بسیاری از کشورهای در حال توسعه که با کمبود منابع مالی مواجه هستند برای جبران کمبود سرمایه و منابع تامین مالی نیازمند جلب سرمایه‌های خارجی هستند. و ازاین روش برای تامین مالی به عنوان روشی محبوب میان کشورهای در حال توسعه یاد می‌شود.پیچیدگی در رقابت رو به رشد همراه با تحولات بین‌المللی و گذار از جامعه صنعتی به جامعه‌ای منطبق بر دنیای اطلاعات و تغییر اقتصاد ملی به جهانی است که امروزه از جذب سرمایه‌گذاری خارجی به عنوان موتور محرک اقتصادی یاد می‌شود.حال در ایران به دلیل ناکافی بودن سرمایه‌گذاری‌های داخلی صورت گرفته در مقایسه با نیازهای موجود اقتصاد ملی، راهکار جذب سرمایه‌گذار خارجی، یکی از مفیدترین راهکارهای تامین مالی موثر برای آن به شمار می‌رود.  

سرمایه‌گذاری سرمایه‌گذاران خارجی منوط به کیفیت محیط کسب‌ و کار در کشور میزبان، سهولت فعالیت شرکت‌ها، شفافیت، استقرار نظام موثر قانونی، عدم فساد مالی در جامعه و ثبات سیاسی است  که اهمیت این عوامل در کشورهای جهان سوم پررنگ‌تر به نظر می‌رسد.سرمایه‌گذاری خارجی به عنوان یکی از مهم‌ترین منابع تامین مالی و روش‌های انتقال تکنولوژی درکشورهای در حال توسعه مطرح است و سرمایه‌گذار خارجی نسبت به سرمایه‌گذار داخلی از مزیت‌های رقابتی‌ نظیر دسترسی به اطلاعات کافی، مهارت‌های مدیریتی، تکنولوژی پیشرفته و منابع مالی معتبر نیز برخورداراست.

از آنجایی که یکی از مولفه‌های مهم توسعه اقتصادی

سرمایه گذاری خارجی است که  در درون آن کنترل تورم، ثبات سیاست‌های دولت و فضای مناسب قانونی برای ایجاد یا توسعه کسب و کار مستتر است. این بدان معنا ست که سرمایه‌گذار خارجی در شرایطی جذب می‌شود که برای سرمایه ورودی خود حداقل ریسک‌ها را دیده باشد.سال گذشته برای ۱۱۸ طرح سرمایه‌گذاری، مجوز سرمایه‌گذاری خارجی در ایران  صادر شد که به گفته مدیر کل سرمایه‌گذاری‌های خارجی  وزارت امور اقتصادی و دارایی، حجم سرمایه‌گذاری خارجی مصوب این طرح‌ها بیش از ۶/ ۴ میلیارد دلار برآورد می‌شود.

ابوالفضل کوده‌ئی  با اشاره به این امر که تلاش شده تا مشوق‌های  مالیاتی در این بخش از فعالیت‌های اقتصادی لحاظ شود تصریح می‌کند: براساس اصلاحیه ماده ۱۳۲ قانون مالیات‌های مستقیم برخی مشوق‌ها و معافیت‌های مالیاتی طراحی شده به طوری که با نرخ صفر برای طرح‌های سرمایه‌گذاری بر اساس منطقه‌ای که سرمایه‌گذاری خارجی در آن انجام می‌شود بین ۵ تا ۱۳ سال مالیات اعمال می‌شود. این در حالی است که در مناطق آزاد تجاری‌صنعتی این میزان به ۲۰ سال افزایش یافته است.

 سرمایه‌گذاری‌های مشترک ایرانی و خارجی

در این میان برخی سرمایه‌گذاری‌ها به صورت مشترک انجام می‌شود بدان معنا که کارخانه‌ای با توان ایرانی و دانش فنی خارجی برای احداث و راه‌اندازی برنامه‌ریزی می‌شود. در این سرمایه‌گذاری مشترک نیز مشوقی مالیاتی  در نظر گرفته می‌شود. در همین رابطه  کوده‌ئی می‌گوید: برای سرمایه‌گذاری‌های مشترک ایرانی و خارجی صادرات محور، مالیات بر درآمد شرکت از تخفیف ۵۰درصدی برخوردار است. در حال حاضر مالیات بر عملکرد شرکت‌ها ۲۵ درصد است که در صورتی که شرکتی ایرانی با سرمایه‌گذاری مشترک ایرانی و خارجی بتواند حداقل ۲۰ درصد از تولید خود را صادر کند، مالیات عملکرد شرکت با ۵۰ درصد تخفیف محاسبه می‌شود.

وی براین باور است که سازمان سرمایه‌گذاری خارجی تاکنون  توانسته است زمینه‌سازی‌های مناسبی را برای جذب سرمایه‌گذاران خارجی فراهم کند. او در این باره می‌گوید: در سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران، مرکزی به نام مرکز خدمات سرمایه‌گذاری خارجی ملی ایجاد شده است. در این مرکز نمایندگان دستگاه‌های اجرایی  کشور از جمله نمایندگان بانک مرکزی، وزارت امور خارجه، وزارت صمت، گمرک، اداره ثبت شرکت‌ها، سازمان مالیاتی و سایر وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط حضور دارند و به مشاوره و راهنمایی صحیح سرمایه‌گذاران خارجی موجود و بالقوه برای پیشبرد صحیح امور سرمایه‌گذاری خارجی در کشور می‌پردازند.

کوده‌ئی در خصوص میزان اثرگذاری سازمان در ورود سرمایه‌گذاری خارجی به طور کم ضرر خاطرنشان می‌کند: این سازمان خدمات لازم را در چارچوب قوانین و مقررات ذی‌ربط و با هدف تعامل با سرمایه‌گذاران خارجی و تسریع و تسهیل فرآیند سرمایه‌گذاری خارجی از مرحله حضور متقاضی سرمایه‌گذاری خارجی، اخذ مجوز‌های اولیه، صدور مجوز سرمایه‌گذاری خارجی و اجرای طرح و حل و فصل مشکلات و موانع فراروی اجرای طرح از سوی سازمان سرمایه‌گذاری ارائه می‌دهد.

 اثر کرونا بر تب سرمایه‌گذاران خارجی

حال با شیوع ویروس کرونا به نظر می‌رسد که مذاکرات به سمت غیرحضوری سوق پیدا کرده است. در این میان با توجه به شرایط حاضر دنیا که متاثر از شیوع غیرمنتظره ویروس کرونا بوده است بدیهی است حضور فیزیکی سرمایه‌گذاران خارجی نیز کاهش یابد. مدیرکل سرمایه‌گذاری‌های خارجی سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران در این باره می‌افزاید: البته این به معنی توقف مذاکرات نیست، چراکه روش‌های غیرحضوری همچنان تقویت شده است. سازمان سرمایه‌گذاری برای دریافت تقاضاهای سرمایه‌گذاری خارجی، سامانه‌ای به نام پنجره واحد سرمایه‌گذاری طراحی و اجرا کرده است به طوری که درخواست سرمایه‌گذاران خارجی به صورت بر خط و از طریق این سامانه نیز دریافت می‌شود.