نقش بازیگران منطقه ای در عملیات نظامی آنکارا
پس از هفته‌ها حملات هوایی مرگبار ترکیه در شمال سوریه، نیروهای کرد و بازیگران بین‌المللی و منطقه‌ای، جدی بودن تهدید آنکارا به حمله زمینی را بررسی و پیامدهای آن را ارزیابی می‌کنند.
پس از بمب گذاری مرگبار ۱۳ نوامبر در استانبول، رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، بارها نسبت به تهاجم زمینی جدید برای بیرون راندن گروه‌های کرد از مرز ترکیه و سوریه هشدار داده است. مقامات ترکیه، حزب غیرقانونی کارگران کردستان یا پ‌ک‌ک و یگان‌های مدافع خلق مستقر در سوریه (YPG) را مسئول این حمله می‌دانند. هر دوی آنها دخالت خود را رد کرده اند.
در ۲۰ نوامبر، در طی حملات هوایی آنکارا، ده‌ها نفر از جمله غیرنظامیان و همچنین مبارزان کرد و نیروهای دولتی سوریه کشته شدند. دیده‌بان حقوق بشر هشدار داد که این حملات با ایجاد اختلال در برق، سوخت و کمک‌رسانی، بحران انسانی را تشدید می‌کند. در جدیدترین تحول، سرگئی ورشینین معاون وزیر امور خارجه روسیه برای گفتگو در مورد اوضاع سوریه، به ترکیه سفر کرد.
خبرگزاری آسوشیتدپرس، نگاهی انداخته به آنچه که طرف‌های درگیر در مناقشه سوریه می‌توانند به دست آورده یا از دست بدهند:
ترکیه
ترکیه نیروهای کرد مجاور مرز خود با سوریه را به عنوان یک تهدید می‌بیند و از سال ۲۰۱۶، در سه عملیات نظامی بزرگ، کنترل بخش‌های وسیعی از خاک را در دست گرفته است.
اردوغان امیدوار است بخش بزرگی از ۳.۶ میلیون پناه‌جوی سوری در ترکیه را به شمال سوریه منتقل کند. او ساخت واحدهای مسکونی در آنجا را نیز آغاز کرده است. این طرح می‌تواند به نگاه روزافزون ضد پناهجویان در ترکیه دامن زند و حمایت از اردوغان را در انتخابات سال آینده تقویت کند؛ در عین حال، با اسکان پناهندگان سوری غیر کرد در مناطق عمدتاً کردنشین، ترکیب جمعیتی را تغییر خواهد داد.
اردوغان همچنین از طرح ایجاد یک کریدور امنیتی ۳۰ کیلومتری در مناطق تحت کنترل کردها نیز خبر داده است. در اوایل سال جاری، حمله برنامه‌ریزی شده ترکیه با مخالفت ایالات متحده و روسیه متوقف شد.
واکنش کردها
آمریکا و روسیه، دارای پست‌های نظامی در شمال سوریه هستند، توسط کردها تحت فشار بوده تا بار دیگر از تحقق تهدیدات ترکیه جلوگیری کنند. کردها نگران‌اند که برای راضی‌کردن آنکارا در ازای تأیید پیوستن سوئد و فنلاند به ناتو، غرب این بار واکنشی نشان نخواهد داد.
بدران جیا کرد، معاون اداره خودمختار شمال و شرق سوریه گفت: این سکوت در برابر وحشیگری ترکیه، آن را به انجام عملیات زمینی تشویق می‌کند. کردهای عضو ائتلاف تحت رهبری ایالات متحده که از هزاران جنگجو و اعضای خانواده‌های اسیر داعش محافظت می‌کنند، هشدار داده‌اند که تشدید تنش ترکیه، تلاش‌ها برای از بین بردن داعش را به خطر می‌اندازد.
در هفته‌های اخیر، مقامات ایالات متحده و نیروهای دموکراتیک سوریه گفتند که گشت‌های مشترک علیه داعش را به دلیل حملات هوایی متوقف کرده یا کاهش داده‌اند، اگرچه گشت‌زنی‌ها دوباره از سر گرفته شده است.
نقش شورشیان سوری
گروه ملقب به ارتش ملی سوریه (SNA)، ائتلافی از گروه‌های سوری مخالف بشار اسد و تحت حمایت ترکیه‌اند، ده‌ها هزار جنگجو، متشکل از سربازان پیاده، را برای هرگونه تهاجم زمینی آماده کرده‌اند. در حملات قبلی، از جمله حمله سال ۲۰۱۸ به شهر عفرین، SNA به جنایات علیه کردها و آواره‌کردن ده‌ها هزار نفر متهم شد.
به غیر از چند تن از مقامات SNA که به تماس‌ها و پیامک‌های آسوشیتدپرس پاسخ ندادند؛ یکی از آنها گفت که ترک‌ها دستور داده‌اند که از عملیات‌های آتی صحبتی نشود.
موضع دولت سوریه؟
دولت سوریه مخالف حملات گذشته ترکیه بود، اما نیروهای دموکراتیک سوریه را یک نیروی جدایی‌طلب و اسب تروای ایالات متحده می‌داند. آمریکایی‌ها تحریم‌های فلج‌کننده‌ای را علیه دولت بشار اسد اعمال کرده‌اند. دمشق و آنکارا اخیراً پس از ۱۱ سال تنش ناشی از حمایت ترکیه از مخالفین مسلح دولت بشار اسد، در حال بهبود روابط هستند. دمشق در مورد کشته‌شدن سربازان سوری در حملات اخیر ترکیه سکوت کرده است.
ورود ایالات متحده
ایالات متحده حضور نظامی کوچکی در شمال سوریه دارد؛ جایی که حمایت آن از نیروهای دموکراتیک سوریه، خشم ترکیه را برانگیخته است.
آمریکا در ابتدا کمی علیه حملات هوایی ترکیه صحبت کرد. ولی پس از آن که نیروهای آمریکایی نیز مورد اصابت حملات قرار گرفتند که منجر به توقف موقت گشت‌زنی‌های ضد داعش شد، واشنگتن موضع تندتری گرفت. هفته گذشته لوید آستین، وزیر دفاع ایالات متحده، مخالفت شدید با حملات جدید را ابراز کرد.
در پاسخ به این سؤال که تضمین ایالات متحده برای کردها از بابت اینکه آمریکایی‌ها آنها را تنها نگذارد تا موافقت ترکیه برای اعضای جدید ناتو را کسب کند، یک مقام ارشد آمریکایی که خواست نامش فاش نشود، تنها گفت که هیچ تغییری در سیاست واشنگتن در منطقه ایجاد نشده است.
معامله روسیه
مسکو نزدیک‌ترین متحد دمشق است. حضور این کشور در درگیری سوریه به تقویت بشار اسد کمک کرد. اگرچه ترکیه و روسیه از طرف‌های رقیب در درگیری حمایت می‌کنند، اما این دو در شمال سوریه با یکدیگر هماهنگ‌اند. روسیه در ماه‌های اخیر برای آشتی بین دمشق و آنکارا تلاش کرده است.
البته مسکو نسبت به اقدامات نظامی اخیر ترکیه در شمال سوریه ابراز نگرانی و تلاش کرده است به توافقی دست یابد. به گزارش شبکه تلویزیونی المیادین لبنان، ژنرال الکساندر چایکو، فرمانده نیروهای روسیه در سوریه، اخیراً به مظلوم عبدی فرمانده نیروهای دموکراتیک سوریه پیشنهاد کرد که نیروهای دولتی سوریه برای جلوگیری از تهاجم ترکیه، در امتداد مرز شمالی مستقر شوند
منافع ایران
تهران، متحد کلیدی دولت اسد، به شدت با حمله زمینی ترکیه در اوایل سال جاری مخالفت کرد، اما هنوز در مورد حمله احتمالی جدید موضعی علنی نگرفته است.
تهران که در ماه های اخیر با چالش های داخلی مواجه بوده، گروه‌های اپوزیسیون کُرد تبعید شده به عراق را مقصر ناآرامی‌ها می‌داند. در صورت ادامه تشدید ناآرامی‌ها درایران، حمله ترکیه به سوریه می‌تواند الگویی از واکنش گسترده‌تر (برای ایران) باشد.
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
