در پی کاهش واردات محصولات خارجی محقق شد
رشد تولید سیستم‌های تهویه مطبوع داخلی
هرچند در کشورهای دیگر «صنعت مدیریت دود» جزو صنایع قدیمی است؛ اما جدید و نوپا بودن این صنعت در ایران موجب شده که بازیگران این حوزه بازیگران نسبتا جدیدی باشند. برای بررسی وضعیت مدیریت دود و سیستم‌های موردنیاز برای این صنعت به سراغ مهدی بستانچی، مدیرعامل گروه صنعتی بستانچی(تولیدکننده انواع سیستم‌های تهویه مطبوع) رفتیم ماحصل گفت‌وگو را در ذیل بخوانید.
آیا در حال حاضر فرهنگ عمومی در خصوص مدیریت دود افزایش یافته است؟
طی دو سه سال اخیر آگاهی شرکت‌ها نسبت به صنعت مدیریت دود به‌عنوان یک صنعت جوان و نوپا تقریبا افزایش پیدا کرده است. همچنین سازمان‌های مرتبط ازجمله سازمان آتش‌نشانی تهران و مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی نیز در این بخش زحمات زیادی کشیده و تلاش کرده‌اند خود را در این زمینه به‌روز کنند.
بااین‌حال فرهنگ عمومی مصرف‌کنندگان در این حوزه پیشرفت نکرده است. به این معنا که کارفرمایان اصولا درک درستی از مدیریت دود در ساختمان‌ها ندارند و در بسیاری از موارد به دنبال این هستند که حداقل قوانین و مقررات را در ساختمان‌ها اجرایی کنند.
از طرف دیگر برخی از شرکت‌هایی که خدمات مشاوره‌ای به کارفرمایان ارائه می‌کنند، به‌واسطه منافع شخصی خود بعضا مواردی را به کارفرما تحمیل می‌کنند که خارج از استاندارد، خارج از بازدهی و خارج از کارآیی است.
مشکلات کنونی این صنعت شامل چه مباحثی است؟
در حال حاضر محصولاتی در این بازار عرضه می‌شود که جزو تولیدات کشورهای آسیای شرقی ازجمله سنگاپور، چین، تایلند و هندوستان است، اما این محصولات را به‌جای تولیدات کشورهای اروپایی مثل آلمان، انگلستان و ایتالیا به مصرف‌کننده می‌فروشند و مصرف‌کننده نیز آگاهی کافی را از این موضوع ندارد.
البته بحث این نیست که محصولات تولیدی کشورهای آسیایی لزوما کیفیت مناسب را ندارند؛ اما طبیعی است که محصولات و تولیدات کشوری مثل آلمان ازنظر کیفی با کشوری مثل تایلند کاملا متفاوت است.
در صنایعی که قدمت بیشتری در کشور ما دارند، عموم جامعه با برندهای مطرح آشنا هستند. به‌طور مثال برند زیمنس به‌دلیل سابقه زیادی که در این صنعت دارد، یک برند شناخته‌شده است؛ اما برندهای فعال در صنعت ما از نظر اسمی به گوش مصرف‌کنندگان ناآشنا و کاملا جدید است. به همین دلیل از یک‌سو شرکت‌های تامین‌کننده و واردکننده این برندها و از سوی دیگر مشاوران پروژه‌ها از این خلأ اطلاع‌رسانی و خلأ آگاهی کارفرمایان استفاده و محصولات دارای کیفیت پایین را به‌جای تولیدات کشورهای اروپایی عرضه می‌کنند که همین مساله موجب افت کیفیت اجرای پروژه‌ها می‌شود. مشکل دوم این است که شرکت‌ها برای اینکه بتوانند قیمت تولیدات خود را رقابتی کنند، بعضا تغییراتی را در ساختار طراحی این فن‌ها ایجاد می‌کنند و استانداردها را به حداقل می‌رسانند. به‌این‌ترتیب وقتی استانداردها به حداقل نزدیک می‌شود، طبیعی است که آن استانداردهای حداقلی به دلایل مختلف کارآیی لازم را نداشته باشد.
از همین رو وقتی از کاربرد کالاهای باکیفیت و اجرای صحیح ساختمان‌ها غفلت می‌شود، بدیهی است که آن استانداردهای حداقلی لزوما در شرایط بحرانی نمی‌توانند جوابگوی نیازها باشند. به‌طور مثال تجربه نشان داده است که به دلیل عدم طراحی مناسب از سوی شرکت مربوطه، وقوع یک حریق جزئی در موتورخانه یک مجتمع بزرگ منجر به تخلیه کل ساختمان می‌شود.
بنابراین تلاش ما این بوده که با حضور تنگاتنگ در کنار بازیگران اصلی که در سطح دنیا در این عرصه فعالیت می‌کنند، بتوانیم سطح دانش شرکت را ارتقا دهیم. به‌این‌ترتیب دانش شرکت ما به‌طور دائم در حال به‌روزرسانی است تا از این طریق راه‌حل‌هایی که به مشتریان خود ارائه می‌دهیم، جزو راه‌حل‌های استاندارد، جهانی، مناسب و قابل قبول باشد که کمترین ریسک را برای مصرف‌کنندگان به همراه داشته باشد. چراکه این امر به‌طور مستقیم با جان انسان‌ها در ارتباط است و هرگونه کم‌کاری، ریسک و استفاده نکردن از کالاهای باکیفیت، می‌تواند منجر به بروز تلفات انسانی شود.
چگونه برند شرکت‌های آسیایی را به برندهای اروپایی تبدیل می‌کنند؟
متاسفانه اتفاقی که به‌تازگی در برخی از کشورها رایج شده، این است که تعدادی از شرکت‌های آسیایی به‌واسطه وضعیت مالی ایجادشده در آسیا، اقدام به خریداری برخی از برندهای دست‌دوم، دست سوم و دست چندم اروپایی می‌کنند که لزوما شرکت‌های آنها در حال حاضر فعالیتی ندارند و طی سال‌های گذشته ورشکسته و تعطیل شده‌اند. سپس محصولات تولیدشده در کشور خود را با اسم این برندها عرضه می‌کنند. مشابه این اتفاق بیشتر در صنعت خودروسازی رخ می‌دهد. به‌طور مثال خودرویی که ادعا می‌شود یک برند انگلیسی است، درواقع در چین تولید می‌شود. البته ازآنجا‌که در صنعت خودرو آگاهی عموم بالا است، مخاطب به سرعت متوجه می‌شود که خودروی موردنظر چینی است، حتی اگر با یک برند انگلیسی تولیدشده باشد. این در حالی است که در صنعت ما برندها آن‌چنان شناخته‌شده نیستند که مخاطب بتواند پی ببرد برندهای عرضه‌شده آسیایی است و اروپایی نیست.
چرا طی یکی دو سال اخیر، تعدادی از شرکت‌های داخلی فعال در حوزه‌های دیگر، وارد عرصه تولید سیستم‌های تهویه مطبوع شده‌اند؟
این اتفاق احتمالا به دلیل بحث درآمدزایی رخ‌داده است؛ زیرا طی دو سال گذشته، به دلیل رشد بی‌رویه قیمت ارز در کشور، واردات دستگاه‌های تهویه مطبوع به داخل کشور تقریبا متوقف و ممنوع شد و به‌این‌ترتیب خلأ بزرگی در این بازار به وجود آمد. این در حالی بود که تا قبل از جهش نرخ ارز، محصولات بسیار زیادی وارد کشور می‌شد و به دلیل اینکه ظرفیت تولیدات داخلی جوابگوی کل نیاز بازار داخلی نبود، بخشی از نیاز مصرفی داخل کشور را نیز محصولات وارداتی تامین می‌کرد، اما با رشد فزاینده قیمت ارز، نرخ اجناس و برندهای خارجی چندین برابر شد و حتی تا هزار درصد افزایش قیمت در بخش سیستم‌های تهویه مطبوع شاهد بودیم.
از همین رو با مختل شدن واردات این سیستم‌ها تولیدکنندگان داخلی مجبور شدند که باعرضه محصولات بیشتر، نیازهای این بخش را نیز پوشش دهند که البته در کوتاه‌مدت امکان افزایش ظرفیت تولید خود را نداشتند و تحقق این امر زمان‌بر بود.
در چنین شرایطی و با توجه به خلأ ایجادشده در این بازار، تعدادی از شرکت‌های داخلی فعال در صنایع دیگر، از این فضا استفاده کرده و وارد عرصه تولید دستگاه‌های تهویه مطبوع شدند.
به‌تازگی ساختمان‌هایی با تعداد پنجره‌های محدود احداث و در این ساختمان‌ها بیشتر روی تهویه مطبوع تمرکز می‌شود. در این رابطه چه نظری دارید؟
یکی از دلایل کاهش تعداد پنجره‌ها مرتبط با نوع معماری است که اخیرا رایج شده است. دلیل دوم به اختلاف دمای بین داخل و بیرون ساختمان برمی‌گردد و در واقع کاهش تعداد پنجره‌ها موجب می‌شود که این جابه‌جایی هوا به حداقل برسد. درنهایت با حفظ هوای داخل ساختمان توسط دستگاه‌های تهویه مطبوع، در مصرف انرژی صرفه‌جویی می‌شود.
البته رویکرد ما به‌عنوان فعالان حوزه تهویه مطبوع، این است که حتما باید از هوای طبیعی در فرآیند تهویه مطبوع ساختمان‌ها استفاده شود و همواره این موضوع را به همکاران مشاور خود تاکید می‌کنیم. به‌ویژه در این مقطع زمانی که با شیوع بیماری کرونا، نقش هوای تازه در تهویه ساختمان‌ها بسیار مهم و پررنگ شده است؛ چون در ساختمان‌هایی که تهویه آنها با هوای بسته انجام می‌شود، طبیعتا ریسک بالاتری برای ساکنان ایجاد می‌شود. البته جریان هوا از طریق پنجره‌ها قابل تامین و از طریق دستگاه‌های تهویه مطبوع قابل پیش‌بینی است، اما متاسفانه این موضوع در همه سیستم‌های تهویه مطبوع پیش‌بینی نمی‌شود. بنابراین مصرف‌کننده باید حتما به این موضوع دقت کند و پرکردن این خلأ را از فردی که مسوولیت اجرای آن را بر عهده دارد، مطالبه کند.
