تاملی بر طرح تحول اقتصادی
۱) نباید تردید داشته باشیم که اصل اجرای طرح تحول ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است. امید است میلیاردها دلار سرمایه بین‌نسلی که از قضا به ۴ نسل رسیده است برای آبادی آینده میهن اسلامی سرمایه‌گذاری شود تا آیندگان به نقد تاریخی ما ننشینند.
محمود اسلامیان*
۱) نباید تردید داشته باشیم که اصل اجرای طرح تحول ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است. امید است میلیاردها دلار سرمایه بین‌نسلی که از قضا به ۴ نسل رسیده است برای آبادی آینده میهن اسلامی سرمایه‌گذاری شود تا آیندگان به نقد تاریخی ما ننشینند. پس هر گاه هدفی برای همگان، از نخبگان گرفته تا کل جامعه تقدس پیدا کرد، در انجام آن نباید ابهام داشت و مجموعه‌ای را که بخواهد چنین ماموریت بزرگی را انجام دهد باید یاری نمود. این همکاری هم به صورت نرم‌افزاری و هم سخت‌‌افزاری می‌تواند موضوعیت پیدا کند.
۲) داشتن یک ایده خوب به تنهایی کافی نیست. طراحی دقیق برای انجام اهداف ذکر‌شده و گرفتن بازخور طرح و اصلاحات حین اجرا می‌تواند ضامنی برای اجرای
درست باشد.
۳) موضوع عرضه و تقاضا برای سال‌های سال یک پارامتر تعیین‌کننده در اقتصاد بوده و خواهد بود. عرضه حوزه تولید کالا و خدمات است و تقاضا بازار مصرف و جامعه مصرف است.
یارانه حاصل از طرح تحول چنانچه در حوزه عرضه با تناسب بیشتری به‌کار گرفته شود، موضوعاتی چون اشتغال و تورم و به تبع آن ده‌ها مساله مهم حیاتی جامعه را شامل می‌شود. توزیع در صحنه تقاضا هر چند رضایت نسبی ایجاد می‌کند، ولی در میان‌مدت تبعاتی به همراه خواهد داشت. این بر مسوولان محترم است که با تعیین اولویت‌های جامعه، این تناسب را به‌صورت منطقی برقرار نمایند. نقطه کلیدی که باید مسوولان و نمایندگان محترم نسبت به آن توجه و حساسیت داشته باشند، این موضوع است نه اصل اجرای طرح تحول؛ یعنی اینکه منابع حاصل از طرح در چه اولویت‌هایی از کشور به‌کار گرفته شود.
به نظر می‌رسد مهم‌ترین موضوع جامعه توسعه اشتغال و رشد اقتصادی است. تمرکز روی تبعات طرح آن هم در حالی که موضوع، اجرایی شده و ضرورت آن هم روشن است، دردی را دوا نخواهد کرد.
۴) مباحث زیادی در باب تورم حاصل از طرح تحول مطرح شده است. به نظر می‌رسد به دلیل قدرت ارزی کشور و حجم واردات و صادرات و ارتباط بازار داخل به بازارهای جهانی، امکان تورم بالا به‌صورت منطقی متصور نیست. دامن زدن به این موضوع می‌تواند تاثیرات انتظاری در تورم حاصل نماید. وقتی یک مرکز پژوهشی مسوول اعلام یک تورم بالا می‌نماید، حتی قبل از اجرای طرح شاهد رشد غیرواقعی قیمت‌ها می‌شویم. اقتصاد به شدت تحت‌تاثیر افکار و برداشت و اعتماد عمومی است.
بخشی از رکود سه سال اخیر جهانی ناشی از سلب اعتماد عمومی است؛ بنابراین خوب است مسوولان به تاثیرات بیانات خود توجه داشته باشند. گران شدن زندگی مردم اگر دلیل اقتصادی داشته باشد، قابل‌تحمل است، لیکن اگر ناشی از ایجاد استرس و نگرانی در جامعه باشد، عاقلانه نیست. نگارنده منکر تاثیر تورمی طرح نیست. لیکن اعتقاد دارم طرح نمی‌تواند تاثیر جدی داشته باشد، علاوه‌بر آن این اتفاق اجتناب‌ناپذیر است و باید همه تلاش نماییم تا عوارض آن به حداقل برسد.
۵) معمولا در انجام یک طرح اقتصادی که مردم درگیر آن می‌شوند، طراحی یک برنامه جامع اطلاع‌رسانی قابل‌فهم برای همگان یک الزام است. متاسفانه در طرح تحول شاهد این برنامه‌ریزی از طرف رسانه ملی و مسوولان نیستیم. اتفاق مهمی که در خانه همه ایرانیان در حال و آینده تاثیر خواهد داشت، ضرورت یک واکاوی دقیق برای همگان دارد و به اصطلاح به جنبه نرم‌افزاری طرح عنایت لازم نشده است.
داستان طرح‌تحول در کشور همچون بیماری است که نیاز مبرم به عمل جراحی دارد. گذشت زمان جز توسعه عمق بیماری حاصلی ندارد. این موضوعی است که همگان بر آن اجماع‌نظر دارند. این بیمار را بارها به سمت اتاق عمل برده‌اند. در هر نوبت عوارض روحی و روانی بر بیمار حاصل شده، لیکن هر بار به دلیلی انجام عمل جراحی به تعویق افتاده است. روشن است در این عمل جراحی عوارضی وجود دارد. هر قدر برنامه‌ریزی دقیق‌تر باشد، تبعات کمتر خواهد بود. در این فرآیند سبد خانوار و تولید کشور دو موضوع مهم و کلیدی است که باید در طول اجرای طرح، توجه جدی به آن کرد.
* رییس اتاق بازرگانی و صنایع‌و‌معادن اصفهان
ارسال نظر