مسکوت ماندن «کاراکارت» در خوان آخر
گروه صنعت و معدن: آخرین ماه سال در حال سپری شدن است، اما هنوز خبری از طرح فروش قسطی کالاهای مصرفی بادوام ایرانی (کاراکارت) نیست. کندی در اجرای این طرح موجب شد تا فعالان صنعتی از به بن بست رسیدن این طرح خبر دهند. به گفته برخی از فعالان اقتصادی بانک‌ها در ماه‌های آخر سال به دلیل حسابرسی سالانه از ارائه تسهیلات جدید خودداری می‌کنند که این امر شامل ارائه تسهیلات برای خرید نسیه کالا نیز می‌شود. ناامیدی فعالان صنعتی در اجرای طرح خرید کالای ایرانی به‌صورت اقساط در حالی است که مدیرکل اعتبارات بانک مرکزی ضمن رد ناکام بودن این طرح از عدم ارائه درخواست برای تامین اعتبار صدور کارت اعتباری از سوی بانک‌ها خبر داده است.

اعطای وام ارزان قیمت به مصرف‌کنندگان یکی از محورهای اصلی بسته سیاست‌های اقتصادی دولت برای نیمه دوم سال جاری است. براساس برنامه‌ریزی صورت گرفته اواخر مهر ماه سال جاری و در راستای طرح خروج از رکود دولت طرح خرید کالای ایرانی را در دستور کار قرار داد. طرحی که سه بخش «فروش خودرو با تسهیلات ۲۵ میلیون تومانی و سود ۱۶ درصدی»، «اعطای تسهیلات به بنگاه‌های تولیدی از طریق تسهیلات خرید دین با سود ۱۴ درصدی» و «اعطای تسهیلات خرید کالاهای مصرفی بادوام ایرانی منتخب از طریق صدور کارت اعتباری رفاه ایرانیان (کاراکارت) با سود ۱۲ درصدی » را شامل می‌شد، اما از میان بخش‌های مدنظر تنها طرح فروش اقساطی خودرو اجرایی شد و سایر طرح‌ها نیمه‌کاره رها شدند، هرچند طرح خرید خودرو به‌صورت اقساطی نیز با مشکلاتی همراه شده و با گذشت بیش از چهار ماه از اجرای این طرح هنوز تکلیف خریدارانی که بانک مرکزی از آنها به‌عنوان خریداران مازاد یاد می‌کند، مشخص نیست و براساس آخرین خبر اعلام شده این گروه خودروهای اقساطی را با سود بیش از سود ۱۶ درصد دریافت خواهند کرد. مسکوت ماندن دو طرح اعطای تسهیلات به بخش صنعت از طریق خرید دین و اعطای تسهیلات برای خرید کالاهای مصرفی بادوام ایرانی منتخب از طریق صدور کارت اعتباری در حالی است که چندی پیش معاون امور صنایع وزیر صنعت، معدن و تجارت از پیگیری دولت برای تحریک تقاضا خبر داده بود؛ خبری که با رسیدن به اسفندماه اجرایی نشد. در این خصوص روز گذشته نیز بانک مرکزی در نشستی اقدام به شفاف‌سازی درخصوص روند اجرای طرح خرید کالای ایران کرد. براساس آمار اعلام شده از سوی بانک مرکزی هنوز آماری درخصوص اینکه چه تعداد کارکنان رسمی و قراردادی برای این طرح ثبت‌نام کرده‌اند اعلام نشده، اما در مورد مزدوجین حدود ۱۸ هزار و ۹۰۰ نفر در این طرح ثبت‌نام کرده‌اند، که این گروه می‌تواند در کنار وام قرض الحسنه ۳ میلیون تومانی از این کارت نیز استفاده کنند. به گفته مسوولان بانک مرکزی بانک‌ها هنوز مکاتبه‌ای درخصوص اعتبارات این وام با بانک مرکزی صورت نداده‌اند و با این شرایط می‌توان گفت تاکنون بانک‌ها درخواستی برای تامین اعتبار صدور کارت اعتباری از بانک مرکزی نداشتند.


واکنش تولیدکنندگان به اجرای طرح

اظهارات مطرح شده از سوی مسوولان بانک مرکزی واکنش تولیدکنندگان مشمول طرح خرید کالای ایرانی با کارت اعتباری را در بر داشت. براساس برنامه‌ریزی صورت گرفته تسهیلات برای خرید کالاهای مصرفی بادوام ایرانی منتخب از طریق صدور کارت اعتباری رفاه ایرانیان مشمول پنج گروه «صنایع نساجی و پوشاک»، «صنایع برق و الکترونیک»، «لوازم خانگی»، «صنایع معدنی (ظروف چینی، ظروف شیشه‌ای، اوپال، کاشی و سرامیک، چینی بهداشتی)» و «صنایع شیمیایی و سلولزی» می‌شود. فعالان این بخش معتقدند که طرح فروش اقساطی کالا به بن‌بست خورده که این امر رکود بیشتری را برای واحدهای تولیدی به همراه داشته است. در این خصوص محمد مروج، رئیس انجمن صنایع نساجی ایران با بیان اینکه طرح عملا متوقف شده است، عنوان کرد: وزارت صنعت،معدن و تجارت خواهان ارائه لیست تولیدکنندگان این بخش شد که انجمن نساجی نیز لیست تولیدکنندگان را در اختیار این وزارتخانه قرار داد؛ اما هنوز خبری از اجرای طرح نیست. رئیس انجمن صنایع نساجی ایران معتقد است که طرح مذکور به‌منظور تحریک تقاضا در بازار صورت گرفت، اما با اجرایی شدن طرح فروش اقساطی خودرو، سایر طرح‌ها به حال خود رها شدند. مروج درخصوص اینکه چندی پیش مسوولان خبر از ارائه کارت به متقاضیان دادند آیا این امر به معنی اجرایی شدن طرح است، گفت: ارائه کارت‌ها احتمالا به‌صورت نمادین بوده، چرا که در نشستی که با سایر واحدهای تولیدی داشتیم آنها نیز اعلام کردند که خبری از اجرای طرح نیست. تولیدکنندگان شیشه و بلور نیز درخصوص روند اجرای این طرح می‌گویند: خبری از اجرای طرح نیست و هنوز متقاضی برای دریافت کالا مراجعه نکرده است. در این خصوص رئیس انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی نیز از احتمال منتفی شدن اجرای این طرح خبر داد و افزود: صدور کارت‌ اعتباری خرید لوازم‌خانگی رسما منتفی شده و امکان اجرای آن نیست؛ بنابراین خریداران منتظر صدور این کارت‌ها برای خرید نباشند. محمدرضا دیانی گفت: به‌رغم قولی که دولت و بانک مرکزی داده بود، کارت‌های اعتباری صادر نشد و این موضوع ضربه بزرگی به صنعت لوازم خانگی زد؛ چون ضمن رکودی که در بازار بود این وعده‌ها باعث شد که خرید مردم به تاخیر بیفتد و عدم خرید مردم به رکود بازار لوازم خانگی دامن زد.

به گفته دیانی، به نظر من امکان انجام چنین برنامه‌ای وجود ندارد، چون ساختارها و بستر آن فراهم نیست و بانک مرکزی روی این موضوع نظری ندارد و فکر می‌کنم که طرحی در این زمینه وجود نداشته باشد؛ مگر اینکه خود بانک‌ها به‌صورت مشترک با تولیدکنندگان لوازم خانگی این کار را اجرا کنند که این روند هم اکنون نیز درحال اجرا است. دیانی معتقد است، طرحی که از ابتدا طراحی شد غلط بود و با وجود اینکه جلسات متعددی برای تدوین این طرح با حضور کارشناسان متعدد برگزار شد، اما مشخص نیست که چرا طرح نیمه‌کاره رها شده است. به گفته رئیس انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی، به نظر می‌رسد تعامل خودروسازان با وزارت صنعت، معدن و تجارت و بانک مرکزی موجب شد که بانک مرکزی برای اجرای دو طرح بعدی تعلل کند.دیانی با اشاره به اینکه این طرح تحت شعاع خودروسازان قرار گرفت، عنوان کرد: طرح پیش‌بینی شده برای خروج از رکود تنها باعث شد که بازار لوازم خانگی با رکود بیشتری مواجه شود.


خرید دین در انتظار تسهیلات

«اعطای تسهیلات به بنگاه‌های تولیدی از طریق تسهیلات خرید دین با سود ۱۴ درصدی» یکی دیگر از طرح‌های دولت برای خروج از رکود است که به گفته فعالان صنعتی این طرح نیز همانند طرح خرید کالای ایرانی به‌صورت قسطی ناکام مانده است. در این خصوص نیز مسوولان بانک مرکزی اعلام کرده‌اند که ۲۱ هزار و ۳۵۰ میلیارد ریال خط اعتباری در این زمینه به بانک‌ها پرداخت شد که به این معناست که صنایع و تولیدکنندگان می‌توانند کالاهایی را که در انبار دارند به‌صورت چکی، قراردادی و غیره و با تنزیل نزد بانک‌ها به فروش برسانند. دیانی درخصوص این طرح نیز عنوان کرد: درخصوص این طرح نیز وزارت صنعت،معدن و تجارت و بانک مرکزی بسیار مانور دادند اما اجرایی نشد؛ هرچند مسوولان این طرح گفته‌اند که به زودی شرایط اجرای طرح اعلام خواهد شد. رئیس انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی با بیان اینکه دولت طرح‌های مذکور را به‌عنوان طرح‌های اورژانسی در دستور کار قرار داده بود تا به خروج از رکود کمک کند، افزود: متاسفانه به موقع اجرایی نشدن این طرح‌ها موجب شد تولیدکنندگان با بحران بیشتری مواجه شوند.