علت تغییر لحن انگلیس درباره توقیف نفتکش ایرانی
وزیر امور خارجه انگلیس روز گذشته در تماس تلفنی با وزیر امور خارجه ایران مدعی شد اگر اطمینان حاصل شود که نفتکش ایرانی به سوریه نمی‌رود، آزادی آن تسهیل می‌شود. جرمی هانت در صفحه توئیتر خود در این زمینه نوشت: «تلفنی با محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران گفتگو کردم. تماس سازنده‌ای بود. به وی اطمینان دادم که نگرانی ما مقصد کشتی و نه منشاء نفت (نفتکش) گریس ۱ بوده و انگلیس در صورتی که ضمانت‌هایی در این باره بدست بیاورد که نفتکش به سوریه نرود آزادی آن را تسهیل می‌کند و این کار پس از روند دادگاه‌های جبل‌الطارق صورت می‌گیرد».
هانت در پیام دیگری افزود: «ظریف نیز گفت که ایران خواستار حل موضوع بوده و به دنبال تشدید تنش نیست. با فابیان پیکاردو رئیس دولت محلی جبل الطارق نیز صحبت کردیم و وی در حال انجام کار فوق‌العاده‌ای در هماهنگی موضوع و به اشتراک گذاشتن چشم انداز انگلیس در مسیر پیش رو است».
این اظهارات در شرایطی مطرح می‌شود که دولت محلی جبل‌الطارق اخیراً مدعی شده بود توقیف نفتکش «گریس ۱» به صورت مستقل توسط این دولت و بدون اعمال فشار خارجی انجام شده است. این دولت همچنین پیشتر ادعا کرده بود که مقصد این نفتکش پالایشگاه بانیاس در سوریه بوده و به همین دلیل ناقض تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه سوریه بوده است. این در حالی است که منطقه جبل‌الطارق تحت حاکمیت انگلیس قرار دارد و نیروی دریایی انگلیس هم در توقیف نفتکش حامل نفت ایران مشارکت داشته است.
در واکنش به ادعای دولت جبل‌الطارق که اندکی پس از توقیف نفتکش مطرح شده بود، سید عباس عراقچی، معاون سیاسی وزارت خارجه کشورمان گفت: «این نفتکش حامل نفت ایران بود. یک سوپرتانکر است با دو میلیون بشکه ظرفیت و به خاطر ظرفیت بالا امکان عبورش از کانال سوئز نبوده و لذا از جبل الطارق به مقصد خود عازم شده است. برخلاف ادعای انگلیس مقصد آن سوریه نبوده، کما اینکه بندری که از سوریه نام بردند اصولاً ظرفیت پذیرش چنین سوپرتانکری را ندارد. هدف جای دیگری بوده و از آبراه بین‌المللی در جبل الطارق عبور می‌کرده است». وی همچنین تأکید کرد «هیچ قانونی به دولت انگلیس این اجازه را نمی‌دهد که این نفتکش را متوقف کند و از نظر ما این راهزنی دریایی است و خواستار آزادسازی سریع این نفتکش هستیم».
پس از توضیحات عراقچی، این گمانه به طور جدی مطرح شد که هدف از توقیف نفتکش مذکور که مشخصاً توسط نیرو‌های انگلیسی و به احتمال زیاد به تحریک دولت آمریکا صورت گرفته، نه رعایت تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه سوریه، بلکه رعایت تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ایران بوده است؛ امری که مشخصاً با ادعا‌های انگلیس به عنوان یکی از اعضای باقیمانده برجام درباره عدم پایبندی به تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ایران همخوانی ندارد.
از سوی دیگر، حتی در صورت صحت ادعای انگلیس و دولت جبل‌الطارق درباره رعایت تحریم‌های سوریه، باز هم این امر نمی‌توانست به عنوان دستاویزی برای توقیف نفتکش ایرانی به کار گرفته شود. محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان در این زمینه در توئیتر نوشت: «ایران نه عضو اتحادیه اروپاست و نه مشمول هیچ گونه تحریم نفتی اروپا. آخرین بار که بررسی کردم، اتحادیه اروپا مخالف فراسرزمین‌گرایی بود. رک و راست اینکه توقیف غیرقانونی نفتکش حامل نفت ایران توسط بریتانیا به نیابت از «تیم ب»، دزدی دریایی است. این یک بدعت خطرناک است که باید همین الان پایان یابد».
از سوی دیگر، طی روز‌های اخیر و از زمان اعلام خبر توقیف نفتکش مذکور، دیگر مقامات ارشد سیاسی و نظامی کشورمان نیز به طور مکرر نسبت به پیامد‌های این اقدام برای انگلیس هشدار داده‌اند؛ امری که سبب طرح برخی گمانه‌زنی‌ها مبنی بر احتمال انجام اقدامی «تلافی‌جویانه» از سوی ایران علیه نفتکش‌های انگلیسی در منطقه خلیج فارس و تنگه هرمز شد. همین موضوع بود که باعث شد اخیراً و در هنگام عبور یک نفتکش انگلیسی از خلیج فارس، یک ناوچه نیروی دریایی این کشور اقدام به اسکورت آن کند.
بر این اساس، به نظر می‌رسد اظهارات اخیر وزیر خارجه انگلیس درباره رفع توقیف مشروط نفتکش ایرانی، بیش از هر چیز ناشی از نگرانی این کشور از پیامد‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت این اقدام برای منافع لندن در منطقه خلیج فارس باشد. به عبارت دیگر، تأکید ایران بر اینکه در توقیف ماندن نفتکش برای انگلیس هزینه‌زا خواهد بود، این کشور را به تلاش برای رفع تنش واداشته است. از سوی دیگر، همان‌گونه که مقامات انگلیسی خود نیز اعلام کرده‌اند، این کشور توان اسکورت تمامی نفتکش‌هایش را در خلیج فارس ندارد و نخواهد توانست در بلندمدت، پیامد‌های تشدید تنش‌ها با ایران را به این شکل تحمل نماید. مجموعه این عوامل، لندن را به فکر راه چاره‌ای برای برون‌رفت از وضعیت کنونی واداشته؛ هرچند بعید به نظر می‌رسد ایران به چیزی کمتر از رفع توقیف بدون قید و شرط نفتکش رضایت بدهد.
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
ارسال نظر