تبعات مهاجرتها برای بنگاهها
متاسفانه در حال حاضر تمام صنایع در مسیر خود با انبوهی از چالشها روبهرو هستند. همین موضوع باعث شده تا صنعت کشور دچار روزمرگی شده و تولیدکنندگان به سبب مشکلات فراوان و عدماطمینان اقتصادی، امکان برنامهریزی برای آینده تولید را نداشته باشند؛ به همین دلیل صنعتگران در فکر بقا بوده و به دنبال گسترش فعالیتهای خود با اجرای طرحهای توسعهای نیستند. باید اذعان کنم که با در نظر گرفتن شرایط فعلی، چشمانداز روشنی را برای صنعت پروفیل آلومینیومی متصور نیستم.
سیاستهای کلان کشور، نقش بسیار مهمی در تعیین سرنوشت صنایع دارند؛ به همین دلیل زمانی که چشمانداز و برنامه بلندمدتی برای صنایع بالادستی کشور تعریف نشود، بیشک صنایع پاییندستی هم آیندهای را برای خود متصور نیستند. متاسفانه در حال حاضر تمایل به سرمایهگذاریهای بلندمدت و ثابت بسیار کاهش یافته و اکثر افراد بهخصوص نیروی کار جوان کشور، به دنبال تبدیل داراییهای خود به پول نقد برای مهاجرت به سایر کشورها هستند.
به هر حال اگر سنگاندازی سازمانهای دولتی در مسیر تولیدکنندگان بخش خصوصی کاهش یابد، فعالان این بخش از پتانسلهای لازم برخوردار بوده و امکان تولید محصولاتی در کلاس بازارهای جهانی را دارند اما همان طور که ذکر شد به دلیل مشکلات فراوان تولیدکنندگان توان رقابتی خود را از دست دادهاند؛ به همین دلیل در حال حاضر تولیدکنندگان کشورهای ترکیه و امارات متحده عربی، رقیبان قدرتمندی برای ما در منطقه به حساب میآیند.
اما همواره سازمانهای دولتی به مانعی بزرگ در مقابل رشد تولیدکنندگان بخشخصوصی تبدیل شدهاند و کارکنان این سازمانها با سختگیریهای زیاد، ادامه مسیر تولید را برای صنعتگران بسیار دشوار ساختهاند. به عنوان مثال از سوی شرکت توزیع برق هشدار قطعی برق دریافت کردیم؛ در صورتی که هنوز قبض برق مجموعه صادر نشده است. مشکلات دیگری مانند محدودیتهای انرژی نیز ضربههای جبرانناپذیری را به بدنه تولید وارد کردهاند، زیرا با قطعی برق واحدهای صنعتی، تولیدکنندگان برای ادامه فعالیت مجبور به خرید مولد برق و متحمل شدن هزینههای بالای خرید سوخت هستند. همچنین در گذشته به دلیل عدم اطلاعرسانی قبلی قطعی برق، ما متحمل خساراتی شدیم؛ به طوری که دو بار دستگاه اینورتر مجموعه آسیب دید. لازم به ذکر است که تولیدکنندگان بخش خصوصی به دلیل چالشهای فراوان و عدمتوانایی خرید ماشینآلات و تجهیزات جدید، امکان بهروزرسانی خطوط تولید را ندارند که این موضوع باعث شده تا مصرف انرژی واحدهای صنعتی بهینه نباشد. علاوه براین موارد، افزایش حقوق نیروی انسانی نیز باعث افزایش هزینه واحدهای تولیدی شده که در نهایت این موضوع نه به نفع تولیدکننده است و نه به نفع مشتریان زیرا آنها باید محصولات را با قیمت بالاتری خریداری کنند.
به هر حال اکنون تمام صنایع با کاهش میزان تقاضا برای محصولات مواجه هستند زیرا اقتصاد اکثر کشورها دچار رکود شده و در ایران نیز کاهش میزان پروژههای عمرانی و ساختمانسازی به شدت در کاهش تقاضای مشتریان تاثیرگذار بوده است. در اینجا باید به این نکته اشاره کنم که برخی از تولیدکنندگان، قیمت بالای آلومینیوم نسبت به قیمتهای جهانی را به عنوان یکی از عوامل کاهش تقاضا میدانند، اما باید گفت زمانی که نرخ دلار افزایش مییابد به طور پیوسته قیمت تمام محصولات روند صعودی به خود میگیرد. در حال حاضر قیمت آلومینیوم در کشور پایینتر از قیمتهای جهانی است و اگر دولت یارانه انرژی را حذف کند، قیمت آلومینیوم در بازارهای داخلی بالاتر از قیمتهای جهانی خواهد بود؛ به همین دلیل مجددا تاکید میکنم که تنها علت اصلی افت تقاضا در بازار مصرف ایران، کاهش پروژههای عمرانی و عدمپرداخت مطالبات تولیدکنندگان از سوی مشتریان دولتی است و نه قیمت آلومینیوم در بازارهای داخلی.
و نباید فراموش شود تحریم شرکت روسال روسیه تاثیر بسزایی در صنعت آلومینیوم جهانی نداشته و اکنون موضوع مهم، رکود اقتصادی به وجود آمده در چین به سبب کاهش فعالیت بخش ساختوساز است. به همین دلیل باید گفت که شاید تاثیرات منفی رکود یکی از بزرگترین اقتصادهای جهان به سرعت در اقتصاد کشور نمایان نشود، اما قطعا تا چند ماه آینده، نتایج آن از جمله افزایش قیمت آلومینیوم را خواهیم دید.
اما جدای از وضعیت کلان این صنعت، با توجه به شرایط موجود باید اذعان کنم که تا پنج سال آینده به طور حتم مشکل کمبود نیروی انسانی بغرنجتر خواهد شد و دیگر نیروی کار متخصص برای فعالیت در صنایع، در دسترس نخواهد بود. همان طور که پیشتر ذکر شد، در حال حاضر اکثر افراد به دنبال مهاجرت و ادامه فعالیت در سایر کشورها هستند و از سوی دیگر رشد منفی جمعیت جوان کشور باعث پیچیدهتر شدن این مشکل شده است. لازم به ذکر است که شرکت آلومینیوم صنعت اتحاد زمینه اشتغال ۳۰ نفر را فراهم کرده است. و در نهایت باید اشاره کنم اگر چه برخی از مصرفکنندگان پروفیلهای مورد نیاز خود را از سایر کشورها مانند ترکیه و چین وارد میکنند، اما باید گفت که تولیدکنندگان ایرانی با تولید محصولات باکیفیت، امکان رقابت با رقبای خارجی را دارند. گفتنی است که تنها دلیل موفقیت تولیدکنندگان خارجی، در اختیار داشتن حمایتهای سازمانهای دولتی و برخورداری از تسهیلات کم بهره است؛ کیفیت محصولات ایرانی کمتر از محصولات خارجی نیست و برای اینکه شاهد رشد صنعت و اقتصاد کشور و همچنین موفقیت تولیدکنندگان ایرانی در عرصههای جهانی باشیم، باید حمایتهای بیشتری از بخش خصوصی به عمل آید، اما متاسفانه فعالیت این بخش به امور بازرگانی و محدوده کوچکی از تولید تقلیل یافته است.