حکمی که در انتظار پدر و مادر بابک خرمدین است

جماران : رئیس سابق دادسرای جنایی تهران گفت: ماده ۳۰۱ قانون این استثناء را دارد که اگر پدری فرزند خود را بکشد قصاص نمی شود، پدر از حکم قصاص رهایی پیدا می کند ولی این استثناء شامل مادر نمی شود.

فخرالدین جعفرزاده، معاون سابق دادستان تهران، در خصوص مجازات پدر و مادر بابک خرمدین گفت: در مورد مادری که معاون در قتل است و پدر هم قاتل است و قصاص نمی شود، تبصره ۲ ماده ۱۲۷ حاکم است که گفته به هر علت قصاص نفس اجرا نشود، مجازات معاون بر اساس میزان تعزیر فاعل اصلی مجازات درجه ۵ یعنی حبس از ۲ تا ۵ سال است.

رئیس سابق دادسرای جنایی تهران گفت: ماده 301 قانون این استثناء را دارد که اگر پدری فرزند خود را بکشد قصاص نمی شود، پدر از حکم قصاص رهایی پیدا می کند ولی این استثناء شامل مادر نمی شود.

فخرالدین جعفرزاده در خصوص مجازات پدر و مادر بابک خرمدین، اظهار داشت: مجازات قتل عمد، قصاص است اما یک استثناء در قانون وجود دارد و مبانی فقهی ما هم بر آن تأکید دارد و نظر مشهور فقها هم همین است که اگر پدری فرزند خودش را به قتل برساند قصاص نمی شود.

رئیس سابق دادسرای جنایی تهران افزود: ظاهرا در قتل آقای خرمدین هم پدر و مادر نقش دارند ولی ما محتویات پرونده را در اختیار نداریم و نمی دانیم در قتلی که صورت گرفته نقش هرکدام از این پدر و مادر به چه صورت است. اگر هر دو مشارکت در قتل باشد، به لحاظ اینکه ماده 301 قانون این استثنا را دارد که اگر پدر فرزند خود را بکشد قصاص نمی شود، پدر از حکم قصاص رهایی پیدا می کند ولی این استثنا شامل مادر نمی شود.

اگر اولیاء دم دیگری غیر از پدر و مادر وجود داشته باشد آنها می توانند قصاص مادر را مطالبه کنند

وی ادامه داد: اگر اولیاء دم دیگری غیر از پدر و مادر وجود داشته باشد آنها می توانند قصاص مادر را مطالبه کنند. ظاهرا آقای بابک خرمدین مجرد بوده و زن و بچه نداشته و قاعدتا اولیاء دم درجه 2 باید ایفای نقش کنند که برادران و خواهران هستند. اگر پدر و مادر در قتل نقش داشته باشند، چون قتل مانع از ارث است، حق قصاص هم از آنها ساقط می شود و اولیاء دم درجه 2 جایگزین می شوند که خواهران و برادران هستند. آنها می توانند قصاص مادر را مطالبه کنند ولی پدر قصاص نخواهد شد.

جعفرزاده در پاسخ به سؤالی در خصوص کفایت مجازات پدرانی که فرزند خود را به قتل می رسانند، گفت: ماده 612 از کتاب پنجم، بخش تعزیرات، مجازات قاتلی که به هر علت قصاص نشود را 3 تا 10 سال حبس پیش بینی کرده است. برخی افراد این مجازات را برای پدری که فرزند خود را می کشد کافی نمی دانند. اما اینکه آیا این مجازات برای سایر قاتلینی که مجازات نمی شوند هم کافی است یا نه، بحث دیگری دارد.

وی تأکید کرد: اگر قرار باشد این مجازات تشدید شود، باید قانونگذار این مجازات را تشدید کند که کتاب پنجم تعزیرات به دست مجلس شورای اسلامی در دست اصلاح و تغییر است و آن طوری که من شنیده ام مجازات قاتلی که به هر علت قصاص نشود تا 20 سال افزایش پیدا می کند.

معاون سابق دادستان تهران افزود: ماده 127 قانون مجازات اسلامی راجع به معاونت در قتل را داریم و اگر نقش مادر معاونت در قتل باشد، بند یک ماده 127 مجازات سلب حیات را درجه 2 یا 3 پیش بینی کرده و بیش از 15 سال حبس در نظر گرفته است. ولی در مورد مادری که معاون در قتل است و پدر هم قاتل است و قصاص نمی شود، تبصره 2 ماده 127 حاکم است که گفته به هر علت قصاص نفس اجرا نشود، مجازات معاون بر اساس میزان تعزیر فاعل اصلی جرم مطابق بند «پ» این ماده است. بند «پ» ماده 127 هم مجازات درجه 5 را پیش بینی می کند. در ماده 19 که راجع به درجات مجازات ها است می بینیم که مجازات درجه 5 حبس از 2 تا 5 سال است.

وی تأکید کرد: همیشه اجرای قانون به معنای اجرای عدالت نیست. باید در اجرای عدالت قضایی و جزایی تناسب وجود داشته باشد و صرف اجرای قانون ما نمی توانیم بگوییم عدالت اجرا شده است. باید نقش مقتول را هم در نظر گرفت. یک موقع مقتول اقدامات تحریک آمیزی انجام داده و گفتار و رفتار تحریک آمیز مقتول باعث شده که پدر و مادرش او را بکشند. این رفتار جنایت بزرگی مثل قتل را توجیه نمی کند ولی می تواند مؤثر باشد.

جعفرزاده ادامه داد: یکی از بندهای ماده 38 اشاره به این دارد که گفتار و رفتار تحریک آمیز باعث وقوع جرم می شود. ما در اعمال مجازات باید اینها را هم در نظر بگیریم. ما از پرونده ایشان خبر نداریم که چرا پدر و مادر راضی می شوند فرزند خودشان را بکشند. یعنی چون این قتل خانوادگی است و پدر و مادر فرزند خودشان را کشته اند باید جمیع جهات دیده شود.

احتمالا این پرونده ابعاد دیگری هم داشته باشد که هنوز نگفته اند

وی همچنین با اشاره به اعتراف پدر و مادر بابک خرمدین به قتل دختر و دامادشان، گفت: در مورد دخترشان چون فرزند خودشان است همان شرایطی که برای پسرشان بود حاکم است. اما در مورد دامادشان اولیاء دم می توانند تقاضای قصاص کنند. مضاف بر اینکه این آقا باید از لحاظ روانشناسی مورد واکاوی قرار بگیرد که چرا این کارها را انجام داده است و نیاز به بررسی روانشناسی دارد. احتمالا این پرونده ابعاد دیگری هم داشته باشد که هنوز نگفته اند.

قصاص مجازات شرعی است و اصلا مشمول مرور زمان نیست

رئیس سابق دادسرای جنایی تهران افزود: در مورد مادرشان هم اگر همان نقش را داشته باشد و آنها را با دارو مسموم کرده باشد و پدر مباشرتا مرتکب جنایت شده باشد، جرم مادر معاونت در قتل است. اما اگر اولیاء دم داماد تقاضای قصاص پدر بابک خرمدین را داشته باشند قاعدتا حبس مادر اینجا بالای 15 سال است.

وی در پاسخ به سؤالی در خصوص اینکه آیا قتل داماد این خانواده شامل مرور زمان می شود، اظهار داشت: قصاص مجازات شرعی است و اصلا مشمول مرور زمان نیست؛ مرور زمان در مورد جرائم تعزیری است و شامل جنایت نمی شود.