لزوم استفاده از خوراک صنعتی به‌جای خوراک خام
ناصر نبی‌پور فعال دامپزشک و فعال صنعت طیور کشور در خصوص دلایل منفی بودن نگاه اغلب مرغداران به خوراک صنعتی به خبرنگار بازار می‌گوید: زمینه بدی که قبل از انقلاب داشتند موجب شده مرغداران نسبت به خوراک آماده ذهنیت خوبی نداشته باشند. در واقع کارخانه‌های خوراک دام در آن زمان معمولا تقلب می‌کردند و کیفیت خوب تحویل مرغداران نمی‌دادند. نبی‌پور می‌افزاید: دلیل بعدی این است که بعد از انقلاب همه مرغداری‌ها در واحدهای پرورشی خود «آسیاب میکسر» دایر کردند و شروع به دان گرفتن برای خود کردند. وی ادامه می‌دهد: عامل موثر بعدی در این امر این بود که دولت سهمیه را به خود مرغدار تحویل می‌داد و به کارخانه‌های خوراک نمی‌داد. در واقع وقتی سهمیه به مرغدار می‌دهد بهترین کار این است که فعالان این صنعت در مرغداری خود دان آماده کنند و هزینه‌های جانبی به کارخانه‌ها نپردازند. مهم‌تر از همه اعتمادی است که مرغدار به آنچه خود تولید و استفاده می‌کند دارد و از کالای با کیفیت پایین استفاده نمی‌کند.
ترغیب خوراک آماده صنعتی با برداشته شدن ارز ترجیحی
براساس این گزارش در دنیا استفاده از خوراک خام نسبتا منسوخ شده است و استفاده از خوراک‌های آماده صنعتی جایگزین روش‌های سنتی شده است. نبی‌پور با تایید این اتفاق می‌افزاید: مهم این است که در همه جای دنیا خوراک دام را از کارخانه‌ها می‌گیرند و این اقدام از همه نظر بهتر از این است که خود مرغدارها به اصطلاح دان بگیرند.
وی خاطرنشان می‌کند: با وجود این مطمئنا وقتی که ارز ترجیحی برداشته شود و ارز آزاد شود مرغداران اجبارا به سمت دان صنعتی رو می‌آورند. البته به شرطی که کارخانه‌ها نیز خوب کار کنند و آنچه می‌گویند انجام دهند؛ نه اینکه فرمول‌هایی که اصولی نیست به کار بگیرند و خوراک با کیفیت پایین تحویل مرغدار بدهند.
رئیس اتحادیه مرغ تخم‌گذار استان تهران اذعان می‌کند: به نظر بنده بهترین کار این است که خوراک از کارخانه‌ها گرفته شود به خصوص اینکه طی سال‌های اخیر کارخانه‌های خوبی نیز وجود دارند که می‌توانند هم ضریب تبدیل‌ها را اصلاح کنند و هم کیفیت را بالا ببرند.
نبی‌پور در پاسخ به این سوال که در روش‌های سنتی استفاده از دان ضریب تبدیل‌ها در مقایسه با استفاده از خوراک آماده صنعتی چقدر تفاوت دارد، می‌گوید: به یکسری عوامل بستگی دارد؛ در واقع الان اکثریت پرورش‌دهندگان مرغ ما «دستگاه پلت» ندارند، اما مرغداری‌هایی که به سمت مصرف پلت رو آورده‌اند وقتی از پلت استفاده کنند ضریب تبدیل بهتر و از آن طرف ریخت و پاش دان کمتر می‌شود.
وی ادامه داد: در واقع الان بسیاری از مرغداران گوشتی از کارخانه‌ها دان را تهیه می‌کنند، اما واحدهای پرورش مرغ تخم‌گذار مادر بیشتر از آسیاب میکسری که در مرغداری‌های خود دارند استفاده می‌کنند.
نبی‌پور با اشاره به اینکه ضریب تبدیل مرغداری‌های گوشتی بین ۷/ ۱ تا ۲ است، افزود: یکی از مشکلاتی که در مملکت داریم این است که کشتارگاه‌های ما مرغ سبک کشتار نمی‌کنند؛ یعنی اگر مرغ را در وزن یک و نیم تا یک کیلو و ۶۰۰ گرم کشتار کنند قطعا ضریب تبدیل بسیار پایین است.
وی ادامه داد: با وجود این مصرف‌کنندگان غالبا خواهان مرغ درشت هستند و مرغداران مرغ درشت به کشتارگاه‌ها می‌فرستند و این دقیقا همان چیزی است که کشتارگاه می‌خواهد چون پرتی یک مرغ ۳ کیلوگرمی بسیار کمتر از مرغ یک و ۷۰۰ گرمی است. لذا در حالی که ممکن است وقتی مرغ به ۳ کیلوگرم برسد ضریب تبدیل به بالای ۲ کیلوگرم هم برود، اما بازار و کشتارگاه تحمیل می‌کند که این کار انجام شود.
این فعال بخش طیور کشور در پاسخ به این سوال که اگر در مرغداری‌ها از دان صنعتی استفاده شود ضریب تبدیل چقدر تغییر می‌کند، می‌گوید: ضریب تبدیل قطعا تغییر می‌کند. در حقیقت وقتی دان از کارخانه می‌آید چون حرارت‌های مختلف دیده و عاری از هر گونه میکروب و ویروس است و از آن طرف رطوبت دیده و به اصطلاح خوش‌خوراک است به طور قطع ضریب تبدیل‌ها خیلی تغییر خواهد کرد.
وی تصریح می‌کند: ضریب تبدیل‌ها در مرغ‌های گوشتی از ۷/ ۱ تا ۲ است و کسانی که خوب کار می‌کنند حتی تا ۶/ ۱ هم می‌گیرند؛ یعنی یک کیلو و ۷۰۰ گرم دان می‌دهند و یک کیلوگرم گوشت می‌گیرند. اما آنهایی که دان مِش (پودری) استفاده می‌کنند قطعا ضریب تبدیل‌شان بالای ۹۰۰/ ۱ تا ۲ است یعنی به مرغ ۲ کیلوگرم دان می‌دهند تا یک کیلوگرم گوشت بگیرند.
نبی‌پور تاکید کرد: به این ترتیب برای هر کیلوگرم گوشت حداقل ۲۵۰ تا ۳۰۰ گرم با هم اختلاف در میزان خوراک دارند. یعنی برای پرورش یک مرغ ۲ کیلوگرمی با خوراک صنعتی تا نیم کیلوگرم دان کمتر مصرف می‌شود.
کارخانه‌های خوراک دام در اولویت تصمیم‌گیری‌های دولت قرار نگرفته‌اند
حسین کیهانی، رئیس هیات مدیره اتحادیه کارخانجات خوراک دام، طیور و آبزیان کارخانجات خوراک آماده صنعتی نیز در خصوص اصلی‌ترین چالش‌هایی که دارند به خبرنگار بازار گفت: متاسفانه کارخانه‌های خوراک دام در اولویت تصمیم‌گیری‌های دولت قرار نگرفته است و در حالی که می‌توان از پتانسیل این بخش برای بالا بردن بهره‌وری و کاهش ضریب تبدیل استفاده کرد، اما شاهد هستیم که بین مصرف خوراک خام و خوراک آماده صنعتی دولت بیشتر خوراک خام را ترویج می‌کند.
وی می‌افزاید: به همین دلیل شاهد هستیم که بخش عمده‌ای از خوراک طیور به سمت خام‌خوری می‌رود و مستقیما به مرغدار تحویل داده می‌شود.
این مقام مسوول با بیان اینکه با استفاده از خوراک دام آماده به ازای تولید هر کیلوگرم مرغ زنده می‌توانیم ۴۰۰ گرم کمتر غذا به طیور بدهیم و محصول بیشتری بگیریم، می‌افزاید: همان‌طور که می‌دانید ۹۰درصد اقلام علوفه‌ای وارداتی است و لذا در این شرایط می‌توانیم در بحث واردات نیز صرفه‌جویی داشته باشیم.
