مسیر خروج از بانکداری سنتی معرفی شد
پوست اندازی دیجیتالی بانک‌ها
مشاور وزیر اقتصاد تاکید کرد: ۱۰هزار شرکت دانش‌‌‌بنیان داریم که ۷۰درصد نوپا هستند و باید به بزرگ شدن این شرکت‌ها کمک کنیم. رویکرد حمایتی در بدو تولد این شرکت‌ها مهم است اما در تداوم رشد، اشکال ایجاد می‌کند. رویکرد فعال تنظیم‌‌‌گر در توسعه شرکت‌های دانش‌‌‌بنیان باید داشته باشیم. کسب و کارها به وجود می‌‌‌آیند اما با درد و خونریزی رشد می‌کنند. ابوجعفری ادامه داد: چالش جدی ما این است که شرکت‌ها در ارائه سرویس باید توانمند شوند و بانک‌ها و بیمه‌‌‌ها نیز باید از این ظرفیت استفاده کنند. در ادامه حسن کیایی مدیرکل بانک و بیمه وزارت اقتصاد در خصوص تلاش دولت سیزدهم برای دیجیتالی کردن سازوکارهای مالی بیان کرد: حضور کارگروه تحول دیجیتال در شرکت‌های دولتی وزارت اقتصاد از سه سال قبل اتفاق افتاده است. همه بانک‌ها و بیمه‌‌‌های ذیل وزارت اقتصاد نقشه راه تحول دیجیتال دارند. سعی داریم در برنامه زمان‌بندی خدمات پایه بانکی را به صورت دیجیتال ارائه دهیم.
وی اضافه کرد: اگر فینتکها شکل می‌‌‌گیرند، بانک‌ها از خدماتشان بهره‌‌‌مند شوند و فینتکها با همراهی بانک‌ها به حیات خود ادامه دهند. علی بنیادی معاون طرح و توسعه بیمه مرکزی نیز در خصوص لزوم مشخص شدن نگرش نهادهای سیاستگذار اظهار کرد: در یک رویکرد آینده‌پژوهانه، حکمرانی دیجیتال را در‌می‌‌‌یابیم. باید در تصمیم‌گیری نگاه دیجیتالی شدن جاری شود و ارکان این چارچوب توجه به استراتژی‌‌‌ها و زیربناست. وقتی به سمت تحول دیجیتال برویم، بحث تکنیکال و فناوری‌‌‌ها و متادیتا بروز پیدا می‌کند. او درخصوص اهمیت داده‌‌‌ها در صنعت بیمه گفت: در توسعه دیجیتال با سه حوزه زیرساخت، افراد و سازمان‌ها طرف هستیم. فرد باید تحول دیجیتال را بپذیرد اما این فرد مباحث زیرساخت را توسعه می‌دهد اما زمانی این تغییر پایدار است که به سازمان برسد. در صنعت بیمه باید با توسعه فناوری که محدود به آی‌تی نیست، تجربه مشتری خوبی ایجاد کنیم و تصمیمات ما مبتنی بر داده باشد.
او ادامه داد: چالش‌‌‌های ما ناشی از مقاومت در برابر تغییر است زیرا توسعه آی‌تی و زیرساخت‌‌‌ها را برخی مقارن حذف انسان و شرکت‌های بیمه ترجمه می‌کنند؛ درصورتی که این ترجمان درستی نیست و مدیریت تغییر از چالش‌‌‌هاست. محرمانه بودن اطلاعات از دیگر چالش‌‌‌هاست. در ادامه رضا بیات‌ترک، مدیرکل فناوری اطلاعات بانک مرکزی عنوان کرد: تحول یعنی حذف چیزهای قدیمی و خلق چیزهای جدید. باید در تراز عصر دیجیتال بازآفرینی داشته باشیم. برخی خدمات در عصر دیجیتال باید حذف شود. اگر کارت ملی هوشمند داریم خیلی نباید به تعویض شناسنامه فکر کنیم. او افزود: یکی از ویژگی‌‌‌های تحول دیجیتال شخصی‌‌‌سازی محصولات و ایجاد تجربه جدید برای مشتری است. آیا هر مشتری مراجعه‌کننده به بانک و بیمه محصول جدید دریافت می‌کند؟ مهم‌ترین بحث در این مقوله اعتبارسنجی است و پس از اعتبارسنجی این است که به فکر ارائه محصول جدید باشیم.
بیات‌ترک گفت: در صنعت بانک و بیمه، اعتبارسنجی مهم است. در بانک مرکزی به دنبال نظام اعتبارسنجی پویا بودیم و امیدواریم گروه‌‌‌های بیشتری در این مدل سنجش اعتبار شوند. اعتبار افراد متغیر است و اضافه کردن زمان به اعتبار زمان از طریق الگوریتم هوش مصنوعی مورد تاکید است. او ادامه داد: در عصر صنعت دارایی‌‌‌ها صرفا ملموس بود اما در عصر دیجیتال این دارایی ملموس و غیرملموس است. باید برای دارایی‌‌‌های غیرملموس زمینه توصیف را فراهم کنیم. اعتبارسنجی کسب‌وکارهای فعال در محیط دیجیتال از دیگر اقدامات است. همچنین سید‌مجید بختیاری، رئیس کمیسیون دیجیتال و فناوری اطلاعات سندیکای بیمه‌‌‌گران ایران در خصوص رویکرد شرکت‌های بیمه به تکنولوژی عنوان کرد: باید این سوال را مطرح کنیم که تحول دیجیتال آیا مفید است و الزام دارد؟
چقدر بقای کسب و کار بدون فناوری و تحول چقدر ممکن است؟ تحول دیجیتال در زندگی امروز الزام جدی است و از این گذر به حکمرانی دیجیتال می‌‌‌رسیم. برخی سازمان‌های ما دیجیتال‌زاد هستند و برخی سازمان‌ها با دیجیتال آشنا هستند اما برخی شرکت‌ها ساختار سنتی و قدیمی دارد. او افزود: گاهی سازمان‌های تازه متولد حاکمیتی شرکتی هستند و حکمرانی دیجیتال را همسو با حاکمیت شرکتی نکردند و این مساله ما را در تحول دیجیتال با مشکل روبه‌رو می‌کند. صرفا با شورا و کارگروه دیجیتال نمی‌شود یک سازمان را به سمت تحول دیجیتال برد. باید تعهد عمیق مدیریتی در بالاترین سطح داشته باشیم و استراتژی از این راه حاصل می‌شود. بختیاری اظهار کرد: باید یک تجهیز و تامین منابع داشته باشیم. بدون سرمایه‌گذاری، تحول دیجیتال ممکن نیست و باید نهادسازی کنیم.
لزوم اعتماد به حاکمیت برای تحول دیجیتال
در دومین پنل تخصصی این کنفرانس که با عنوان تبیین راهکارهای چابکسازی نظام بانک و بیمه در مواجهه با تحول دیجیتال برگزار شد، شاهین نوروزی، عضو هیات‌مدیره انجمن افتا در خصوص تغییر نگاه به امنیت دیجیتال در ایران گفت: در حوزه امنیت دیجیتال تغییر نگاه اتفاق نیفتاده و یک دهه از دنیا عقب هستیم. در حوزه امنیت هزاران مقاله و محصول داریم و در سازمان‌های زیادی از محصولات داخلی و خارجی استفاده می‌شود اما باز در بخش خصوصی و دولتی اتفاقات عجیبی رخ می‌دهد.
وی ادامه داد: بسیاری از جاها خدماتی ارائه می‌‌‌کنیم که امنیت شبکه ندارد. حوزه امنیت یک هدف کلی دارد و آن اعتماد است و مخاطب باید به یک سامانه اعتماد کند. تحول دیجیتال بدون اعتماد دیجیتال امکان‌‌‌پذیر نیست و هر سیستمی که بالا می‌‌‌آید باید به فکر امنیت آن باشیم. ممکن است یک سیستم امن باشد ولی قابل اعتماد نباشد و بالعکس. نوروزی اظهار کرد: ناامن‌‌‌ترین شبکه دنیا، اینترنت است اما ما روی آن سرویس‌‌‌های مختلف ارائه می‌‌‌کنیم و آن را امن و قابل اعتماد کردیم. حکمرانی بدون اعتماد امکان‌‌‌پذیر نیست و این دو به‌هم گره خورده‌‌‌اند. با توجه به اعتماد دیجیتال، حکمرانان جدید مثل شبکه‌‌‌های اجتماعی به وجود آمده است. اگر حرف از حکمرانی دیجیتال می‌‌‌زنیم و نتوانیم اعتماد دیجیتال ایجاد کنیم، بدون شک حکمرانی دیجیتال به دست نیاورده و حکمرانی فعلی را نیز از دست می‌‌‌دهیم.
در ادامه رضا سمیع‌‌‌زاده، استاد دانشگاه الزهرا، مدیرعامل هلدینگ فاخر و عضو کمیته علمی کنفرانس بیان کرد: در تحول دیجیتال و عصر دیجیتال، سیستم فشاری به سیستم کششی تبدیل می‌شود. اتفاقی که در تحول دیجیتال می‌‌‌افتد این است که افراد از همه پلتفرم‌‌‌ها استفاده کنند. مفهوم تحول دیجیتال بین‌پلتفرمی است و در این میان ما درباره قراردادهای هوشمند کاری نکردیم. سپس هادی سپانلو معاون برنامه‌‌‌ریزی و تحول بانک ملت اظهار کرد: باید تعریف تحول دیجیتال را روشن کنیم و به فکر چابکسازی باشیم. در جامعه، قوانین مانع داشتیم و رفع این قوانین از جمله اقدامات چابکسازی است. ما کسب و کار هستیم و باید سرویس خوب بدهیم. او افزود: تحول دیجیتال یعنی بدانیم از کدام عنصر چه وقتی استفاده کنیم.
فینتکها موتور محرک خوبی برای بانک‌ها هستند و قوانین، خلاقیت این بخش را خیلی شکوفا نمی‌‌‌کند.در ادامه محمدمهدی تقی‌‌‌پور مدیرعامل به‌‌‌پرداخت بانک ملت گفت: چابکسازی بانک، بیمه و بورس در مواجهه با تحول دیجیتال را باید ارزیابی کنیم. در این نگاه حرکت باید از پایین سازمان‌ها اتفاق بیفتد. بحث هوش مصنوعی در چابکسازی فرآیند دیجیتال کمک می‌کند. همچنین عباس راد معاون مدیرعامل بیمه البرز بیان کرد: صنعت بیمه ارزش چند میلیارد دلاری در دنیا دارد و در توسعه اقتصادی کشورها موثر است. این صنعت از رویکرد وظیفه‌محوری، فرآیند‌محور شده است. برای بهبود فرآیندها چالش‌‌‌هایی را با مشتریان داریم و آنها دوست دارند خسارت بیمه را به صورت حداکثری دریافت کنند. وی با اشاره به فرآیندهای سازمانی یادآور شد: باید مدل فرآیند را کشف و نظارت و کنترل داشته باشیم.
هوش مصنوعی و بورس، بانک و بیمه در ایران
در سومین پنل تخصصی این کنفرانس که با عنوان تعیین راهبردهای آینده‌‌‌نگرانه نظام بانک و بیمه در مواجهه با تحول دیجیتال برگزار شد، محمد جلال مشاور اقتصاد هوشمند وزیر اقتصاد عنوان کرد: طرحی در وزارت اقتصاد در حال برنامه‌‌‌ریزی است و سال گذشته فاز آزمایشی آن رونمایی شد. به صورت مساله توثیق الکترونیکی رسیدیم و به زودی این قانون ابلاغ می‌شود. زیرساختی تعبیه شده تا در سه سطح نهایی توثیق الکترونیکی فراهم شود. در این نگاه دارایی‌‌‌های خرد را می‌توانید توثیق کنید و عملیات توثیق نیز بدون درنگ خواهد بود. وی افزود: در سطح نهادی این راهکار، سهام و اوراق بهادار را داریم و بیش از ۴۰ میلیون کد سجام، امکان توثیق پیدا کردند. دارایی بعدی بیمه‌‌‌های عمر بود که امکان توثیق دارد. سپرده ریالی و سیم‌کارت، سپرده کالایی و نظایر این دارایی‌‌‌ها در دستور کار وزارتخانه است که عملیات توثیق در آن انجام شود. در این معماری نهادهای میزبان دارایی مردم را خواهیم داشت.
مشاور وزیر اقتصاد بیان کرد: سطح دوم سوئیچ سامانه توثیق هوشمند است که با نهادهای امین دارایی ارتباط برقرار می‌شود و بازوی اجرایی توثیق هوشمند می‌‌‌شوند. در حال برنامه‌‌‌ریزی برای نهادهای امین دیگر هستیم. در این زیرساخت بنا داریم نوآوری نهادی جدید را پایه‌‌‌ریزی کنیم. دنیای توثیق الکترونیکی گسترده است و این زیرساخت باعث کاهش هزینه‌‌‌ها و تامین مالی بدون نقدینگی می‌شود. در ادامه حمیدرضا نورعلی‌‌‌زاده، عضو هیات‌مدیره بیمه سامان نیز درباره ترفندها و وقایع، کنترل‌‌‌گری به عنوان جایگزین نیروی انسانی، توانمندسازی انسان‌‌‌ها، تولید کسب و کارهای جدید و بهبود رفاه در صنعت بیمه توضیحاتی ارائه کرد. سپس روحانی، رئیس کانون هماهنگی افتا عنوان کرد: گاهی الکترونیکی و دیجیتالی شدن و تحول دیجیتال را مترادف هم می‌‌‌بینیم. هوش مصنوعی نیز تعاریف مختلفی دارد و همه به دنبال الصاق نام هوش مصنوعی به کسب و کارشان هستند.
وی افزود: رایج‌‌‌ترین موارد هوش مصنوعی مدیریت ارتباط با مشتری و دستیاری پرسنلی است اما یکی از موارد موضوع امنیت سایبری است. ویژگی هوش مصنوعی این است که اگر داده‌‌‌های زیادی داشته باشیم الگوهای خرابکارانه را از طریق سیستم می‌توان شناسایی کرد. همچنین سهیل یحیی‌‌‌زاده، رئیس کمیته فناوری اطلاعات فراکسیون راهبردی مجلس اظهار کرد: فراکسیون راهبردی از فعال‌‌‌ترین فراکسیون‌‌‌ها در هوش مصنوعی و مباحث این چنینی بوده است. در دو سال اخیر در بودجه ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ در حوزه تحول دیجیتال رد پای خود را گذاشتیم.
او با اشاره به بحث شهرهای خردمند توضیح داد: مدیران ما با صنعت دیجیتال احساس آشنایی دارند و صنعت بانک و بیمه در این بخش پیشرو بوده است. یحیی‌‌‌زاده گفت: باید بخش خصوصی را پای کار بیاوریم. همچنین شورای راهبردی هوش مصنوعی توسط رئیس‌‌‌جمهور راه‌اندازی شده و نیازمند آن هستیم نظرات را به دور از جزیره‌‌‌ای شدن و کلان برای افراد تصمیم‌گیرنده و قانون‌گذاران اعلام کنیم. آزاد لطیفی‌‌‌نژاد عضو هیات‌مدیره ساویز عنوان کرد: هوش مصنوعی و هرچه استفاده می‌‌‌کنیم ابزار کسب درآمد و ارائه خدمات است. او با اشاره به انواع برنامه وفاداری توضیح داد: با ابزارهایی که داریم می‌توانیم ارتباط دو‌سویه با مخاطب را افزایش و مشتری را مشارکت بدهیم. بسیاری از طرح‌‌‌ها با دید کسب و کار طراحی می‌شود اما باید نیاز مشتری پاسخ داده شود.
