رئیس هیات‌مدیره شرکت طلاوران پارس فرآور:
صنعت طلا قانون مشخصی ندارد
یکی دیگر از تفاوت‌های طلا با سایر فلزات پایه این است که نوع کانسارها در فرآوری طلا تاثیرگذار هستند، به عنوان مثال خاکی وجود دارد که ppm۱۰ طلا دارد، اما غیرقابل فرآوری بوده و ارزش اقتصادی ندارد و کانساری با ppm۰.۵ طلا امکان فرآوری دارد و از نظر اقتصادی به طور کامل ارزشمند است. محمدرضا خالصی افزود: مطالعات فرآوری باید همزمان با مطالعات اکتشاف انجام شود، به عبارت بهتر پیش از عملیات اکتشاف باید مشخص شود که کانسار موردنظر قابلیت استحصال دارد یا خیر و از نظر اقتصادی دارای ارزش است یا نه. چالش اصلی معادن طلا در کشور، طراحی کارخانه و فرآیند برای استفاده اقتصادی از معادن تلقی می‌شود و این موضوع به صورت جدی پیگیری نشده و بر همین مبنا بسیاری از کانسارها به صورت اقتصادی فرآوری نمی‌شوند، این مساله باعث می‌شود از یک کانسار ارزش اقتصادی کافی و لازم که می‌تواند حاصل شود، به دست نیاید.
سیانوراسیون بهترین روش فرآوری در شرایط فعلی
وی تصریح کرد: نوع فرآیند استحصال و مطالعات پیش‌فرآوری باید قبل از عملیات اکتشاف معادن طلا مورد توجه قرار گیرد که متاسفانه در کشور این موضوع به حاشیه کشیده شده است. در رابطه با تکنولوژی استحصال نیز هر روز نکات جدیدی اضافه می‌شود و روش‌ها و مواد شیمیایی جدیدی وارد حوزه طلا شده و می‌توانند جایگزین روش‌های قدیمی و سیانور شوند. هم اکنون در دنیا تعداد کارخانه‌هایی که در فرآوری طلا به شیوه غیرسیانوری و نوین عمل می‌کنند شاید کمتر از انگشتان دست باشند. این عضو هیات علمی دانشگاه توضیح داد: تکنولوژی سیانوراسیون در اغلب کارخانه‌های دنیا استفاده می‌شود و نکته قابل توجهی که در این میان مطرح می‌شود پیش از ورود به مرحله سیانوراسیون، روش‌های اکسیداسیون است که به صورت کامل مورد بررسی قرار می‌گیرد و باید توجه شود که از چه طراحی‌هایی برای افزایش ارزش اقتصادی کانسار و کاهش آلودگی‌ها می‌توان استفاده کرد.
خالصی مطرح کرد: افراد غیرمتخصص در زمینه استحصال و فرآوری طلا مباحثی را طراحی و عملی می‌کنند و مدعی هستند می‌توانند از روش‌های غیر سیانوری یک کانسار طلا را فرآوری کنند و بر همین اساس پروژه چند سال عقب می‌افتد و در نهایت به سیانور رجوع کرده و از روش‌های قدیمی استفاده می‌کنند. این موضوع موجب می‌شود که کانساری با ارزش اقتصادی بالا در طول مدت چند سال متوقف شود و در دوره‌های بعدی ارزش کافی را از دست دهد.
معادن ساده طلا رو به اتمام هستند
وی توضیح داد: طی پنج سال اخیر معادن طلا با حجم‌های متفاوت کشف شده‌اند که در بخش فرآوری با مشکل جدی مواجه شدند. در حال حاضر معادن ساده‌ای که به راحتی فرآوری می‌شوند رو به اتمام هستند و معادنی که در آنها مس، آرسنیک و سولفور به همراه طلا وجود دارد در دسترس است که چالش‌های خاصی در حوزه استحصال دارند. چالش اصلی معادن و صنعت طلا طراحی‌ها و مطالعات نامناسب به حساب می‌آید. رئیس هیات‌مدیره شرکت طلاوران پارس فرآور ابراز کرد: به فرض اینکه سیانور موجب آلودگی محیط‌زیست می‌شود بسیاری از فعالان صنعت طلا با این ماده مخالف هستند، اما در واقع این چنین نیست و اغلب مواد جایگزین سیانور برای استحصال طلا بسیار خطرناک‌تر از آن هستند. بیش از ۱۰۰ سال است که روش سیانوراسیون درحال استفاده بوده و راهکارهای مختلفی برای جلوگیری از آلودگی زیست‌محیطی آن آزمون و خطا شده است و به راحتی می‌توان سیانور را در کارخانه بازیابی کرد که از محیط خارج نشود و میزان اندکی را نیز که امکان خروج از کارخانه دارد خنثی کرد و در واقع در رابطه با سیانور با چالش خاصی مواجه نیستیم. خالصی یادآور شد: در سراسر دنیا کارخانه‌های بسیاری در داخل یا نزدیک شهر مشغول به کار هستند که با قوانین سرسختانه مشکلات استفاده از سیانور را به حداقل رسانده‌اند، اما در ایران همچنان با گذشت سال‌ها فعالیت در این بخش با معضلات جدی مواجه هستیم. مهم‌ترین دلیل مشکلات طلا فقدان قوانین است که میزان مواد خروجی از کارخانه مانند سیانور را مشخص نمی‌کند. علاوه بر اینکه قانونی وجود ندارد، شیوه اعمال قوانین نیز به صورت دلخواه تعریف می‌شود.
استانداردها مختص معادن خصوصی است
این عضو هیات علمی دانشگاه ادامه داد: به عنوان مثال در منطقه‌ای مانند سیستان و بلوچستان که هیچ موجود زنده و آب و حیاتی در اطراف معدن و کارخانه وجود ندارد، قوانین عجیب و غریب به تصویب می‌رسد و در یک استان سرسبز و جنگلی یک کارخانه فرآوری در حال فعالیت است و کوچک‌ترین قانون و استانداردی رعایت نمی‌شود و مجوزهای صادر شده مطابق میل ارگان‌ها و سازمان‌های دولتی است. در این صورت کارخانه‌های دولتی به راحتی می‌توانند مجوزهای مورد نیاز را اخذ کنند و مسیر برای واحدهای خصوصی دشوار خواهد بود. وی بیان کرد: با توجه به صدور مجوزها می‌توان گفت بخش اعظم آلودگی‌ها مربوط به کارخانه‌های دولتی است و واحدهای خصوصی به دلیل نگرانی در رابطه با تعطیلی مجموعه و معدن، استاندارد و حساسیت‌های بالایی را به کار می‌گیرند. بنابراین یک عده به عنوان کارشناس غیرمتخصص بر اساس مطالعات قدیمی و شنیده‌ها سیانور را ماده‌ای سمی می‌دانند و معتقد هستند روش‌هایی مانند کلریدی را می‌توانند جایگزین سیانوراسیون کنند و فرآوری را انجام دهند، اما واقعیت این است که این نوع روش‌ها صنعتی نمی‌شوند. کشورهایی که قوانین سرسختانه‌ای نیز دارند همچنان موفق به جایگزینی روشی به جای سیانوراسیون نشدند. به گفته وی نبود قانون‌های درست موجب شده اجرای پروژه‌های کوچک و بزرگ به تعویق بیفتد و از ارزش اقتصادی آنها کاسته شود. رئیس هیات‌مدیره شرکت طلاوران پارس فرآور گفت: ظرفیت تولید طلا در ایران در ۵ تا ۱۰ سال آینده به ۱۰ برابر میزان کنونی خواهد رسید و دراین میان نکته حائز اهمیت این است که به تعداد معادن کارخانه احداث شود، به عبارت بهتر در سطح کشور معادن طلا وجود دارند اما واحدها و کارخانه‌های فرآوری همچنان در افت و خیز اخذ مجوزهای لازم به سر می‌برند و دستورالعمل مشخصی نیز وجود ندارد. به دلیل دو واژه «طلا» و «سیانور» سخت‌گیری در رابطه با طلا بیشتر از سایر فلزات است و این موضوع موجب شده تعداد کارخانه‌ها نسبت به معادن کشف شده بسیار اندک باشند. وی در پایان خاطرنشان کرد: بخش اکتشاف معادن نیز جای کار زیادی دارد که قسمت اعظم این موضوع به تکنولوژی ارتباط دارد. بسیاری از معادن مس می‌توانند معادن طلا باشند و فرآیند استحصال به گونه‌ای باشد که در این معادن طلا به عنوان ماده اصلی استخراج شود و در واقع تکنولوژی موجب می‌شود که از یک معدن حداکثر طلا استخراج شود.
