دیپلماسی ظریف و اخراج آقای سیبیل!
با این حال از این گمانه‌زنی‌ها که بگذریم و خط‌های خبری رسانههای آمریکایی را دنبال کنیم به وضوح مشخص می‌شود که اکثر تحلیلگران علت اخراج بولتون را ذیل اختلافات با ترامپ پیرامون ایران تعریف کرده‌اند. اختلافاتی که چندماهی است دیگر علنی شده‌اند و خوراک خبری رسانههای جریان اصلی در آمریکا را فراهم می‌کنند. ترامپ چند ماه قبل‌تر در تشریح سطح اختلافات خود با بولتون گفت: « اگر کارها در اختیار «جان» بودند آمریکا باید این روزها در چندین کشور می‌جنگید.» گرچه برخی معتقدند اخراج بولتون می‌تواند پیش‌زمینه‌ای برای ازسرگیری دیپلماسی میان ایران و آمریکا باشد اما همان‌طور که مقامات ارشد ایران بر آن تاکید ورزیده‌اند شرط اصلی آغاز دیپلماسی لغو تحریم‌ها است و ترامپ اکنون تنها مسیری که برای مذاکره پیش‌روی خود می‌بیند، اجرای همین شرط ایران است. آنچنان که بلومبرگ در گزارشی می‌نویسد:« به‌نظر می‌رسد ترامپ از قرار دادن فردی مانند بولتون در تیمش پشیمان شده است و می‌کوشد تا کم و بیش به همان توافقی با ایران دست یابد که آمریکا در آن حضور داشت و ترامپ خود آن را پاره کرد.» اما سیگنال دیگر این اخراج را نیز نباید نادیده گرفت، این اقدام ترامپ تنها دو هفته پس از بازگشت او از نشست کشورهای عضو گروه هفت در فرانسه انجام شد؛ نشستی که محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران به دعوت مکرون، ناگهان در آن حضور یافت و دیپلماسی ایران را در محل نشست هفت اقتصاد برتر جهان به‌طور فعال ظهور و بروز داد.
دیپلماسی یک‌روزه ظریف
دیلی بیست نیز در مطلب دیگری به نقل از چند مقام آگاه در تیم امنیت‌ملی کاخ سفید خبر داده است که اختلافات ترامپ و بولتون از هفته‌های اخیر وارد فاز تازه‌ای شد، به‌نحوی که پس از بازگشت ترامپ از نشست گروه هفت در فرانسه، او در چندین نوبت به مشاوران خود گفت که قصد دارد با حسن روحانی، همتای ایرانی خود در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان‌ملل در ماه جاری دیدار کند. نشستی که حضور ناگهانی محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران برای برگزاری دیداری چندساعته با مکرون، همه نگاه‌ها را به شهر ساحلی بیاریتز دوخت. دیداری که یکی از پیش‌شرط‌های اصلی آن از زبان حسن روحانی، تعلیق تحریم‌های اقتصادی آمریکا علیه ایران است. برای شخص جنگ‌طلبی در حد و اندازه بولتون، این واقعیت که ترامپ حتی احتمال دیدار با روحانی را مدنظر قرار داده است، ناامیدی تمام‌عیار بود چراکه نشان می‌داد ترامپ اعتماد به بولتون و تیمش ندارد.
ایران؛ عامل تفرقه در بال غربی کاخ‌سفید
بلومبرگ در گزارشی از ایران به‌عنوان مهم‌ترین عامل اختلاف ترامپ و بولتون در بال غربی کاخ‌سفید نام می‌برد و می‌نویسد: «اگرچه اختلافات متعددی میان این دو در موضوعاتی نظیر نحوه رفتار با کره شمالی، ونزوئلا، چین و روسیه دیده می‌شود اما مهم‌ترین عامل تفرقه‌افکن میان آنها، چند و چون سیاست در قبال ایران بوده است. بولتون علاوه بر اینکه با حضورش در کاخ‌سفید تیر خلاصی را بر پیکر برجام زد و ترامپ را به خروج از آن تشویق کرد، برخلاف میل رئیس‌جمهور آمریکا، او را متقاعد ساخت تا نیروهای نظامی آمریکا برای درگیری با نیروهای ایرانی در سوریه باقی بمانند. با این حال مشخص است که مدت زمانی است ترامپ دیگر وقعی به خصم و کینه‌توزی شخصی بولتون علیه ایران نمی‌نهد و در نشست خبری مشترک با امانوئل مکرون، همتای فرانسوی خود از تمایل به دیدار با حسن روحانی سخن گفت.»
تعدیل خصومت آمریکا علیه ایران؟
بر اساس همین اختلافات پیدا و پنهان در حوزه سیاست‌خارجی آمریکا میان این دو، مفسران معتقدند خروج این عنصر جنگ‌طلب از کاخ‌سفید بدون تردید مواضع واشنگتن در قبال تهران را تعدیل می‌کند.
آنچنان که روزنامه واشنگتن پست نیز در گزارشی با اشاره به تاثیر ژرف اخراج بولتون بر تعدیل سیاست کاخ‌سفید در برابر ایران می‌نویسد:« تغییری که توسط دونالد ترامپ در راس هرم رهبری سیاست‌خارجی آمریکا با اخراج بولتون رخ داده است بی‌تردید شکل تعامل با ایران را دستخوش تغییرات محسوسی می‌کند و بر راهبرد کاخ‌سفید در قبال تهران نیز موثر خواهد بود. اکنون دست‌و‌بال ترامپ برای تغییر رفتار در برابر ایران دیگر از سوی بولتون بسته نیست.»
این روزنامه در ادامه نام بردن از بولتون به‌عنوان سرسخت‌ترین جنگ‌طلب ضد‌ایرانی در دستگاه ترامپ می‌افزاید: «بولتون همواره از روی میز بودن گزینه اقدام نظامی علیه تهران حمایت کرده است و حتی گاه به‌طور علنی از لزوم انجام آن نیز دفاع می‌کند. او ابایی ندارد که در این حملات خون شهروندان بی‌گناه نیز ریخته شود و آن‌طور که خودش می‌گوید این اقدامات در برابر دشمنان آمریکا برای نیل به اهداف استراتژیک الزامی است.»
بلومبرگ نیز در همین‌راستا خروج بولتون از کاخ‌سفید را تسهیل‌کننده برقراری دیپلماسی میان تهران و واشنگتن تعبیر می‌کند و می‌گوید:« شخص محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران نیز با قرار دادن بولتون در «تیم بی» او را یکی از پایه‌های خصومت کاخ‌سفید علیه ایران دانسته بود. او در مصاحبه‌ای درحالی که روی صحبتش با ترامپ بود بولتون را عامل تشدید تنش‌ها میان دو کشور عنوان کرد. اکنون به‌نظر می‌رسد که ترامپ از قرار دادن فردی مانند بولتون در تیمش پشیمان شده است و می‌کوشد تا به همان توافق کم و بیش یکسانی با ایران دست یابد که پیش‌تر اوباما آن را با ایران امضا کرده بود و ترامپ خود آن را پاره کرد.»
تنهایی منافقین در کاخ‌سفید
اما خروج بولتون از کاخ‌سفید پیامد دیگری نیز داشت و آن اینکه مجاهدین خلق(گروهک تروریستی منافقین)، دشمن قدیمی جمهوری اسلامی دیگر یار و یاوری در کاخ‌سفید ندارند و متحد قدرتمند خود در کاخ‌سفید را از دست داده‌اند. اما نکته طنز ماجرا آنجاست که برای سالیان متمادی، نام این گروه در فهرست گروه‌های تروریستی وزارت خارجه آمریکا نیز قرار داشت.
واشنگتن پست در یادداشت دیگری که ۲۴ مارس ۲۰۱۸ انتشار یافت، حمایت بولتون از تغییر رژیم در ایران را به پول‌هایی که به جیب او سرازیر می‌شوند مربوط می‌داند و می‌نویسد:« جان بولتون در حمایت از مجاهدین خلق تنها نیست و نماینده جریانی در کاخ‌سفید بود که یکی دیگر از اعضای برجسته آن رودی جولیانی است که در ازای دریافت مبالغ هنگفت تن به سخنرانی در نشست‌های این گروه می‌دهند و زبان به حمایت از آنها به‌عنوان جایگزین جمهوری‌اسلامی در ایران می‌گشایند، این درحالی است که مجاهدین خلق در میان سیاست‌مداران و عموم مردم ایران از هیچ حمایتی برخوردار نیستند و در قامت یک گروه تروریستی و خائن شناخته می‌شوند.»
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانههای رسمی کشور است.
ارسال نظر