در گفت‌و‌گو با «دنیای‌اقتصاد» مطرح شد:
دلایل عدم استفاده از بتن آماده در پروژه‌ها
با توجه به موارد مطروحه به این نکته باید توجه شود که مقوله «بتن» و «بتن آماده» دو موضوع متفاوت است. بتن عمدتا در پروژه‌ها و مخصوصا پروژه‌های ملی استفاده می‌شود که نسبت به بتن آماده حجم بسیار کمی را تشکیل می‌دهد، به طوری که بالغ بر ۸۵درصد سیمان فله تولید شده توسط کارخانه‌های سیمان، توسط واحدهای تولیدکننده بتن آماده و قطعات بتنی تبدیل به کالای بتن آماده و قطعات بتنی می‌شود و عمدتا در ساختمان‌های مسکونی، اداری و تجاری مورد استفاده قرار می‌گیرد، همین موضوع کافی است تا برای بتن آماده با توجه به اهمیت و حجم تولید و مصرف آن و پتانسیل تجربی، علمی و فنی درونی واحدهای تولید بتن آماده از جمله نیروهای متخصص که در واحدهای تولید بتن آماده مشغول فعالیت هستند طرحی نو در انداخته شود.
به مقوله بتن آماده استاندارد به شکل جامع و کاربردی پرداخته نشده است
در همین راستا دبیر کانون سراسری انجمن‌های صنفی کارفرمایی تولیدکنندگان بتن آماده و قطعات بتنی با بیا ن اینکه سیمان مصرفی در تولید بتن آماده نسبت به کل تولید سیمان در کشور ۵/ ۴۵درصد و نسبت به سیمان مصرفی با کسر میزان صادرات ۵۱درصد است، گفت: متاسفانه در مجامع و تشکل‌های علمی بتن، به مقوله بتن آماده به شکل جامع و کاربردی پرداخته نشده که در این زمینه اقداماتی پایه‌ریزی شد که در سال‌جاری در تعدادی از سازمان‌ها و تشکل‌ها نتیجه بخش بود. از طرفی بتن آماده محصول نهایی مخلوط سیمان، سنگدانه و آب است که اگر هر کدام از اجزای آن کیفیت لازم را نداشته باشد یا کیفیت متفاوتی داشته باشد، طبیعی است که محصول نهایی نیز کیفیت بهینه‌ای نخواهد داشت.
محرم کریمی ادامه داد: برای تولید بتن باید از آب قابل شرب منطبق با استانداردهای مربوطه و سنگدانه‌هایی که طبق استاندارد ملی اجباری شماره ۳۰۲ «مربوط به سنگدانه‌های مصرفی در بتن آماده – ویژگی‌ها» به‌دست آمده باشد و سیمانی دارای یکنواختی در کیفیت و... استفاده شود و با توجه به کیفیت مواد اولیه، طرح اختلاطی براساس روش ملی طرح مخلوط بتن تهیه شود تا بتن آماده تولید شده منطبق بر استاندارد ملی اجباری ۶۰۴۴ «مربوط به بتن آماده – ویژگی‌ها» تولید شود.
به گفته وی چون سیمان در فعل و انفعال شیمیایی به دست می‌آید، سیمان‌های تولید شده در کارخانه‌ها تفاوت‌هایی با هم دارند که توضیح آن متعاقبا ارائه خواهد شد، اما این موضوع نکته بسیار مهمی در تهیه طرح مخلوط بتن است که تاثیر بسزایی در کیفیت بتن آماده دارد. به نظر می‌رسد مطالب مذکور کافی باشد تا توجه ویژه‌ای به نحوه تامین سیمان واحدهای تولیدکننده بتن آماده مبذول شود، میزان سرمایه‌گذاری و اشتغال در کارخانه‌های تولید بتن آماده بسیار قابل توجه است و گردش مالی آن چند برابر بیشتر از کارخانه‌های تولید سیمان کشور است. دبیر کانون سراسری انجمن‌های صنفی کارفرمایی تولیدکنندگان بتن آماده و قطعات بتنی گفت: نتیجه گزارش‌های واصله از انجمن‌های صنفی تولیدکنندگان بتن آماده استان‌ها و بررسی‌های میدانی در مورد سیمان مصرفی در تولید بتن آماده حاکی از این است که در برخی استان‌ها مانند آذربایجان‌شرقی که میزان تولید سیمان در آن استان از میزان موردنیاز کمتر است، تولیدکنندگان بتن آماده برای ابتیاع سیمان با مشکل مواجه هستند. به گفته کریمی از جمله مشکلات ایجاد شده می‌توان به هزینه حمل اضافی برای خرید سیمان از خارج از استان که به نوسان قیمت تمام شده می‌انجامد و همچنین استفاده اجباری از سیمان تولیدی کارخانه‌های مختلف اشاره کرد که همانگونه که اعلام شد تاثیر بسزایی در کیفیت بتن آماده دارد، ضمنا خریداری سیمان از دلال‌ها و واسطه‌ها تقریبا در تمامی‌استان‌ها انجام می‌شود که چگونگی فروش سیمان در بورس به کسانی که سیمان را خریداری و به واحدهای تولیدکننده بتن آماده می‌فروشند باید بررسی شود، نکته جالب توجه این است که دلال‌ها همان دلالان قبلی هستند، در صورتی که از اهداف ذاتی عرضه سیمان در بورس، کوتاه کردن دست واسطه‌ها بود که متاسفانه در این زمینه هیچ موفقیتی حاصل نشد و عجیب اینکه سیمان عرضه شده از طریق بورس در استان‌های مختلف، قیمت‌های متفاوت دارد که بعضا این اختلاف قیمت تا ۹۰درصد نسبت به قیمت پایه عرضه می‌شود که چشم نوازی می‌کند.
اجرای مغایر طرح جهش تولید مسکن بدون لحاظ بتن آماده
وی گفت: طبق اطلاع واصله، عوامل مربوط به اجرای پروژه‌های طرح جهش تولید مسکن، در محل پروژه‌ها در حال نصب به اصطلاح بچینگ برای تولید بتن هستند که این عمل مغایر با قانون تقویت و توسعه نظام استاندارد مصوب سال ۱۳۹۶ مجلس شورای اسلامی‌و همچنین استاندارد ملی اجباری شماره ۶۰۴۴ مربوط به بتن آماده- ویژگی‌ها است.
به این ترتیب اگر قرار باشد از شروع این پروژه عظیم، قوانین و مقررات و استانداردهای ملی رعایت نشود و خلاف آن عمل شود تا ثریا می‌رود دیوار کج.
بند ۵ ماده یک استاندارد ملی ۶۰۴۴ مربوط به بتن آماده – ویژگی‌ها
۵-۱- این استاندارد برای بتن تولید شده در واحدهای تولیدی بتن آماده کاربرد دارد . در صورتی که اشخاص حقیقی یا حقوقی با نصب تجهیزات ساخت بتن (دستگاه پیمانه کردن و تزریق مصالح ساخت بتن) در محل یک پروژه یا در زمینی که نزدیک به آن است، نسبت به تولید بتن اقدام کنند، نیز مشمول مقررات این استاندارد خواهند شد، یعنی قبل از تولید باید مجوز تولید از مراجع ذی‌صلاح اخذ کرده و سپس الزامات این استاندارد را پیاده‌سازی کند.
دبیر کانون سراسری انجمن‌های صنفی کارفرمایی تولیدکنندگان بتن آماده و قطعات بتنی با بیان اینکه نصب تجهیزاتی با عنوان تجهیزات ساخت بتن در طرح مسکن مهر تجربه شد که خاطره تلخ و ناخوشایندی به جا گذاشت. توضیح داد: یک سیلوی سیمان، یک دپوی شن و ماسه و یک نوار نقاله نصب می‌کنند به عنوان بچینگ پلانت، یعنی هم بچینگ نیست و هم باسکول توزین ندارد و هم فاقد مخزن و دیگ مخلوط کن است و آزمایشگاه و مدیر کنترل کیفیت هم ندارند، از طرفی سازمان محیط زیست در این ارتباط مجوز صادر نمی‌کند، چون خلاف مقررات موضوعه محیط زیست است و وقتی محیط زیست مجوز صادر نکند، طبعا سازمان صمت استان نیز نمی‌تواند پروانه بهره‌برداری صادر کند و تا پروانه صادر نشود، سازمان استاندارد نمی‌تواند نشان استاندارد صادر کند و محصول تولیدی غیر استاندارد تلقی می‌شود.
دلایل مخالفت با بتن آماده از کجا نشأت می‌گیرد؟
کریمی با بیان اینکه در حال حاضر از میلگرد گرفته تا کلید و پریز و بقیه مصالح مورد نیاز این پروژه‌ها، در کارخانه‌ها تولید می‌شود و پیمانکاران آنها را خریداری و عملیات نصب و اجرا را انجام می‌دهند، تاکید کرد: با توجه به اینکه در ساختمان‌های بتنی فقط ۶درصد هزینه‌ها مربوط به بتن است، این همه اشتیاق برای تولید و مصرف بتن در محل پروژه که خلاف قوانین و مقررات است برای چیست؟ چون هدف تولید و مصرف بتن در محل پروژه نیست، هدف تولید بتن فاقد کیفیت و فروش آن به خارج از محل پروژه است که این هم خلاف مقررات است. اگر بر فرض مجوزهای فوق‌الذکر هم صادر شود، فقط برای تولید بتن مورد نیاز پروژه است و فروش خارج از پروژه ممنوع است.
در ثانی تجهیز کارگاه نیز به قیمت تمام شده مسکن اضافه خواهد شد. با توجه به مواردی که اعلام شد، چاره ای ندارند جز اینکه سیمان خود را به کارخانه‌های تولید بتن آماده بفروشند که در این صورت همان موضوع دلالی و خرید و فروش سیمان خارج از بورس بیشتر رقم خواهد خورد.
وی در نهایت تاکید کرد: در حال حاضر پروژه‌های عمرانی داخل شهرها چند سال است که بتن مورد نیاز خود را از کارخانه‌های بتن آماده خریداری می‌کنند و از نصب و راه‌اندازی بچینگ پلانت و سیلو و خریداری تراک میکسر و پمپ بتن و ... خودداری می‌کنند. تا هم قیمت تمام شده کاهش یابد و هم از مشکلات مدیریت تولید بتن خلاص شوند و هم مسوولیت کیفیت بتن را از واحد تولیدکننده بتن آماده استاندارد طلب کنند.
