شهرام شریف

انتخاب یک شرکت زیر مجموعه تامین اجتماعی برای اپراتور سوم هر چند می‌تواند خبر جدیدی به حساب بیاید، اما در واقع یک داستان تکراری است. حالا ذهن پر از پرسش جامعه حتی با دادن زمان معین برای ارائه سیم کارت‌های این اپراتور - در دهه فجر امسال - هم راضی نمی‌شود؛ چرا که اگر نخستین وعده برای این اپراتور محقق شده بود، سیم کارت‌های نسل سوم موبایل را می‌توانستیم از تابستان سال قبل در بازار مشاهده کنیم. پس از تجربه تلخ انتخاب شریک خارجی برای اپراتور دوم (ترک سل) و تاخیر در اعطای مجوز اپراتور دوم پیش‌بینی می‌شد که این درس تلخ دیگر تکرار نشود؛ اما ماجرای پیش آمده برای اپراتور سوم نشان داد که شانس با اپراتور دوم بوده که تاخیرهایش به مراتب کمتر از اپراتور سوم بوده است.

هم اینک در حالی موضوع انتخاب دوباره یکی از زیرمجموعه‌های سازمان تامین اجتماعی برای اپراتور سوم مطرح شده که در حدود دو سال قبل نیز همین خبر اعلام شده بود؛ با این تفاوت که حداقل در آن زمان شریک خارجی کنسرسیوم پیروز در مزایده هم اعلام شده بود؛ اما حالا حتی شریک خارجی اپراتوری که قرار است تکنولوژی جدید نسل سوم تلفن همراه را اجرا کند، مشخص و اعلام نشده است.

تجربیات برگزاری دو مزایده اپراتورهای دوم و سوم نشان می‌دهد که در ایران موضوع اساسا عقب‌تر از انتخاب تکنولوژی و نحوه توسعه است؛ چرا که در انتخاب مدرن‌ترین و پیشرفته‌ترین تکنولوژی‌ها هیچ بحثی وجود ندارد، بلکه بحث اصلی دو سه پله عقب‌تر از آن؛ یعنی نحوه تنظیم روابط و مدیریت پروژه‌های بزرگ است (مانند نحوه انتخاب اپراتورها، پیش برد مذاکرات و نحوه تنظیم قراردادها و نظارت بر بازارها). هم از این رو است که هیچ‌گاه فرصت‌های از دست رفته محاسبه نمی‌شود.

بازار تلفن همراه ایران می‌توانست از سال گذشته نسل سوم تلفن همراه را در اختیار مشترکان ایرانی قرار دهد؛ تکنولوژی‌ای که حداقل کارکرد آن تحویل اینترنت پرسرعت روی گوشی تلفن همراه بود. موضوعی که مجوز آن صرفا برای اپراتور سوم صادر شده و حتی برندگان مجوز وایمکس که هم اکنون برخی از آنها مشغول به ارائه خدمات هستند نیز مجوز دادن اینترنت بی‌سیم در حال حرکت را ندارند.

اپراتور سوم در حالی امروز دوباره قدم‌های نخستین را برمی‌دارد که حداقل سال قبل جلوتر از این ایستاده بود.فراموش نباید کرد که رقابت، کلید اصلی توسعه و افزایش رفاه عمومی است و این مساله به وضوح پس از آغاز به کار اپراتور دوم که موبایل و توسعه ارتباطی ناشی از آن را به اقصی نقاط کشور گسترش داد، قابل مشاهده است. آیا سرعت لازم را در تزریق رقابت به بازارهای کشور داریم؟