محک سه باره
دولت در حالی که فقط ۶۰روز به پایان سال جاری باقی‌مانده است، تصمیم دارد سهام چهار شرکت دولتی را از طریق بورس و مزایده خارج از بورس به ارزش بیش از دو برابر حجمی که طی ۱۰ماه گذشته (به غیر از سهام‌عدالت) واگذار کرده، عرضه کند.
محسن ایلچی
دولت در حالی که فقط ۶۰روز به پایان سال جاری باقی‌مانده است، تصمیم دارد سهام چهار شرکت دولتی را از طریق بورس و مزایده خارج از بورس به ارزش بیش از دو برابر حجمی که طی ۱۰ماه گذشته (به غیر از سهام‌عدالت) واگذار کرده، عرضه کند. توجه یکباره و ضرب‌الاجل گونه دولت برای واگذاری سهام واحدهای دولتی، این پرسش را در ذهن ایجاد می‌کند که دولت و سازمان خصوصی‌سازی، با توجه به تجربه عرضه‌های نافرجام بلوک‌های عمده فولاد مبارکه و ایرالکو طی دو مرحله در آذر ماه، براساس چه تحلیلی از قدرت و اجزای تقاضا در بازار سهام کشور به این برآورد رسیده‌اند که طی بهمن‌ماه می‌توان بیش از ۲۵۰۰میلیارد تومان سهام در بازار عرضه کرد؟
آیا سازمان خصوصی‌سازی برای این میزان واگذاری از قبل، بازاریابی و رایزنی کرده است و از فروش آن مطمئن است؟
به بیان ساده‌تر، دولت چگونه به این نتیجه رسیده است که در بازاری که حجم معاملات روزانه آن به سختی به ۴۰میلیارد تومان می‌رسد، این حجم سهام را عرضه کند؟
در این میان، اراده و خواست دولت برای خصوصی‌سازی یک موضوع است و کشش تقاضا در بازار مساله دیگری است که براساس آن باید رابطه منطقی میان «خواست»ها و «هست»ها برقرار کرد. به طور قطع نمی‌توان به این برداشت رسید که دولت به تجربه «شکست» عرضه‌های یک‌تریلیون تومانی آذر ماه نیم‌نگاهی نداشته و مجددا قصد «آزمون و خطا» در زمینه عرضه‌ها و واگذاری‌های بزرگ دارد.
اگر این‌گونه باشد که سازمان خصوصی‌سازی بار دیگر بدون ارزیابی بازار، تصمیم به تست توان بازار کرده است، بدون شک سرنوشت این عرضه‌ها نیز چیزی متفاوت از تجربه آذرماه نیست.
خصوصی‌سازی به عنوان یک سیاست کلان اقتصادی با بی‌تفاوتی نهادهای مسوول و بدون طی فرآیند کارشناسی و فقط به خاطر تامین مخارج عمومی وارد چرخه آزمون‌های بدون چشم‌انداز شده است. از سوی دیگر، اگر دولت به این نتیجه رسیده که کوه یخی یا امواج جدید واگذاری در بازار حل می‌شود، بدون شک برای آن تدابیری جست‌وجو کرده که الزاما به قدرت تقاضای بازاری محدود نمی‌شود!
به بیان ساده‌تر، دولت بار دیگر به سراغ تکنیک، رد دیون و مطالبات خواهد رفت و این‌گونه دارایی‌های مالی و سرمایه‌ای خود را از بخش دولتی به بخش شبه‌دولتی و بخش عمومی هدایت خواهد کرد.
از سوی دیگر بازار نسبت به تصمیم‌های دولت بی‌تفاوت نیست. یا به عبارتی شاید برای دولت فروش یا عدم فروش این میزان واگذاری چندان اهمیت نداشته باشد؛ اما فقط اخبار واگذاری‌های این میزان سهام در بازار، امواج پرتلاطمی را ایجاد می‌کند که بازگشت بازار به حالت اول بسیار دشوار است و نتیجه تجربی اینکه هم اکنون بازار در خدمت خصوصی‌سازی و دولت است و نه سیاست‌های دولت در حمایت از بازار! آیا دولت می‌خواهد بازار را محک سه باره کند؟ و آیا بار دیگر بازار «پیام آذر ماه» را به دولت نمی‌دهد؟
ارسال نظر