تولیدکنندگان به «دنیای‌اقتصاد» پاسخ می‌دهند
عقب‌ماندگی فناوری؛ نتیجه انحصار واردات لوازم خانگی
هزینه‌های نقد، مطالبات نسیه
مدیر فروش شرکت «توزیع کالای مدرن» تولیدکننده اجاق گاز و تستر به خبرنگار «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: یکی از عمده‌ترین مشکلات ما این است که سه تا چهار ماه دریافت پولمان زمان می‌برد، اما برای تهیه مواد اولیه باید به صورت نقد هزینه‌ها را پرداخت کنیم و این مساله برای رقابت در بازار ما را دچار دردسر می‌کند. در حالی که شرکت‌های بزرگ ارز دولتی دریافت می‌کنند و از طرفی با روابطی که دارند، در بحث قیمت‌گذاری می‌توانند دخیل باشند. محمد علی بهشتیان، با بیان اینکه تمامی‌قطعات اجاق گاز شرکت در داخل تولید می‌شود و صرفا صفحه دیجیتال و متعلقات آن از چین وارد می‌شود، می‌افزاید: اجاق گاز به دلیل نداشتن موتور، به کیفیت خارجی‌ها نزدیک است. در واقع می‌توانیم ادعا کنیم تا ۶۰درصد برندهای اروپایی در بحث کیفیت پیش رفته‌ایم. ضمن اینکه تولیدات ما بیش از ۵۰درصد ارزان‌تر از برندهای خارجی هستند. خوشبختانه شرکت ما روی موضوع طراحی بسیار تاکید دارد و طراحی‌های ما متفاوت از کلیت بازار است.
وی ادامه می‌دهد: اینکه برخی عنوان می‌کنند که کیفیت کار ایرانی‌ها در همین حد و اندازه است درست نیست. ما می‌توانیم از بهترین قطعات استفاده کنیم، اما این موضوع قیمت‌ها را گاهی تا دو برابر افزایش می‌دهد و در بازار قیمتی ایران نمی‌توان رقابت را پیش ببریم.
انحصار چشم‌انداز مثبتی ندارد
مدیر عامل «صنایع برودتی کابلی» که در زمینه تولید یخچال‌های خانگی و فروشگاهی فعالیت می‌کند، معتقد است: به نظر نمی‌رسد در طولانی مدت انحصار برای صنعت مثبت باشد. به طور نمونه تقریبا ۹۰درصد کمپرسورهای یخچال از خارج وارد می‌شود و با توجه به سابقه شرکت‌ها اجازه ورود این دستگاه‌ها را صادر می‌کنند. بنابراین شرکتی که تازه کارش را شروع کند، عملا نمی‌تواند کمپرسور و سایر تجهیزات مورد نیازش را وارد کند. با توجه به اینکه شرکت ما برای طبقات ضعیف یخچال‌های ارزان قیمت تولید می‌کند، برندهای خارجی نمی‌توانند با ما رقابت کنند. این اتفاق توسط اغلب برندهای دیگر نیفتاده و با توجه به توان مالی مردم نتوانسته‌اند تولید کنند.
محمد کابلی، با اشاره به اینکه برخی تولیدات لوازم خانگی مانند تلویزیون تا ۹۰درصد وابسته به خارج کشور است، تصریح می‌کند: در طرف مقابل در اجاق گاز، یخچال و لباسشویی تولید داخلی توانسته‌ایم به خوبی در مسیر پیشرفت قرار بگیریم و نمی‌توان گفت این تولیدات مونتاژ است. وی با بیان اینکه قوانین موجود تولیدکننده را دچار مشکل می‌کند، می‌گوید: به دلیل اینکه شرکت ما نسبت به بسیاری از برندها کوچک‌تر است، تولیدکنندگان مواد اولیه حاضر به پاسخگویی به تقاضای ما نیستند و این موضوع به معنای جلوگیری از رشد سایر شرکت‌هاست. بنابراین تنها کار دولت این است که بندها را از دست تولیدکننده باز کند. ما هیچ کمکی نمی‌خواهیم. امیدواریم قوانین مزاحم را بردارند.
فرصت طلایی برای ارتقای کیفیت
مدیرعامل شرکت «کولاک گستر یزد» نیز می‌گوید: ما به عنوان یک شرکت دانش‌بنیان اخیرا وارد حوزه صنعت لوازم‌خانگی شده‌ایم. کوره‌های هوای گرم و بخاری‌های خانگی اتوماتیک از جمله مهم‌ترین محصولات ماست و کولرهای آپارتمانی با اشغال بسیار کم فضا را از سال آینده وارد بازار می‌کنیم.
مسعود خراسانی، در مورد جلب اعتماد مصرف‌کنندگان نیز عنوان می‌کند: امروز یک فرصت طلایی برای تولیدکنندگان داخلی است، اما این نباید به این شکل باشد که محصولات تکراری وارد بازار کنیم؛ مانند کاری که در خودروسازی اتفاق افتاد. ما در حال حاضر فرصت شکوفایی داریم و باید تحقیق و توسعه را خیلی جدی بگیریم. امروز پولی که وارد شرکت‌ها می‌شود باید در راستای گسترش دانش به کار گرفته شود چون قطعا با کیفیت فعلی ما نمی‌توانیم به فکر صادرات باشیم. باید قدم به قدم کیفیت را حداقل برای صادرات به همسایه‌ها بالا ببریم. نکته دیگر اینکه در برخی بخش‌ها محصولاتی با کیفیت ضعیف تولید می‌شود و نباید در این بخش‌ها مانع واردات شویم. وی می‌افزاید: خیلی از خطوط تولید با تجهیزات فرسوده کار می‌کنند و باید فکری به حال این مساله کنیم. بنابراین باید از واردات یا ساخت تجهیزات برای بهبود خطوط تولید حمایت کنیم. شرکت ما با توجه به فلز محور بودن مشکلی ندارد و به صورت مستقیم مواد اولیه مورد نیازمان را از فولاد مبارکه خریداری می‌کنیم، اما برای تامین برخی قطعات که نیازمند واردات هستیم، کار بسیار سخت است و مجبوریم از ماشین‌آلات قدیمی استفاده کنیم.
باید بهترین برندها وارد ایران شوند
همچنین یک تولیدکننده که تمایلی برای اشاره به اسمش ندارد، معتقد است: امروز دنیای رقابت است و باید بهترین برندها وارد ایران شوند. اگر لوازم‌خانگی خارجی وارد ایران نشود، مواد اولیه مورد نیاز هم وارد نمی‌شود. به طور نمونه یکی از تست‌های استاندارد هود، تست شعله نسوز است. به این معنا که موتور هود بعد از آتش گرفتن باید ظرف ۳۰ ثانیه خاموش شود. این مواد هم‌اکنون در ایران وجود ندارد و باید راهی برای حل این مشکل در نظر بگیرند و از طرفی رعایت این استاندارد اجباری را از ما می‌خواهند. نکته مهم دیگر اینکه از تولید کننده حمایت نمی‌شود. اداره استاندارد، محیط زیست، بهداشت، بیمه و .... هزینه‌هایشان را از شرکت می‌گیرند اما سوال اینجاست که چه حمایت و خدماتی ارائه می‌کنند؟! ما برای راه‌اندازی خطوط فر و ایجاد اشتغال برای ۱۵۰ نفر، سال گذشته درخواستی برای دریافت تسهیلات به اداره صنعت و معدن تهران ارائه کردیم، اما در نهایت بعد از ۶ ماه گفتند وام به شما تعلق نمی‌گیرد.
وی می‌افزاید: موضوع دیگر اینکه توان مالی مردم به شدت کاهش پیدا کرده و مردم به جای خرید لوازم خانگی رو به‌تعمیر آورده‌اند. علاوه بر اینها مشکل عمده ما نوسانات ارزی است و این مشکلات در دولت‌های مختلف همواره بوده است. حتی نوسانات ارز به مراتب خطرناک تر از گرانی ارز است چون سرگردانی و توقف فعالیت‌ها و پروژه‌ها را به همراه دارد.
با مصرف‌کننده صادق باشیم
مدیرعامل «اکو لوکس» به عنوان تولیدکننده محصولات لباسشویی، ظرفشویی، فر‌توکار، هود توکار، یخچال فریزر، انواع تلویزیون، جارو برقی و... می‌گوید: ما باید با مصرف‌کننده صادقانه رفتار کنیم. وقتی اعلام می‌کنیم که همه چیز بومی‌شده این واقعیت ندارد و در واقع سازوکار آن وجود ندارد. بنابراین اگر جنس با کیفیت به بازار عرضه می‌کنیم، بهتر است بگوییم این لوازم در ایران مونتاژ می‌شود، اما قطعات آن از پیشرفته‌ترین کشورهای دنیا تامین می‌شود. باید وضعیت به گونه‌ای پیش برود که تولیدکننده‌ها در رسانه‌ها با متریال و خدمات پس از فروش و طراحی خودشان را معرفی کنند، در این صورت مصرف‌کننده به راحتی می‌تواند تصمیم‌گیری کند.
کورش صمدبین، می‌افزاید: نمی‌توان انتظار داشت که تولیدکننده کیفیت ایده‌آل ارائه کند اما قیمت‌ها را ثابت نگه دارد. بنابراین اجازه بدهند تولیدکننده کیفیت ایده‌آل را با قیمت متناسب ارائه کند. از طرفی ما چالشی به نام برندینگ در ایران داریم و مصرف‌کننده با برندها آشنا نیست. معتقدم اگر چه نباید از واردات برای همیشه جلوگیری کنیم اما اجرای این کار طبق یک اصول درستی باشد. بنابراین به صورت مقطعی می‌توان کار کرد تا برندهای داخلی به رشد و بالندگی برسند و در ادامه با ورود برندهای خارجی این رقابت شکل بگیرد.
وی ادامه می‌دهد: امیدواریم دولت‌ها با ارتباطات درست با سایر کشورها، در هر زمینه‌ای تکنولوژی را وارد کنند. این تسهیل کسب و کار شامل تهیه آسان مواد اولیه، مانع‌زدایی و همچنین جلوگیری از قیمت‌گذاری دولتی می‌شود. علاوه بر این دولتمردان و مردان صنعت باید در کنار هم برای صادرات قرار بگیرند. صادرات با این دو بال اتفاق می‌افتد.
خودکفایی صنعت لوازم خانگی
بهزاد رستمی، مدیر فنی شرکت «آستیاک» که در زمینه تولید اجاق گاز رومیزی و فر فعالیت می‌کند، به خبرنگار «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: اینکه جلوی واردات گرفته شود، دیدگاه بسیار خوبی است و به نظرم نامه مقام معظم رهبری می‌تواند باعث خودکفایی شود.
وی با اشاره به اینکه ظاهرا قیمت لوازم خانگی داخلی بالا رفته است، می‌افزاید: امروزه تولید‌کنندگانی هستند که در حال تولید قطعات و بومی‌سازی هستند و کیفیت‌ها روز به روز بهتر می‌شود. بنابراین می‌توان به آینده این صنعت امیدوار بود.
مشوق‌های صادراتی از بین رفته است
مشاور سیستم‌های کیفیت در شرکت «آیسان خزر» که از سال ۱۳۸۰ شروع به تولید لوازم خانگی کرده است، می‌گوید: ما از سال ۱۳۸۷ صادرات را به کشورهای همسایه از جمله عراق و افغانستان آغاز کرده‌ایم و در طول این مدت به موفقیت‌های قابل توجهی دست یافته‌ایم. معتقدم مسوولان عالی رتبه اقتصاد و صنعت، می‌توانند زمینه کاهش یا حداقل تثبیت قیمت تمام شده محصول را فراهم کنند. بنابراین طبیعی است تا زمانی‌که وضعیت قیمت مواد اولیه به این منوال باشد، نمی‌توان قیمت‌ها را کاهش داد. کریم صفایی، می‌افزاید: امروز نه تنها در بخش سیاست‌های صادراتی مشوق‌ها از بین رفته است، بلکه سخت‌گیری‌هایی مانند ورود ارز از کانال دولت به کشور، تولید کننده را دچار دلسردی کرده است. نکته دیگر اینکه در مورد تامین مواد اولیه ابهاماتی وجود دارد و گاهی ثبت‌نام‌ها برای دریافت این مواد تا چند ماه طول می‌کشد.
انحصار باعث کاهش نوآوری می‌شود
مدیر تحقیق و توسعه شرکت «الکترو استیل» نیز اعتقاد دارد: همان‌طور که در بخش فرش ایرانی و برنج ایرانی امروز هیچ کس سراغ جنس خارجی نمی‌رود، باید کیفیت به اندازه‌ای برسد که مردم دنبال جنس ایرانی بیایند. معتقدم انحصار باعث کاهش نوآوری می‌شود.
فربد کاوه، می‌افزاید: دانشگاه‌ها فعالیت‌هایی دارند که ربطی به صنعت ندارد و دروس آنها مربوط به ۵۰ سال پیش است و نمی‌تواند مرجع کنونی باشد. متاسفانه کار تحقیقاتی درست در کشور انجام نشده است و حتی صرف کپی‌سازی بی‌فایده است چون شرایط بومی، منطقه‌ای و فرهنگ‌ها در به کارگیری تکنولوژی مدل‌سازی نمی‌شود.
