راهکار رقابت‌پذیری صنعت لوازم خانگی

مجموعه «تهران پلاستیک تابا» یک واحد تزریق پلاستیک است که در سه زمینه فعالیت می‌کند؛ بخش اول تولید لوازم خانگی پلاستیکی بوده که با برند «تاپکو» به فروش می‌‌‌رسد. بخش دوم یکسری لوازم بسته‌بندی مثل سطل‌‌‌ها و سبدهای صنعتی است که نیاز کارخانه‌ها صنایع‌غذایی را برطرف می‌کند. در بخش سوم نیز قطعات پلاستیکی به صورت سفارشی برای تولیدکنندگان لوازم خانگی تولید می‌شود که در حال حاضر بسیار محدود شده است.

بخش لوازم خانه و آشپزخانه که با برند «تاپکو» در بازار عرضه می‌شود، شامل سه بخش است؛ بخش اول لوازم آشپزخانه مانند ظروف فریزری، ابزارهای آشپزخانه (کفگیر، خردکن و نایسردایسر و...) که در کل لوازم آشپزخانه پلاستیکی و غیربرقی است. بخش دوم لوازم خانه مانند کابینت، دراور و مبلمان خانگی پلاستیکی است که بیشتر با رویکرد صادرات ‌‌‌محور تولید می‌شود. بخش سوم محصولات دست‌‌‌باف‌‌‌ (Hand made) است که با نخ خاصی از جنس پلاستیک تولید شده و قابل شست‌وشو است و هنر قدیم ایران را شامل می‌شود. این محصولات کاملا دست‌‌‌باف بوده و توسط بیش از ۲۵۰ تا ۳۰۰ نفر از خانم‌‌‌های سرپرست خانوار تولید می‌‌‌شوند.

محمد خلیقی، عضو هیات‌‌‌مدیره و قائم‌‌‌مقام شرکت تهران پلاستیک تابا گفت: باید مشکل عرضه مواد پلیمری در بورس‌کالا برطرف شود تا خریدارها با یکدیگر رقابت نکرده بلکه فروشنده‌‌‌ها با یکدیگر رقابت کنند. اگر بخش عرضه مدیریت شود، بسیاری از مشکلات در بخش لوازم خانگی مرتفع شده و محصولات نیز توانایی رقابت با کالاهای مشابه خارجی را پیدا می‌کنند. وی افزود: ابتدا باید قیمت مواد اولیه آزاد شده و به تبع آن قیمت محصول نیز باید تابع بازار آزاد باشد. دراین شرایط برای حمایت از تولیدکننده در برابر کالاهای مشابه خارجی، باید تعرفه ۲۰ تا ۲۵ درصدی برای واردات محصول نهایی گذاشته شود.

مشکل سرمایه در گردش واحدهای تولیدی

در حال حاضر، اکثر کارخانه‌ها با توجه به تورمی که درکشور وجود دارد، مشکل سرمایه در گردش دارند. زمانی که میزان تورم۴۰ تا ۶۰‌درصد باشد، یک مجموعه تولیدی نهایتا می‌تواند ۲۰ تا ۲۵‌درصد سود سالانه داشته باشد. در این شرایط سرمایه در گردش‌‌‌ ۲۵‌درصد کاهش پیدا می‌کند. محمد خلیقی، عضو هیات‌‌‌مدیره و قائم ‌‌‌مقام شرکت «تهران پلاستیک تابا» با اعلام این مطلب در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» گفت: در تامین سرمایه در گردش به‌ویژه در بخش بانک‌ها مشکل وجود دارد. در سال‌های گذشته می‌توانستیم میزان تسهیلات اخذ شده از بانک‌ها را حداقل هر سال ۲۰‌درصد افزایش دهیم. متاسفانه امسال بانک‌ها در توسعه‌‌ افزایش سطح تسهیلاتی که به واحدهای تولیدی برای سرمایه در گردش می‌دهند، بسیار محدود شده‌‌‌اند.

مشکل عرضه مواد اولیه در بورس کالا

در تامین مواد اولیه به‌ویژه در بعضی از گریدها با مشکل مواجه هستیم. یکی از دلایل آن نحوه عرضه در بورس کالاست. عضو هیات‌‌‌مدیره و قائم ‌‌‌مقام شرکت «تهران پلاستیک تابا» با علام این مطلب گفت: در بورس کالا، زمینه رقابت بین خریدارها فراهم شده در حالی که در تمامی دنیا فروشنده‌‌‌ها با یکدیگر رقابت می‌کنند. به‌ویژه در شرایط فعلی رکود جهانی، تمامی شرکت‌های بزرگ دنیا مانند پتروشیمی «سابیک» عربستان، پتروشیمی‌‌‌های سایر کشورهای عربی، شرق آسیا و چین با مشکل فروش محصولات مواجه بوده و در رقابت برای فروش هستند.

محمد خلیقی افزود: در بورس کالای کشور، برای محصولات قیمت پایه تعیین می‌شود. مثلا قیمت پایه ۹۰ تا ۹۵‌درصد قیمت فوب خلیج‌فارس بوده و در بعضی از گریدها مانند PEPE که محدودیت تولید و عرضه دارند، به قیمت بازار ترکیه بوده که قیمت بالایی در دنیاست. پتروشیمی‌‌‌ها این کالاها را با این قیمت پایه عرضه کرده و خریدارها، تقاضای زیادی برای خرید آنها دارند، زیرا حجم اندکی عرضه وجود دارد. در نتیجه خریداران روی خرید آن کالاها شروع به رقابت با یکدیگر می‌کنند. مثلا اخیرا قیمت گریدهایی مانند PEPE شیمیایی حدودا ۲۷‌هزار تومان بود که بر اساس رقابت خریداران تا ۴۶‌هزار تومان قیمت‌گذاری شده است. در حالی که خریداران ترکیه‌‌‌ای با ۳۰‌هزار تومان این کالا را خریداری می‌کنند. در این شرایط خریداران ایرانی حدودا ۵۰‌درصد بیشتر از خریداران ترکیه‌‌‌ای، مواد اولیه را خریداری می‌کنند و افتخار ما این است که در کشور صنعت پتروشیمی داریم.

وی در ادامه گفت: شیوه‌‌‌ای که در عرضه‌‌‌ مواد پلیمری در بورس‌کالا گذاشته شده، این است که خریداران داخلی گران‌‌‌تر از سایر کشورهای دنیا آن را خریداری می‌کنند. در کل دنیا، کنترل بازار به وسیله مدیریت عرضه و با ایجاد رقابت در فروش است. در حالی که در بورس‌کالا بخش تقاضا مدیریت می‌شود. خلیقی، درباره شیوه صحیح مدیریت گفت: اگر واقعا در یک گرید پلیمری، محدودیت تولید در کشور وجود دارد، دولت باید این مشکل را برطرف کند. به این صورت که در مدت دو هفته میزان عرضه‌‌‌های گرید PEPE شیمیایی روی قیمت پایه فروش به فروش می‌‌‌رفت و تمامی رقبا و خریداران به دنبال این بودند که قیمت را پایین بیاورند. حدس می‌‌‌زدیم که این موضوع موقتی بوده و دوباره مشکل ایجاد خواهد شد. حدود ۳۰ شرکت تزریق پلاستیک هستیم که تقریبا همرده و با همدیگر رقابت می‌‌‌کنیم.

وی افزود: اگر عرضه مدیریت شود، این مشکل برطرف می‌شود. اگر توانایی تولید بعضی از محصولات و گریدها در کشور وجود ندارد، باید اجازه خرید از بازار جهانی داده شود، زیرا در کشور در این محصولات تقاضا وجود دارد. به عنوان مثال یکی از راه‌‌‌ها این است که به واردکننده اجازه واردات داده شود و بعد کالا را در بورس‌کالا به فروش برسانند. قائم ‌‌‌مقام شرکت «تهران پلاستیک تابا» درباره آسیب‌‌‌های عرضه محدود گفت: یکسری دلال وارد بازار شده و دنبال این هستند که از این رانت و محدودیت سوءاستفاده کنند. زمانی که عرضه اصلاح شود، در نهایت آن دلال‌‌‌ها نیز خودبه‌‌‌خود حذف می‌‌‌شوند. در دنیا تولیدکنندگان مواد پلیمری برای فروش محصولات خود با یکدیگر رقابت می‌کنند. اما در بورس‌کالا در سمت عرضه محدودیت ایجاد می‌شود.

وی افزود: اصل موضوع این است که باید این مشکل برطرف شود تا خریدارها با یکدیگر رقابت نکنند، بلکه فروشنده‌‌‌ها با یکدیگر رقابت کنند. اگر بخش عرضه مدیریت شود، بسیاری از مشکلات در بخش لوازم خانگی مرتفع شده و محصولات لوازم خانگی نیز توانایی رقابت با کالاهای مشابه خارجی را پیدا می‌کنند. ابتدا باید قیمت مواد اولیه آزاد شده و به تبع آن قیمت محصول نیز باید تابع بازار آزاد باشد و در این شرایط برای حمایت از تولیدکننده در برابر کالاهای مشابه خارجی، تعرفه ۲۰ تا ۲۵ درصدی برای واردات محصول نهایی گذاشته شود.

هدر رفت مزیت‌‌‌های رقابتی به دلیل مدیریت‌‌‌ ناصحیح

در بعضی مواد اولیه ۲۰‌درصد و در بعضی دیگر تا ۵۰‌درصد مواد اولیه را گران‌‌‌تر از تولیدکنندگان ظروف پلاستیکی ترکیه‌‌‌ای خریداری می‌‌‌کنیم، این موضوع در رقابت‌پذیری و صادرات محصولات ایرانی تاثیرگذار است. عضو هیات‌‌‌مدیره و قائم ‌‌‌مقام شرکت «تهران پلاستیک تابا» با اعلام این مطلب گفت: مزیت‌‌‌های رقابتی مطلوبی در بازارهای جهانی داریم. یکی از مزیت‌‌‌های کشور، وجود نیروی کاری ارزان‌قیمت در مقایسه با سایر کشورها بوده که در هزینه‌‌‌های پرسنلی شرایط نسبتا مناسبی است. همچنین هزینه‌‌‌های انرژی در کشور، بسیار مناسب‌‌‌تر از سایر کشورهای دنیاست. وی افزود: متاسفانه این مزیت‌‌‌ها به دلیل مدیریت‌‌‌های ناصحیح موجود، به هدر می‌رود. به عنوان مثال در بحث انرژی، یارانه‌‌‌ها را هدر می‌‌‌دهیم. در سمت دیگر نیز مشکلاتی در بحث عرضه و تامین مواد اولیه وجود دارد. در نتیجه این مزیت‌‌‌ها به واسطه وجود این مشکلات بی‌اثر شده و قدرت رقابت محصولات ایرانی با محصولات خارجی از بین می‌رود.

خلیقی در ادامه گفت: بسیاری از تولیدکنندگان هیچ دغدغه‌‌‌ای برای به‌‌‌روز‌رسانی ماشین‌آلات خود ندارد در حالی که ماشین‌آلات و دستگاه‌‌‌های جدید اغلب به صورت تمام اتوماتیک و روبات بوده و به جای اینکه برای هر دستگاه یک اپراتور گذاشته شود، می‌توان به ازای هر دو تا سه دستگاه، یک اپراتور قرار داد. اگر در بازار به واسطه وجود رقبای خارجی رقابت معقول ایجاد شود، تولیدکنندگان مجبور می‌‌‌شوند ماشین‌‌‌آلات خود را به‌روز کرده و بهره‌‌‌وری افزایش می‌‌‌یابد. در نتیجه نیازی نیست که انرژی رایگان یا ارزان‌قیمت توسط دولت به تولیدکننده داده شود.

رقابت قیمتی با محصولات ترکیه‌‌‌ای به سود ایرانی‌‌‌ها

در نمایشگاه لوازم خانگی امسال در ترکیه، در محصولاتی با کیفیت یکسان، قیمت‌‌‌ محصولات ایرانی بسیار مناسب‌‌‌تر از محصولات ترکیه‌‌‌ای بود. این در حالی است که محصولات ترکیه‌‌‌ای عموما نازک‌تر و سبک‌‌‌تر از محصولات ایرانی بوده و آن محصولات شاید درکشور به صورت یک‌بار مصرف استفاده شوند. عضو هیات‌‌‌مدیره و قائم ‌‌‌مقام شرکت «تهران پلاستیک تابا» با علام این مطلب گفت: هزینه انرژی و برق در ترکیه بسیار بالا بوده و قطعا نمی‌توانند با کیفیت یکسانی در بحث قیمتی با محصولات ایرانی رقابت کنند. از طرف دیگر تنوع محصولات ایرانی بسیار بالا بوده و در ظروف فریزری بیش از ۵۰ تا۶۰ قلم محصول است.

وی درباره مشکلات صادرات گفت: در زمینه صادرات مشکل داریم و نمی‌توانیم به کشورهای اروپایی از مبدا ایران صادرات داشته باشیم. برای صادرات به سایر کشورها نیز مشکل نقل و انتقال پول وجود دارد و باید این کار با واسطه انجام شود که این موضوع هزینه‌‌‌ها را افزایش داده و قیمت را غیررقابتی می‌کند. قائم ‌‌‌مقام شرکت «تهران پلاستیک تابا» درباره توانمندی صادراتی این مجموعه گفت: حدود ۴۰‌درصد از فروش این مجموعه به صادرات اختصاص دارد. در حال حاضر عراق، مقصد اول صادراتی ما بوده و حدود ۲۵‌درصد از فروش شرکت به بازار عراق اختصاص دارد. در کنار آن به کشورهای ارمنستان، آذربایجان، پاکستان، دبی، عمان و تانزانیا نیز صادرات داریم.

کاهش هزینه‌‌‌ها با افزایش حجم تولید

عضو هیات‌‌‌مدیره و قائم ‌‌‌مقام شرکت «تهران پلاستیک تابا» گفت: در بازار داخلی میان ۶ شرکت اول این صنعت، مناسب‌‌‌ترین قیمت را ایجاد و سعی کردیم هزینه‌‌‌هایمان را با افزایش حجم تولید کاهش دهیم. وی افزود: صنف تزریق پلاستیک به ماشین‌‌‌آلات، قالب و مواد اولیه نیاز داشته و آن قدر به دانش فنی پیچیده‌‌‌ای نیاز ندارد. قالب‌‌‌های مورد نیاز از چین می‌‌‌آید و ماشین‌‌‌آلات خارجی عمدتا چینی هستند و از نظر مواد اولیه نیز کیفیت محصولات پتروشیمی داخلی قابل قبول است.

خلیقی در ادامه گفت: واقعیت این است که قالب‌‌‌سازی را در کشور انجام داده‌‌‌ایم؛ اما هزینه‌‌‌های این کار بسیار بیشتر از چین است. زیرساخت‌‌‌های قالب‌سازی در چین آماده است. زیرا حجم تولید انبوه ،قیمت تمام شده کمتر و کیفیت تولید نیز همواره به‌روز است. به همین دلیل عموما قالب و تجهیزات‌‌‌ موردنیاز را از چین وارد می‌‌‌کنیم. همچنین محصولات تولیدی را نیز به صورت مدام به‌‌‌روز می‌‌‌کنیم. به صورتی که تنوع محصولاتمان نسبت به ۳ سال تقریبا دو برابر شده است.