چرا ایرانی‌ها با کمپین‌ها همراه نمی‌شوند ؟
هر بار که واژه «پویش مردمی» یا «کمپین» را می‌شنویم، درمی‌یابیم که گروهی از فعالان اجتماعی درباره مسئله‌ای عمومی حساس شده‌اند و به شکل یک پویش، حرکتی را برای رفع یک مشکل یا آسیب اجتماعی آغاز کرده‌اند، اما این حرکت‌ها در ایران عمدتاً با شکست روبه‌رو است.
در بسیاری از جوامع تشکیل پویش مردمی و جلب مشارکت عمومی، یکی از راهکارهای رویارویی با مشکلات اجتماعی ـ فرهنگی و تلاش برای حل آنها است. به تعبیر دیگر پویش یا کمپین‌ها یک نوع تقابل عمومی در برابر معضلات اجتماعی، سیاسی یا اقتصادی است.
به‌طوری‌که مدیران شهری در بسیاری از شهرهای دنیا توانسته‌اند با راه‌اندازی یک کمپین مشخص، تعداد زیادی از شهروندان را برای مقابله با یک معضل شهری همراه کنند.
اما در این میان، نکته مهم در کارنامه عملکرد کمپین‌های اجتماعی در شهرهای ایران این است که چگونه می‌توان شهروندان را همراه کرد؟
و نکته مهم دیگر آنکه چرا بخش زیادی از شهروندان در کمپین‌های مختلف خود را همراه مدیران نکرده‌اند؟
و سؤال مهم دیگر آنکه آیا اساساً حضور یک چهره مشهور و شناخته‌شده می‌تواند در موفقیت کمپین‌ها مؤثر باشد؟
شرایط اثرگذاری کمپین‌های مردمی
رئیس مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران می‌گوید: میزان اثرگذاری و گسترش کمپین‌های مردمی به چند نکته اصلی وابسته است و نکته اول، منشأ راه‌اندازی یک کمپین است.
حسین ایمانی جاجرمی اضافه می‌کند: کمپین‌ها عموماً از سطوح پایین و کف جامعه شکل می‌گیرد و عموماً مسئولان نمی‌توانند کمپین‌های مردمی را شکل دهند؛ زیرا در نظام قدرت حاضر هستند اما مردم جامعه یک رابطه افقی با یکدیگر دارند.
وی با بیان اینکه ساختارها در شکل‌گیری کمپین‌ها مهم هستند، می‌افزاید: کمپین‌های مردمی در ساختارهای افقی راه‌اندازی می‌شوند تا شهروندان نیز بتوانند با پیوستن به این کمپین‌ها یک شبکه گسترده و شکل‌یافته برای دست یافتن به آزادی بیان در خصوص یک معضل جامعه را ترتیب دهند. ازاین‌رو، مسئولان به دلیل حضور در جایگاه قدرت، یک رابطه عمودی با شهروندان دارند؛ رابطه‌ای که عموماً یک‌طرفه است و به‌همین‌دلیل حضور آنها در کمپین‌های مردمی غالباً شکل تشریفاتی پیدا می‌کند.
وی نکته دوم را تفاوت در ساختارهای حکومت‌های محلی ایران و سایر کشورها دانسته و می‌گوید: در سایر کشورها، اعضای حاضر در شوراها یا انجمن‌های شهر، کنشگران مدنی هستند که با دستورکار مشخص در عرصه مدیریت شهری حاضر می‌شوند؛ برای مثال طرفدار محیط زیست، حقوق کودکان و... هستند. بنابراین وقتی که بر کرسی انجمن‌های شهری تکیه می‌زنند همان راه را ادامه می‌دهند.
به گفته جاجرمی نکته سوم در شکل‌گیری و موفقیت کمپین‌های مردمی آن است که آیا اساساً امکان اجرای برخی کمپین‌های مردمی در برخی جوامع وجود دارد یا خیر؛ زیرا ممکن است برخی کمپین‌ها قابلیت اجرا و پیگیری در شهری همچون تهران را نداشته باشند.
جاجرمی درعین‌حال تأکید می‌کند: پیگیری این کمپین از سوی مدیران شهری زمانی مؤثر خواهد بود که بستر لازم برای حضور در این کمپین برای تمامی شهروندان به وجود آید.
کمپین‌های موفق دنیا قهرمان مشهور ندارد
وی با بیان اینکه کمپین‌ها زمانی موفق می‌شوند که مشکلات مردم عادی از سوی مردم عادی پیگیری شود، اظهار می‌کند: در کمپین‌های موفق موضوعی عمومی با کمک و مشارکت گروهی از شهروندان دنبال می‌شود؛ به این معنی که کمپین‌ها قهرمان مشهوری ندارند، بلکه حرکت و توده شکل‌گرفته از سوی گروهی بی‌نشان است و اتصال و مسئله‌ای که آن را دنبال می‌کنند به آن قدرت می‌دهد.
وی تأکید می‌کند: اما در ایران معمولاً مدیران هستند که به دلیل موضوعی خاص یک کمپین راه می‌اندازند که بیشتر تبلیغاتی است و برای اینکه جایی در رسانه‌ها پیدا کند، از سلبریتی‌ها استفاده می‌کنند و عمر این کمپین هم معمولاً تا دوره مدیریت همان مدیر است و بعد سروصدای تبلیغاتی‌اش هم می‌خوابد.
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
