسعه ملل متحد (آنکتاد) فعالیت می‌کند.

این مرکز کانون اصلی سیستم سازمان ملل برای همکاری فنی با کشورهای در حال توسعه در راستای ارتقای ظرفیت تجاری آنها است. از سوی دیگر، «تسهیل همگرایی و ارتباط بین طرف‌های مبادلات در سیستم تجارت جهانی»، «حمایت از تلاش‌های ملی برای اجرای راهبردهای توسعه تجارت»، «تقویت خدمات حمایت تجاری به بخش‌های خصوصی و دولتی»، «بهبود ترجیحات تجاری در بخش‌های مهم و حیاتی»، همچنین «تقویت ظرفیت رقابت بین‌المللی» پنج هدف اصلی فعالیت مرکز تجارت بین‌الملل (ITC) است. این مرکز همچنین در ۶ حوزه مشخص به فعالیت می‌پردازد که عبارت از «توسعه تولید و بازار»، «توسعه خدمات حمایت تجاری»، «اطلاع رسانی تجاری»، «توسعه منابع انسانی»، «مدیریت عرضه و تقاضای بین‌المللی»، «ارزیابی نیازها و طراحی برنامه برای بهبود تجارت» است. با توجه به جایگاه مرکز تجارت بین‌الملل، نعمت زاده در دیداری با خانم گنزالس رئیس این مرکز، با اشاره به توانمندی‌های تجاری، صنعتی و معدنی ایران، الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی را الزامی عنوان کرد و گفت: وضعیت خوب پسابرجام، موقعیتی را فراهم کرده است که زمینه الحاق ایران به WTO را هموار می‌کند. در همین حال، خانم گنزالس نیز بر بهبود شرایط جهانی و فراهم بودن زمینه الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی و نگاه مرکز تجارت بین‌الملل به ایران به‌عنوان کشوری دوست تاکید کرد.

سیاست‌زدایی از تجارت جهانی

وزیر صنعت، معدن و تجارت در سخنرانی خود در چهاردهمین اجلاس آنکتاد نیز بر سیاست‌زدایی از سیستم تجارت جهانی تاکید کرد و خواستار رفع چالش‌های اقتصادی در راستای توسعه همکاری بین‌المللی شد. نعمت‌زاده با اشاره به اینکه ایران عضو فعال آنکتاد است و از ابتدای آغاز به کار آن، همراه این گروه بوده است، افزود: ما باید در این مجموعه تمام عزم خود را به کارگیریم تا آنچه که در چند دهه گذشته به واسطه تلاش‌های این گروه به دست آمده حفظ شود. از سوی دیگر، باید سعی کنیم تا توسعه را به‌عنوان گزینه اصلی تمامی فرآیندهای تصمیم‌گیری در سیستم تجارت چندجانبه مد نظر قرار دهیم.

وی همچنین با بیان اینکه چالش‌های اقتصادی پیش‌رو و آشفتگی در بخش‌های مختلف جهان به خوبی نیاز به همکاری‌های بین‌المللی در همه سطوح برای رسیدن به اهداف توسعه پایدار را به نمایش گذاشته است، تصریح کرد:‌ این مهم مستلزم بسترهایی است که باید به آن توجه شود؛ برای تحقق این امر، نیازمند آن هستیم تا سیستم تجارت جهانی کاملا سیاست‌زدایی شود؛ ضمن اینکه مشکل فاصله درآمد و فاصله تکنولوژی بین کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه از بین برود. جلوگیری از اقدامات قهری یک‌جانبه از آنجا که بر توسعه مردم محور تاثیر منفی می‌گذارد، از دیگر مواردی است که وزیر صنعت، معدن و تجارت در این اجلاس بر آن تاکید کرد.

نعمت زاده در ادامه اظهار کرد: ‌به‌عنوان کشوری که به تازگی تحریم‌های اقتصادی را پشت سر گذاشته است، موارد ذکر شده را از مسائل بسیار مهم نه تنها برای کشور خود بلکه برای تمام کشورهایی می‌دانیم که با این چالش در این سال‌ها مواجه بوده‌اند. به گفته وی، ‌یک راه برای دستیابی به این اهداف تقویت ضوابط جهان‌شمول سازمان تجارت جهانی (WTO) است تا به این وسیله شرایط برای الحاق کشورهای متقاضی که شرایط پیوستن به این سازمان را دارند فراهم شود، که این موضوع در نتیجه چهاردهمین اجلاس آنکتاد (آنکتاد ۱۴) پیش‌بینی شده است و امیدواریم از طریق مذاکرات به مرحله اجرا درآید.

در حاشیه این نشست نعمت زاده همچنین ملاقات‌هایی جداگانه با وزیر آفریقای جنوبی، وزیر نفت و انرژی کنیا، وزیر مسکن و زیرساخت‌های کنیا، وزیر تجارت سریلانکا، یکی از وزرای سوئیس و نیز معاون وزیر تجارت کره‌جنوبی خواهد داشت. علاوه بر وزرای مذکور وزیر صنعت، معدن و تجارت دیداری نیز با آقای روبرتو آزودو دبیرکل سازمان تجارت جهانی (WTO) و مسوول یکی از بانک‌های کشور کنیا خواهد داشت.