چالش‌های چهار‌‌‌گانه تاسیسات ساختمان
در حال حاضر بخش تاسیسات با ۴ چالش اساسی شامل طراحی غیراصولی تاسیسات، فقدان هماهنگی معماران و مهندسان مکانیک در طراحی، استفاده از تجهیزات غیر‌استاندارد و تعمیر و نگهداری غیراصولی روبه‌رو است و تمامی این دغدغه‌‌‌ها باعث شده علاوه بر کاهش آسایش مصرف‌کنندگان وهزینه‌‌‌های بالای تعمیر شاهد اتلاف انرژی قابل‌توجهی در این صنعت باشیم.
در خصوص رابطه طراحی اصولی و کاهش مصرف انرژی می‌توان گفت امروز یکی از موضوعات مهم کشورها، تامین انرژی و اندازه‌‌‌گیری شدت انرژی مصرفی است. شدت انرژی شاخصی برای تعیین کارآیی انرژی در سطح اقتصاد ملی هر کشور قلمداد می‌شود که با تقسیم مصرف نهایی انرژی (یا عرصه انرژی اولیه) برتولید ناخالص محاسبه شده و نشان از آن دارد که برای تولید مقدار معینی از کالا و خدمات (برحسب واحد پول)، چه مقدار انرژی هزینه شده است. عوامل بسیار زیادی درمصرف انرژی یک کشور ازجمله شرایط اقلیمی، فرهنگی، استاندارد و سطح زندگی، ساختار اقتصادی و صنعتی موثر است.
در این میان موضوع سیستم‌های سرمایشی و گرمایشی یکی از مهم‌ترین عوامل مصرف برق و انرژی یک کشور که بر اساس برآوردهای علمی رقمی حدود ۵۰درصد است به شمار می‌‌‌آید که در صورت بومی‌‌‌سازی و لحاظ استانداردهای داخلی و ملی می‌تواند سهم بسزایی در کاهش مصرف انرژی و افزایش راندمان با توجه به الگوها و امکانات داخلی داشته باشد.
از طرف دیگر به علت فقدان هماهنگی کافی معماران و مهندسان مکانیک در ابتدای پروژه، در بسیاری از پروژه‌‌‌های ساختمانی، دچار مشکلات فراوان در بخش تاسیسات هستیم. به عنوان مثال، برای طراحی تاسیسات سقفی مانند داکت باید اصول معماری در آن لحاظ شود. مکررا دیده شده در پروژه‌‌‌هایی داکت‌‌‌ها با بی‌‌‌سلیقگی تمام به علت عدم‌جانمایی مناسب به صورت زائده‌‌‌هایی در پروژهها اجرا یا در برخی مواقع سازنده مجبور به افزایش ارتفاع سقف کاذب برای تامین شیب یا کانال‌‌‌ها شده و سیستم‌هایی انتخاب کرده که در پیک سرما یا گرما و همچنین در فصول بینا بینی علاوه بر اتلاف انرژی هیچ گاه آسایش ساکنان را به دنبال نداشته است.
همچنین مهم‌ترین معضل در صنعت تاسیسات، نبود آزمایشگاه اکرودیته استاندارد است که فقدان این آزمایشگاه برای تست ظرفیت و راندمان تجهیزات در کنار نبود نظارت ارگانی خاص بر کیفیت تولید این محصولات سبب شده تاخریداران به تولیدکنندگان ایرانی بی‌اعتماد شوند و در صورت خرید محصولات، تعیین ظرفیت واقعی دستگاه برایشان غیر‌ممکن باشد.
همچنین این موضوع باعث شده تولیدکنندگان زیر پله‌‌‌ای و بی‌‌‌نام بتوانند محصولات بیکیفیت و پر‌مصرف از لحاظ انرژی را به قیمت نازل بفروشند و سهم قابل‌توجهی از بازار را داشته باشند.
با تحقیقات بازاری که به صورت گسترده در سطح شهرستان مشهد و به سفارش شرکت کندو انجام شد، پس از تحلیل داده‌‌‌ها، طبق اطلاعات اولیه، بزرگ‌ترین معضلات این بخش شامل موارد زیر است. در اکثر موارد خرید تجهیزات تاسیساتی، مستقیما توسط سازندگان انجام می‌شود که بیش از نیمی از سازندگان اطلاعات تخصصی و کافی در رابطه با این تجهیزات نداشتند.
در این بین درصد بسیارکمی از خریداران، کیفیت را اولویت قرار داده و بیشتر آنها به ظرفیت واقعی دستگاه‌های خریداری شده اطمینان ندارند.
همچنین بخش اعظمی از نقشه‌های طراحی شده تاسیسات مکانیکی و معماری دارای ایراداتی هستند و تجهیزات انتخاب شده در بسیاری از موارد برای کاربری مورد نظر مناسب نبوده و درصد قابل‌توجهی از آنها به صورت زیرپله‌‌‌ای توسط شرکت‌های بیکیفیت و بی‌‌‌نام مونتاژ و به فروش می‌رسد و متاسفانه درصد قابل‌توجهی از پروژهها توسط افراد غیر‌متخصص نصب و راه‌اندازی می‌شود. به هر حال اطلاعات و تخصص ناکافی برخی سازندگان و فروشندگان، فقدان استاندارد اجباری و نبود نظارت ارگان خاص در این صنعت باعث شده تا علاوه بر وجود تجهیزات بیکیفیت خارجی با تولیدکنندگان زیرپله‌‌‌ای و بی‌‌‌نام روبه‌رو شویم که این عوامل باعث شده تا تولیدکنندگان با‌‌‌کیفیت، رمقی برای تولید نداشته باشند، در حالی که با حمایت از تولیدکنندگان با کیفیت می‌توان شاهد شکوفایی در صنعت تاسیسات بود.
همچنین نباید فراموش شود نحوه بهرهبرداری از سیستم تاسیسات مکانیکی امری مهم و کاربردی دراستفاده از آنهاست. و به این منظور روش‌های مدیریتی و الگوهای خاص برای راهبری و استفاده از دستگاه با توجه به شرایط منطقه‌ای و فصلی و نحوه استفاده از دستگاه با توجه به کاربری و شرایط اقلیمی است که متاسفانه به این مهم کمتر توجه شده است.
بهرهبرداری اصولی و استفاده بهینه از سیستم‌های تاسیساتی علاوه بر جلوگیری از استهلاک دستگاه و بالا رفتن مصرف، باعث افزایش عمرقطعات دستگاه وکاهش هزینههای انرژی برای کارفرماست. چنانچه بهرهبرداری بر اساس نوع و برند دستگاه و همچنین تولید داخل یا خارج باشد، می‌تواند در گارانتی و خدمات دستگاه تاثیر گذاربوده و از هزینههای مازاد جلوگیری کند. در بهره‌‌‌برداری‌‌‌ها، استفاده از روش‌های نوین، استفاده از زمان‌بندی و تعریف کاربری دستگاه و اینکه در چه زمان دستگاه با حداکثر ظرفیت کار کند و زمان استراحت و زمان اورهال بسیار مهم است. بنابراین این مهم برای کارفرمایان و تولیدکنندگان ضروری است تا تیم‌های متخصص بهره‌بردار و توانمندی در زمینه تاسیسات برقی و مکانیکی داشته باشند تا از آسیب‌ها وهزینه‌‌‌های اضافی جلوگیری کنند.
