آنچه رئیسی به آن‌اشاره کرده، موضوعی بسیار مهم است که در صورت اجرای صحیح و دقیق، می‌تواند گامی بزرگ در راستای مبارزه با فساد در کشور باشد. این عمل در دنیا به «سوت زنی» معروف است.

فرض کنید در سازمانی شاهد تخلف هستید. مثلا اگر ناظر پرداخت رشوه، پاسخگو نبودن به مراجعان در دستگاه‌های دولتی یا رعایت نشدن حقوق بیمار در بیمارستان، یا مطب باشید یا اینکه ببینید در شرکت یا سازمان شما، مدیران به صراحت تصمیمات غیرقانونی می‌گیرند چه می‌کنید؟ شاید در نگاه اول پاسخ این باشد که حتما گزارش خواهم کرد! اما در جهان واقع این کار سخت است. یکی از توجیهات این است که ممکن است این افشاگری موجب اخراج فرد از کار و متهم شدن به خبرچینی شود. مخصوصا آنکه درباره اثربخشی افشاگری‌ها و منتج شدن آن به رفع خلاف صورت گرفته، هم تردید وجود دارد. در این شرایط و با وجود این استدلال‌ها، ممکن است مهم‌ترین ابزار گزارش تخلفات، یعنی رصد و گزارش‌دهی مردمی ناکارآمد شود. در بسیاری از کشورهای دنیا این نتیجه حاصل شده است که باید از افشاگران فسادهای کوچک و بزرگ که در اصطلاح به آنها سوت زنان فساد یا Whistleblowers گفته می‌شود، حمایت‌های قانونی شود تا هراسی در انجام وظایف اخلاقی و اجتماعی خود نداشته باشند. حتی در برخی از کشورها به این افراد جایزه نقدی هم می‌دهند. معمولا این جایزه نقدی درصدی از ارزش فساد کشف شده است.

در برخی کشورها شرایطی را طراحی کرده‌اند که گروه‌های مافیایی خود به خود فرو می‌پاشند. فرض کنید که یک گروه ۵ نفره قرار باشد سرقت یا فسادی ۱۰۰ میلیون دلاری انجام دهد؛ اگر همه چیز خوب پیش برود، دستگیر نشوند، کسی کشته یا زخمی نشود و هزار اما و اگر دیگر، هرکدام از افراد در نهایت ۲۰ میلیون دلار کاسب خواهند شد. اما اگر یکی از آنها فساد را گزارش کند، می‌تواند تا ۳۰ درصد مبلغ فساد یعنی ۳۰ میلیون دلار پاداش بگیرد. ضمن اینکه خطر دستگیری، یا زخمی و کشته شدن هم تهدیدش نمی‌کند!

 

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.