مقصر سوانح رانندگی کیست ؟
کشور و جامعه در حالی با این شرایط مواجه هست که مجمع عمومی سازمان ملل متحد با صدور قطعنامه ۷۴.۲۹۹ سال‌های ۲۰۲۱-۲۰۳۰ را به عنوان دهه اقدام برای ایمنی راه‌ها تعیین و برنامه اجرایی برای کاهش حداقل ۵۰ درصدی قربانیان حوادث ترافیکی به کشورهای عضو از جمله ایران ابلاغ و موضوع در کمیسیون ایمنی راه‌های کشور در همان سال به تصویب رسیده است، نکته مهم این است که این روزها بعضا از سوی برخی مسوولان امر آمارهایی پیرامون حوادث رانندگی، پیامدها و علت‌های نهان و آشکار آن ارائه می‌شود بی‌آنکه اشاره‌ای به چاره‌اندیشی، راهکارهای مقابله و پیشگیری‌های جدی و موثر با این پدیده خانمانسوز مطرح شود.
طی سالیان متمادی اثرات قابل ملاحظه حوادث رانندگی در ابعاد عاطفی، اجتماعی، اقتصادی و بهداشتی جامعه بر کسی پوشیده نیست و هر روز که مدیریت هماهنگ و موثر در خصوص ارتقای ایمنی به تاخیر بیفتد، عواقب جبران ناپذیری به دنبال خواهد داشت و شاید مهم‌ترین آنها را این‌گونه بیان کرد:
حداقل ۱۵۵۹ هزار میلیارد ریال زیان مستقیم اقتصادی تنها در بخش جان باختگان در سال گذشته.
۶۰ نفر کشته در هر روز در حوادث ترافیکی.
بیش از ۱۰۰۰ نفر مجروح در هر روز .(که از این تعداد بیش از ۱۰۰ نفر دچار معلولیت دائمی می‌شوند)
تعداد بیشماری از خانواده‌ها دچار کاهش شدید درآمد شده که دچار فقر می‌شوند.
حوادث ترافیکی و خسارات ناشی از آن علاوه بر مسائل انسانی که به سختی و شاید هرگز قابل تبدیل به اعداد و ارقام نباشد یک مساله اقتصادی است که مانع مهمی در برقراری توسعه پایدار اقتصادی کشور می‌تواند به حساب آید.
مطالعات انجام شده نشان می‌دهد مجموعه خسارات تصادفات سالانه حدود ۸ درصد از تولید ناخالص داخلی را دچار آسیب کرده و مانع مهمی در بهره‌وری توسعه اقتصادی جامعه محسوب می‌شود از این رو سازمان‌ها و نهادهای مسوول و ذی مدخل در امر ایمنی حمل و نقل باید به سرعت با تجهیز امکانات و تخصیص منابع لازم درصدد رفع این مانع جدی و دشمن ناپیدای توسعه اقتصادی کشور برآمده و از هدر رفتن زحمات و منابع مفید کشور جلوگیری کنند.
از منظر مهم دیگر نیز باید گفت که تصادفات رانندگی و تبعات آن یک مساله اصلی در به‌خطر افتادن سلامت جامعه بوده و مانع مهمی در توسعه سلامتی هموطنان است. در حال حاضر بیمارستان‌ها بیش از یک سوم تخت‌های خود را به حادثه‌دیدگان حوادث رانندگی اختصاص می‌دهند و به طور متوسط از ۱۱ درصد بودجه سلامت سالانه حدود ۴۵.۵ درصد صرف بهداشت، درمان و مراقبت‌های پزشکی مصدومان، مجروحین و معلولین ناشی از این‌گونه حوادث و دشمن خاموش اجتماعی می‌شود. چه بسیار سخت و دشوار است درک شرایط خانواده‌هایی که پدران، مادران و فرزندان خود را در این‌گونه حوادث از دست می‌دهند و چه بسا هیچ قصوری متوجه آنان نبوده است و باید اذعان داشت غلبه بر این وضعیت و برقراری ایمنی حمل و نقل و سفرها با عزم ملی و خواست و اراده عمومی به موازات اقدامات لازم و جدی دستگاه‌های اجرایی، انتظامی، فرهنگی امکان‌پذیر است همان‌گونه که در دیگر جوامع دنیا خواستند و توانستند. بی‌شک این خبر تاسف برانگیز است که ۱۸ درصد از مجموع قربانیان سوانح ترافیکی زیر ۱۸ سال بوده که امیدهای آینده جامعه را تشکیل می‌دهند یا اینکه بدانیم ۴۴ درصد از جان باختگان این‌گونه حوادث در شهر تهران را موتورسواران و ۴۱ درصد را عابران پیاده شامل می‌شود و نتیجتا تاکید می‌شود که ادامه و وخامت این وضع نشان از عدم موفقیت در برقراری و حاکم کردن مسوولیت اجتماعی و آموزش‌های مربوطه و ایجاد نظم و انضباط رانندگی مورد انتظار است و شهروندان بحق انتظار دارند به جای طرح سوال‌های مکرر پاسخ‌های مثبت و اقدامات مؤثر از سوی مجریان امر را بشنوند و شاهد باشند.
به نظر می‌رسد طرح‌ها و برنامه‌هایی که تاکنون آهنگ یکنواختی داشته و دارند اثر بخش نبوده و ضرورت دارد با قید فوریت تغییرات اساسی و ساختاری در ارکان نهاد راهبر، اصلاح روش‌ها و برنامه‌های گذشته در دستور کار قوه مجریه قرار گرفته و قوای مقننه و قضائیه نیز به موضوع ورود جدی داشته باشند. به حداقل رساندن و حذف سهم خودرو همچنین زیرساخت‌ها و راه‌ها در بروز حوادث رانندگی، تقویت نظام نظارت بر آمد و شد‌ها و افزایش توان امداد و نجات و درمان نکات بسیار کلیدی است که نیازمند پرداختن به آنها است. نکته حائز اهمیت در برنامه سازمان ملل متحد این‌گونه است که در کنار و همراه دولت‌ها مشارکت جامعه مدنی شامل سمن‌ها، دانشگاه، جوانان همچنین بخش خصوصی و سرمایه‌گذاران تعیین شده که قطعا می‌تواند در دستیابی به هدف کاهش و غلبه بر این پدیده آسیب‌رسان موثر باشد. سپردن بخشی از میدان و ابتکار عمل به نهادهای مردمی، سازمان‌های آموزشی و فرهنگی، حذف بخشودگی از کسانی که به قوانین، مقررات رانندگی و حقوق دیگران ارزش قائل نیستند، حضور پررنگ رسانه‌ها در جریان‌سازی و مطالبه‌گری حسب وظیفه ذاتی که دارند از مهم‌ترین راهکارهای پیشگیری از سوانح رانندگی است.
جمعیت طرفداران ایمنی راه‌ها با ۲۸ دفتر نمایندگی در استان‌ها و هزاران عضو و هوادار در سراسر کشور با تمام توان و ظرفیت در راستای کاهش سوانح ترافیکی طی سال‌های گذشته همواره در تلاش بوده، اقداماتی را به انجام رسانده و با قوت برنامه‌های خود را به ویژه در بخش فرهنگی و تحقق آرمان «حمل و نقل بدون حادثه» و برقراری آرامش و آسایش خاطر هموطنان درسفرها به پیش برده و پی می‌گیرد.
