روزهای پرکار ایتالیایی‌ها در تهران
گروه صنعت و معدن: با گذشت دو هفته از سفر حسن روحانی به ایتالیا، هیات تجاری 300 نفره‌ای روز گذشته از ایتالیا به تهران آمد تا به مدت سه روز رایزنی‌های جدید اقتصادی با بخش دولتی و خصوصی ایران داشته باشد. ارزیابی‌ها از ورود این هیات که در راس آن دو وزیر «امور زیربنایی و حمل‌ونقل» و «کشاورزی» حضور دارند، حاکی از روزهای پرکار آنها در تهران است. بعد از اعلام توافق وین و گشوده شدن دروازه‌های ایران به روی کشورهای خارجی، ایتالیایی‌ها بعد از آلمانی‌ها و فرانسوی‌ها به‌عنوان سومین هیات تجاری وارد کشور شدند. اولین هیات این کشور که در راس آن وزیر توسعه اقتصادی ایتالیا قرار داشت، آمادگی خود برای حضور بلندمدت در ایران را اعلام کرد. ایتالیا هشتمین قدرت بزرگ اقتصادی جهان (پس از آمریکا، ژاپن، آلمان، چین، انگلستان، فرانسه و برزیل) و چهارمین قدرت اقتصادی اروپا است.

در جریان سفر هیات بلندپایه سیاسی و اقتصادی ایران به ایتالیا، ارزش تفاهم‌نامه‌های امضا شده بین دوطرف بیش از ۱۸ میلیارد دلار برآورد شد. در این سفر ایران و ایتالیا ۱۴ سند همکاری در بخش‌های حمل‌ونقل، راه‌آهن، همکاری‌های آموزشی و پزشکی، بازرگانی، ایمنی، همکاری‌های بندری، کشاورزی، حفظ نباتات و دارو امضا کردند. همچنین بخش خصوصی در مذاکرات و ملاقات‌ با بخش خصوصی ایتالیا در زمینه‌های فولاد، کشتی‌سازی و بخش‌های زیربنایی تفاهم‌نامه منعقد کرد.

اما در سفر سه روزه هیات ایتالیایی به ایران، جمعی از مدیران ارشد صنایع و ۱۷۰ موسسه و شرکت‌ بخش خصوصی و دولتی حضور دارند که پیش‌بینی می‌شود درباره قراردادهای جدید که مهم‌ترین آنها مربوط به حوزه انرژی، حمل‌ونقل و کشاورزی است، مذاکره کنند. قرار است نماینده شرکت نفتی «انی» هیات ایتالیایی را همراهی کند تا درباره حضور مجدد این شرکت بعد از دوران تحریم در ایران گفت‌وگو کند. این شرکت در تلاش است که برای سرمایه‌گذاری خارجی از دیگر رقبای خود از جمله شرکت «توتال»، «شل» و... جا نماند و سهمی از بازار ایران داشته باشد و بخشی از نفت مورد نیاز خود را از ایران تهیه کند. شرکت ایتالیایی «انی» پیش از تحریم‌های نفتی علیه ایران، در پروژه‌های توسعه فازهای ۴ و ۵ پارس‌جنوبی و میادین نفتی دارخوین ایران حضور داشته است.

همچنین علاوه برحضور شرکت «انی»، مدیرانی از شرکت بیمه «ساچه»، چند بانک معتبر ایتالیایی، شرکت‌های خودروسازی و داروسازی در این سفر حضور خواهند داشت؛ مدیرانی که به نظر می‌رسد برای تحکیم و پیگیری قراردادهایی که در سفر هیات ایرانی به ایتالیا منعقد شده است، به ایران آمده‌اند. پیش از این وزیر حمل‌ونقل و امور زیربنایی این کشور در آستانه این سفر اعلام کرد که ایران با توجه به موقعیت استراتژیک و جغرافیایی‌اش دروازه‌ای مهم برای تمام مشرق ‌زمین، از افغانستان و پاکستان تا قفقاز و تمام آسیای میانه محسوب می‌شود و ایتالیا نیز دروازه اروپا در مدیترانه به‌شمار می‌آید. وی گفته است: در سفر به تهران، روزهای کاری بسیار مهمی را برای بررسی تک‌تک پرونده‌ها در پیش خواهیم داشت و طرح‌های بسیار مهم و با ارزش میلیارد یورویی برای سرمایه‌‌گذاری در طرح‌های جدید در دست بررسی است.

در زمینه حضور هیات ۳۰۰ نفره تجاری ایتالیایی در تهران، احمد پورفلاح، رئیس اتاق مشترک ایران و ایتالیا گفت: ۱۷۰ شرکت ایتالیایی از روز گذشته تا ۲۱ بهمن برای رایزنی‌ اقتصادی با بخش دولتی و خصوصی وارد کشور شده‌اند که در راس آن دو وزیر «زیرساخت‌ها و حمل‌ونقل» و «کشاورزی» ایتالیا نیز حضور دارند. وی در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس به این نکته اشاره کرد که ۶۰ نفر از این هیات تجاری را فعالان بخش نفت، گاز و پتروشیمی ایتالیا به خود اختصاص داده‌اند، چراکه ایتالیا در حوزه اکتشاف و استخراج حرف‌هایی برای گفتن دارد و یک زمانی بزرگ‌ترین خریدار نفت ایران بود که اکنون کم‌کم به جایگاه خود بازمی‌گردد. رئیس اتاق مشترک ایران و ایتالیا به حضور ۳۰ شرکت در حوزه مواد غذایی و فست‌فود نیز اشاره کرد و گفت: ایتالیایی‌ها در حوزه فرآوری غذا تجربیات خوبی دارند که می‌تواند زمینه سرمایه‌گذاری مشترک با ایران و صادرات آن به کشورهای ثالث را فراهم کند. پورفلاح در پاسخ به اینکه شنیده می‌شود شرکت «فیات» و «ایویکو» تلاش‌های زیادی برای انعقاد قرارداد با ایران و سرمایه‌گذاری مشترک برای تولید خودرو کرده و آیا لابی برخی کشورها جایی برای این دو شرکت باقی خواهد گذاشت، تصریح کرد: نباید فراموش کرد که شرکت فیات ماشین‌های مردمی و اقتصادی تولید می‌کند که طراحی و قیمت ‌آن با شرایط کشور ما و نیاز مردم منطبق است تا جایی که ماشین‌های این شرکت چیزی شبیه شرکت فولکس واگن بوده که برای قشر متوسط جامعه مقرون به صرفه است. وی تاکید کرد: امروز کشور سیاست خوبی در پیش گرفته که دیگر فقط بازار خرید نباشیم، بلکه به سرمایه‌گذاری مشترک با نگاه صادرات به کشور ثالث فکر کنیم. در همین راستا شرکت «ایویکو» ایتالیا هم برای تولید ون و مینی‌ون با خودروسازهای ایرانی در حال مذاکره است و حسن این رقابت‌ها در این است که قدرت چانه‌زنی ما بالا می‌رود و آن‌قدر ظرفیت در کشور داریم که جا برای شرکت‌های فعال با تکنولوژی بالا باشد. رئیس اتاق مشترک ایران و ایتالیا به قرارها و ملاقات‌های هیات تجاری ایتالیا با شرکت‌های تولید و تامین‌کننده تجهیزات نفتی اشاره کرد و گفت: امروز این قرارها برگزار می‌شود که امیدواریم نتیجه مطلوبی در پی داشته باشد. پورفلاح به سفر بعدی هیات تجاری ایتالیا اشاره کرد و گفت: ۲۵ بهمن هیات دیگری متشکل از ۱۳ شرکت در حوزه‌های فولاد، لوازم خانگی و لوازم آرایشی به ایران سفر خواهند کرد.


وضعیت ایتالیا در بخش کشاورزی

در حالی که پیش‌بینی می‌شود حضور هیات ایتالیایی در تهران به منظور عقد قراردادها و تفاهم‌نامه‌های جدید در زمینه کشاورزی و حمل‌ونقل باشد، بررسی وضعیت این کشور در این دو زمینه ضروری به نظر می‌رسد. براساس این گزارش، اگر صنایع کشاورزی مدنظر قرار گیرد که عبارت است از؛ جمع محصولات کشاورزی و تولیدات وابسته به محصولات کشاورزی، کشور ایتالیا پس از فرانسه در سال‌های 2013 و 2014 میلادی به ترتیب در جایگاه دوم و سوم در بین کشورهای اروپایی قرار گرفته است. همچنین ایتالیا به لحاظ میزان تولید و صادرات ماشین‌آلات در کشورهای عضو اتحادیه اروپا، بعد از آلمان حائز رتبه دوم است. یکی از وجوه تمایز بخش کشاورزی ایتالیا با سایر کشورهای اروپایی، توسعه این کشور در بخش کشاورزی ارگانیک است. ایتالیا حائز رتبه دوم اروپا در سطح مناطق کشاورزی ارگانیک بر حسب هکتار است. در زمینه تبدیل مناطق کشاورزی معمولی به مناطق کشاورزی ارگانیک نیز آمارهای سال 2011 میلادی نشان می‌دهد که بزرگ‌ترین تغییر جهت کشاورزی به ترتیب در اسپانیا (با 8/ 1 میلیون هکتار)، ایتالیا (حدود 1/ 1میلیون هکتار) و آلمان (با یک میلیون هکتار) رخ داده است که مجموعا حدود 40 درصد کل تغییرات کشاورزی 27 کشور اروپایی را تشکیل می‌دهد. طی سال‌های 2007 تا 2011 میلادی، این تبدیلات نشان‌دهنده پیشرفت بسیاری از کشورها در زمینه کشاورزی ارگانیک است (به‌عنوان مثال در آلمان، اسپانیا، فرانسه، اتریش، سوئد و جمهوری چک). همچنین ایتالیا بزرگ‌ترین تولیدکننده میوه ارگانیک جهان محسوب می‌شود (با 25 هزار هکتار سطح زیرکشت) که تقریبا 15درصد تولیدات میوه ایتالیا را تشکیل می‌دهد و بعد از آن کشور مکزیک با 12 هزار هکتار و ایالات متحده آمریکا با 7 هزار هکتار رتبه‌های بعدی را در اختیار دارند. ضمنا ایتالیا با بیش از 20 هزار هکتار سطح زیرکشت سبزیجات ارگانیک بعد از مکزیک و ایالات متحده آمریکا، رتبه سوم جهان را دارا است و در زمینه تولید ارگانیک غلات و عسل نیز در جایگاه دوم جهان قرار گرفته است. سهم بخش ایتالیا در انتشار نیترات در سطح آب نسبت به کشورهای عضو OECD میزان نسبتا کمی است. در این میان، با توجه به اینکه کشاورزی در کشور ایتالیا به خوبی توسعه یافته است، می‌تواند همکاری‌های مناسبی در زمینه به‌روز‌رسانی تجهیزات کشاورزی، بهره‌وری آب و تولید محصولات ارگانیک میان ایران و ایتالیا صورت گیرد.


حمل‌و‌نقل در ایتالیا

براساس گزارش رقابت‌پذیری در سال ۲۰۱۵-۲۰۱۴ میلادی ایتالیا از میان ۱۴۴ کشور در شاخص کیفیت زیرساخت‌های حمل‌و‌نقل رتبه ۵۶ را کسب کرده است. همچنین این کشور در شاخص کیفیت جاده‌ها در جایگاه ۵۷ و در شاخص کیفیت زیرساخت‌های ریلی در جایگاه ۲۹ جهان قرار دارد. ایتالیا در سرمایه‌گذاری در راه‌آهن پرسرعت در مراکز شهری پیشرو در جهان به‌حساب می‌آید. این کشور با سیستم راه‌آهن پرسرعت خود مناطق پرجمعیت و مولد ایتالیا را به‌هم متصل کرده است، بنابراین تجربیات کشور ایتالیا در جهت بهبود و توسعه زیرساخت‌های حمل‌و‌نقل ایران به ویژه حمل‌و‌نقل ریلی و راه‌آهن پرسرعت، می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.