دغدغه اصلی در نمایشگاه پتروشیمی
اما این نمایشگاه و همایشهای جانبی آن حاشیههای پررنگتر از متن بسیاری داشت. این نکته که حمایت از ساخت داخل در مرکز توجه قرار داشت و فضایی برای معرفی دستاوردهای داخلی بود به وضوح در این نمایشگاه مشهود بود ولی رکن دیگری نیز در حاشیه این نمایشگاه خودنمایی کرد و آن توجه به ریسکهای پیدا و پنهان استمرار تولید مخصوصا در صنعت پتروشیمی بود. توجه به تامین امن و مستمر خوراک گازی از ویژگیهای مهمی بود که در بسیاری از نشستها مورد توجه قرار گرفت همچنین ناترازی گازی مورد انتقاد شدید واقع شد. نکتهای که گویی درونمایه اصلی حضور برخی شرکتهای پتروشیمی در نشستهای تخصصی بود. صحبتهای صریحی که در حاشیه این نمایشگاه مورد گفت و شنود قرار گرفت شاید در تاریخ برگزاری این قبیل نمایشگاهها بیسابقه باشد. نقطه اوج این نکته را میتوان در صحبتهای علی آقامحمدی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام جستوجو کرد. وی در صحبتهای خود در گفتوگو با «اکو ایران»؛ به مباحثی همچون تکمیل زنجیره ارزش، تامین مالی و مخصوصا تامین خوراک موردنیاز صنایع پتروشیمی پرداخت و گفت: برای رسیدن به نرخ رشد اقتصادی بیش از ۸درصد در کشور، به بیش از ۱۰درصد نرخ رشد در صنعت پتروشیمی نیاز داریم. این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در خصوص تامین امن و مستمر خوراک موردنیاز صنایع پتروشیمی عنوان کرد: نکته مهم مربوط به (تامین) خوراک است. در اینجا دو راه وجود دارد؛ یکی آنکه کسانی به سمت تامین خوراک حرکت کرده و خوراک استحصالشده را در اختیار قرار دهند. روش بهتر آنکه صرفهجویی (گاز) را از مردم خریداری کنیم و پتروشیمی حتما میتواند خریدار خوبی باشد و نیازمند تفاهمی است که مالک این صرفهجوییها، «مردم» بوده و «خریدار»بتواند مبالغ حاصل از آن را مستقیما به مردم بپردازد و با دولت کاری نداشته باشد. وی در ادامه به ضرورت ایجاد فدراسیون یا کنسرسیومی برای راهبری این رویکرد و خرید گاز صرفهجوییشده توسط پتروشیمیها حتی واردات آن به صورت مستقیم اشاره کرد.
ایجاد بازار برای داد و ستد حاملهای انرژی؛ درونمایه طرحی است که در سالهای گذشته به اوراق صرفهجویی حاملهای انرژی مشهور شد و عجیب آنکه بهرغم اعلام آمادگی بورس انرژی برای اجرای آن، تاکنون نهتنها عملیاتی نشده بلکه مورد اشاره دکتر علی آقامحمدی قرار گرفته است. این بازار نکته بسیار مهمی است که نمیتوان از کنار آن به سادگی عبور کرد زیرا رویکردی است نرمافزاری و بدون نیاز به سرمایهگذاری جدید امکان تامین منابع جدید گازی برای پتروشیمیها یا صنایع مشابه را از منابع جذبشده حاصل از صرفهجویی فراهم میکند.
در پایان ذکر این مطلب ضروری است که ذات تامین امن و مستمر خوراک گازی برای کشورمان به جهت توسعه صنعتی غیرقابل کتمان است و به اهتمام بیشتر مسوولان نیاز دارد. گویی هنوز تلاشها برای گذار از این ریسک به اندازه کافی نبوده زیرا شاهد هستیم قطعی گاز برخی صنایع در روزهای سرد سال وجود دارد. نکته دیگر آنکه وقتی گاز صنایعی که بخش مهمی از تامین ارز در کشور بر دوش آنها قرار دارد؛ قطع شده یا با وقفه تامین میشود جهش بهای ارز نیز لاجرم یکی از گزینههایی است که محتمل به نظر میرسد. اینکه روزهای سرد امسال یا سال گذشته با جهش بهای ارز روبهرو بودهایم شاید یکی از گزینههای جانبی قطعی گاز صنایع ارزآور کشور باشد.