محمدصادق جنان‌صفت

دقت در ماهیت سخنان وزیر کار و امور اجتماعی به عنوان یکی از اعضای موثر در دولت فعلی و همچنین محمد نهاوندیان به مثابه شناخته شده‌ترین فرد در میان نهادهای بخش‌خصوصی در یک همایش کارفرمایی درباره اجرایی شدن قانون خصوصی‌سازی، نشان می‌دهد که ... اکنون پرسش اصلی «چگونگی انتقال پروژه قدرت اقتصادی» از نهاد دولت به جامعه مدنی است. به نظر می‌رسد این پرسش بسیار مهم می‌تواند تا زمان تدوین آیین‌نامه‌های اجرایی در کانون توجه گروه‌های مرجع فکری و گروه‌های ذی‌نفع و کارشناسان و اقتصاددانان قرار گیرد. چه باید کرد که در مسیر انتقال و تفویض قدرت از نهاد دولت به جامعه مدنی، بیشترین نفع و فایده نصیب شهروندان ایرانی شود؟ واقعیت این است که گام اول و بزرگ برای اجرای قانون خصوصی‌سازی از سوی گروه‌های اجتماعی و اقتصادی این است که شهروندان ایرانی اعم از کارگران، کشاورزان، آموزگاران، پیشه‌وران و کارمندان متقاعد شوندکه انتقال قدرت اقتصادی از دولت به جامعه مدنی نه تنها موجب کاهش رفاه مادی آنها نمی‌شود، بلکه این اتفاق بزرگ نفع و فایده بیشتری برای آنها دارد. مجاب کردن گروه‌های یاد شده البته با توجه به تبلیغات گمراه‌کننده چندین ۱۰ساله در ایران، کار چندان ساده‌ای نیست و نیازمند مهارت، صداقت و سرمایه‌گذاری فکری و ایمانی از سوی کسانی است که اعتقاد دارند کاهش دخالت دولت در اقتصاد، حتما به نفع گروه‌های کم‌درآمدتر جامعه است.

این چیزی است که باید در ذهن همه گروه‌های اقتصادی نهادینه شود و رفتاری منبعث از این ذهنیت در پیش گیرند. در وضعیت فعلی فضای کار به گونه‌ای است که گویا قرار است همه منافع مادی قانون خصوصی‌سازی به سمت گروه اندکی از صاحبان سرمایه و صنعت سرازیر شود و سایر گروه‌های اجتماعی از این اتفاق بزرگ فقط زیان خواهند برد. آنچه در روزها و ماه‌های آتی باید انجام شود، یک نهضت توضیحی از جنس فرهنگی برای متقاعد کردن افکار عمومی به ویژه گروه‌های کم‌درآمد جامعه است.

بدون مجاب شدن شهروندانی که می‌توانند توسط برخی عقاید و افکار و افراد مخالف خصوصی‌سازی در شرایط مخالفت قرار گیرند، تفویض قدرت از نهاد دولت به جامعه مدنی با چالش‌های بزرگ مواجه می‌شود.

پس از این مرحله است که نهادهای مدنی می‌توانند و باید نهادهای موثر برای انتقال قدرت را در درون خویش ایجاد کنند.

به میزانی که نهادهایی مثل رسانه‌های اطلاع‌رسانی، دیوان‌سالاری و تکنوکراسی به ایجاد نظم و انسجام و وحدت رویه درخواسته‌ها و روش‌های مرتبط با خصوصی‌سازی تمایل پیدا کنند، می‌توان به پیروزی پروژه انتقال امیدوار بود.

نهادهای کارفرمایی، نهادهای کارگری و نهاد دولت به میزانی که به فایده‌مندی خصوصی‌سازی اقتصاد به معنای واقعی و ژرف آن ایمان داشته باشند، در بر داشتن گام‌های یادشده به ویژه در نهضت فرهنگی، سرمایه‌گذاری خواهند کرد.