صنعت لوازم خانگی؛ چالشها و فرصتها
نکته مهم دیگر رعایت استانداردها در صنعت لوازم خانگی ایران است. واقعیت این است که عملا چارهای جز رعایت استانداردها برای حضور در بازار نداریم و ما علاوه بر اینکه همواره خودمان را ملزم به رعایت استانداردها میدانیم و جزو کمیته تدوین استاندارد ایران هستیم و یکی از شرکتهای پیشرو در این زمینه به شمار میرویم اما گاهی سختگیریها بیش از استانداردهای بینالمللی اعمال میشود.
همچنین امروز موضوع قیمت لوازم خانگی موضوعی چالشزاست و بسیاری از افراد نسبت به قیمتها گلهمند هستند. معتقدم برای رفع مشکل تولیدکنندهها باید محصولات خود را به طور مستقیم به دست مصرفکننده برسانند و در این صورت قیمتها تغییرات عمدهای خواهد داشت. به طور نمونه ما جارویی داریم که با قیمت یکمیلیون و ۲۰۰ هزار تومان از درب کارخانه به فروش میرسد، اما به قیمت ۵ میلیون تومان دست مصرفکننده میرسد؛ بنابراین اختلاف بسیاری بین کارخانه و بازار وجود دارد. این اتفاقات باعث شده که مردم ایران نسبت به جنس خارجی با وجود اینکه در برخی موارد کیفیت لازم را هم ندارد دید بهتری داشته باشند. جدا از اینکه بسیاری از اروپاییها هم از چین لوازمشان را خریداری میکنند و بسیاری با سوءاستفاده از برندهای معتبر حتی ایرانی نسبت به جعل و ارائه با قیمت پایینتر اقدام میکنند. نکته دیگر اینکه باید فرهنگسازی در بین عموم مردم صورت گیرد. متاسفانه حتی ستادهای جهیزیه هم راهکار مناسب ندارند و صرفا کمیت را مورد توجه قرار میدهند در حالی که برخی از کالاهایی که در سبد لوازم خانگی قرار میگیرند، گاهی سالها استفاده نمیشوند. نکته مهم دیگر موضوع تحقیق و توسعه است که باید مورد توجه قرار بگیرد. رشد شرکتها به معنای افزایش تعداد پرسنل نیست بلکه مدیریتها هم باید رشد کنند. به نظر من سوء مدیریتها باعث افزایش هزینههای سربار تولید شده و باعث میشوند شرکتها رقابت قیمتی و کیفی را به خارجیها واگذار کنند در حالی که در بسیاری موارد کالاها کاملا با منابع داخلی ساخته میشوند. این اتفاق به خاطر ضعف بازاریابی، مدیریت، نبود تحقیق و توسعه و طراحی ضعیف روی میدهد و البته برندهای خوبی وجود دارند که پا به عرصه ظهور گذاشتهاند اما چندان ناآشنا نیستند و به نظر من با کیفیت بالا و قیمت مناسب خود به خود مصرفکننده جذب خواهد شد و نیازی به تعریف و تمجید از کیفیت کالاها نیست. متاسفانه ما به شدت در مورد رشتههای دانشگاهی منشعب از ماشین ابزار ضعف داریم. وقتی دانشجویی بعد از فراغت از تحصیل حتی مشکل باز کردن یک پیچ را دارد، نشان میدهد که دانشگاه نتوانسته این دانشجو را برای بازار کار آماده کند. بر خلاف آنچه در مورد فارغالتحصیلان گفته میشود و نیروی بیکار زیادی داریم، اما مدتهاست به دنبال مهندس متخصص هستیم. در کنار اینها باید موضوع تعهد و اخلاق حرفهای هم مورد توجه قرار گیرد. به هر حال هر چند امروز گفته میشود عصر طلایی لوازم خانگی است، اما ضعف عمده کمبود دانش در این حوزه وجود دارد چرا که رابطی بین تولیدکننده و دانشگاهها و فروش نداریم و از طرفی هیچ متولی برای بازنگری و ایجاد راهکار مناسب وجود ندارد. امروز شرکتهای دانشبنیان خوبی داریم، اما این ارتباط با تولیدکننده وجود ندارد و قطعا چنانچه این مشکل اصلاح شود هم از نظر کیفی و هم از نظر قیمتی به سود مصرفکننده خواهد بود و در بعد صادراتی هم رقابت را برای شرکتهای ایرانی آسان میکند. جدای از موارد ذکر شده در شرایط فعلی یکی از چالشهای تولیدکنندگان قانع کردن مصرفکننده برای خرید تولیداتی با مصرف انرژی کمتر ولی با همان بازدهی است، چرا که مصرفکنندگان فکر میکنند جاروی ۲۴۰۰ وات قطعا از ۱۲۰۰ وات بهتر است و این معیار در تمام وسایل با کمک فرهنگسازی از طریق رسانهها و دستگاههای ذیربط باید تغییر کند. صرفهجویی انرژی در کشور ما اصلا معنایی ندارد و این مهم نیازمند نگاهی همهجانبه است. با تمامی این اوصاف باید گفت ضروت دارد صنعت لوازم خانگی به سمت صادرات پیش برود و به دنبال حضور پررنگ در کشورهای همسایه باشد. البته شرکت نانیوا با سابقه ۲۸ ساله و با تولید ۸۰ تا ۹۰ نوع کالا تاکنون وارد حیطه صادرات نشده است، اما بازرگانانی هستند که محصولات این شرکت را به کشورهای همجوار صادر میکنند؛ اما امروز شرایط به گونهای رقم خورده که مجبور هستیم سراغ صادرات برویم.