در گفت‌وگو با مدیرکل روابط عمومی سازمان نظام پزشکی بررسی شد
کارنامه واکسیناسیون در یک نگاه
در همین راستا مدیرکل روابط عمومی سازمان نظام پزشکی ایران در گفت وگو با «دنیای‌اقتصاد» با بیان اینکه در دوره‌ای، خرید واکسن وارد یک فضای سه‌قطبی، خریدن، نخریدن و از اساس مشکل‌دار بودن شده بود می‌گوید: برخی نیز قطب چهارمی را تشکیل دادند و اعلام کردند ایران موش آزمایشگاهی برای کشورهای تولیدکننده نخواهد شد؛ اما به مرور که نتایج حیرت‌آور کنترل مرگ‌ومیر منتشر شد، نظرات گروه‌های مخالف خرید واکسن رفته‌رفته نزد مردم رنگ باخت و دست عوامل بالاسری وزارت بهداشت را بازتر کرد تا سخت‌گیری‌های معمول نسبت به واردات واکسن را کمتر کرده و ورود به خرید را چابک‌‌تر کنند.
یک برنامه خوب اما متوقف‌شده
حسین کرمانپور در ادامه در ارتباط با پولی شدن واکسن توسط دولت می‌افزاید: چنین چیزی را قبول ندارم زیرا دولت هیچ‌گاه واردات واکسن برای فروش را جایز ندانسته و رسما هیچ‌گاه چنین موضوعی تایید نشده است؛ البته ازنظر من واردات واکسن و فروش آن به‌شرط رعایت قیمت و صحت می‌توانست به بازار واردات سریع‌تر واکسن دولتی هم کمک کند و البته سرعت واکسیناسیون هم بالا می‌رفت (مثل واکسن آنفلوآنزا)؛ منتها منتقدان فروش آزاد واکسن با شناختی که از فرهنگ اجتماعی ایران داشتند این کار را نوعی گسست اجتماعی تلقی می‌کردند. بعدا همین واژه هم این‌گونه تعدیل شد که بخش خصوصی برای واردات عمده واکسن ویژه صنایع اقدام کند؛ منتها با این شرط که صنایع کارگری بزرگ پولش را بدهند، اما به کارکنان خود رایگان تزریق کنند. البته این کار هم خوب بود اما هرگز به وقوع نپیوست.
مدیرکل روابط عمومی سازمان نظام پزشکی در ادامه تاکید می‌کند: در کشوری که هزاران ایده‌پرداز دارد و مردان عمل کمتر دارد، نتیجه‌ای جز این تعجب خواهد داشت. طرح فوق باعث می‌شد صنایعی نظیر ایران‌خودرو واکسن را بخرد، اما رایگان به کارکنان خود تزریق کند که سهم خوبی در ایمنی حاصل می‌شد و البته عملیاتی هم نشد.
پنج دلیل غافلگیری دنیا
امروزه جهان ریسک بیماری‌های اپیدمیک را در رده ریسک‌های اصلی رتبه‌بندی کرده و مقابله با آن را اولویت مهم خود قرار داده است، با این حال بروز بیماری کووید-۱۹ نشان داد هنوز آمادگی لازم برای مقابله با چنین تهدیدی وجود ندارد. آن‌طور که کرمانپور می‌گوید، سازمان جهانی بهداشت برای کنترل بیماری‌های عفونی و مسری بیش از ۷۰ سال پیش تشکیل شده است. خود این سازمان باور نمی‌کند کمتر از ۸۰ سال بعد این‌گونه در گوشه رینگ یک بیماری ویروسی و واگیردار گیر بیفتد. کرمانپور دلایل این غافلگیری را در ناشناخته بودن ویروس کرونا، ارتباطات فراگیر خاستگاه کرونا با جهان و بالعکس، عدم باورپذیری دولت‌های بزرگ و قدرت‌های مالی جهان نسبت به تاثیر بد ویروس تا عدم امکان برخوردهای امنیتی و پلیسی نظیر قرنطینه و عدم دستیابی به فناوری دارو و درمان قطعی در مقابل ویروس می‌داند.
ضعف سیاستگذاری در بحران اپیدمیک
در این بین یکی از موضوعات مورد انتقاد جامعه و کارشناسان به دولت، نحوه سیاستگذاری در این دوره است. دولت در موضوع کنترل بیماری سیاست‌های متناقضی اعمال کرد.در اوج بیماری راهکاری برای حضور مردم در محل کارشان نداشت. در ایام تعطیل و به‌خصوص عید نوروز سفرها را آزاد گذاشت. متروها و وسایل حمل‌ونقل چندان ایمن نبوده و نیست و مجموع این سیاست‌ها نشان داد دولت استراتژی‌ای برای کنترل ندارد.
کرمانپور در این ارتباط می‌گوید: تصمیم‌گیری در کشوری مثل ما در مواقع بحران، نمی‌تواند به‌سرعت یکدست شود. همان‌گونه که در دولت اخیر آمریکا هم به دلیل وجود یک رئیس‌جمهور خاص، از این نقطه آسیب جدی دید. انگلیس نیز به همین منوال؛ اما تفاوت بریتانیا با آمریکا در این بود که در جایی فهمید باید آرایش دولت در جنگ با بحران کرونا یکدست شود. از زمانی که به آرایش یکپارچه رسید، درحالی‌که جهان در وحشت ویروس جهشیافته انگلیسی بود، انگلیس ویروس را مهار کرد، نرخ مرگ و میر را از روزانه ۲ هزارنفر به زیر ۲۰ نفر رساند و آمار مبتلایان را از روزانه ۶۵ هزار نفر به روزانه کمتر از ۳ هزار رساند.
به دانشمندان ایرانی فرصت بدهید
کرمانپور در پاسخ به این سوال که در حوزه تولید واکسن کرونا چه دستاوردهایی داشته‌ایم و اکنون در چه مرحله‌ای قرار داریم خاطرنشان می‌کند: دانشمندان ما در کشاکش تاریخ ثابت کرده‌اند مرد کویرند، بی‌آب و منابع کارهای بزرگ می‌کنند. اگر واکسن‌های داخلی از مرحله انبوه انسانی سربلند بیرون بیایند، اقتصاد کشور را هم تحت تاثیر قرار می‌دهند. علاوه بر واکسیناسیون کشور می‌تواند در سال‌های بعد به صادرات هم بیندیشد؛ البته تولید واکسن داخلی باید در کنار تامین واکسن خارجی رشد یابد. وی در ارتباط با کیفیت واکسن‌های چینی و روسی نسبت به نمونه‌های آمریکایی و اروپایی آن می‌گوید: اگر اجازه واردات به همه واکسن‌ها داده می‌شد و بعد واکسن داخلی در هماوردی با این واکسن‌ها نضج می‌یافت آن‌وقت یک‌سر و گردن در دنیای علم بالاتر می‌رفتیم. برای شرکت‌های سرمایه‌گذار هم به‌مراتب بهتر بود، زیرا ریالی خرج می‌کردند و دلاری دریافت می‌کردند.
به گفته وی صنعت پزشکی و سلامت امروز ایران، درست به این دلیل این روزها درگیر مشکل است که با دلار تجهیزات می‌خرد و با ریال درآمد کسب می‌کند که عملا اغلب با ضرر روبه‌رو است. اینجا هم درد دل‌هایی وجود دارد که بهتر است گفته نشوند و مصلحت‌اندیشانه و عافیت‌طلبانه از پاسخ بیشتر درمی‌گذرم.
