علت تشکیل چنین کمیته‌ای را می‌توان بی سابقه بودن سیل و گستردگی خسارت‌های وارده به کشور دانست، خسارت‌های جانی و مالی که وزیر کشور آن را تا ۳۵ هزار میلیارد تومان نیز تخمین زده است.

هنوز ساز و کار این کمیته و رویکردهای آن مشخص نیست، اما مروری بر تخصص حاضران این کمیته نشان می‌دهد که این گزارش قرار است سویه‌های مختلف سیلاب اخیر را دربر بگیرد. این سویه‌ها شامل حقوق، شهرسازی، مدیریت، جامعه شناسی، بهداشت و سلامت و محیط زیست خواهد بود.

این دومین کمیته از این دست در تاریخ وقوع حوادث و رخدادهای طبیعی و غیرطبیعی در کشور است. نخستین بار هیأت ویژه گزارش ملی برای بررسی حادثه پلاسکو  تشکیل شد.

حادثه آتش سوزی و درنهایت فروریختن ساختمان ۵۴ ساله پلاسکو، ۳۰ دی ماه ۱۳۹۵  رخ داد و رئیس جمهوری ۹ بهمن ماه همان سال، حکم تشکیل  این هیأت را صادر کرد که هیأت نیز دو روز بعد کار خود را آغاز کرد. همان طور که در مقدمه گزارش پلاسکو آمده است، چنین کاری در گذشته سابقه نداشت و بنابراین سازمان و روال کار مشخص نبود. با وجود این، این هیأت توانست گزارش علمی و همه‌جانبه خود را با شعار «پلاسکو را فراموش نکنیم» ۱۶ فروردین ۹۶ به هیأت دولت ارائه کند.

این گزارش با اقبال همه نهادها، جریان‌ها و رسانه‌ها رو به رو نشد و باوجود رویه بشدت علمی اعضای هیأت و گزارش نهایی، با عینک سیاسی به این دستاورد نگریسته شد. این درحالی بود که به اذعان تدوین کنندگان این گزارش، «این اولین بار بود که بررسی حادثه‌ای در این مقیاس به هیأتی کاملاً غیردولتی و با ترکیبی از بالاترین متخصصان مستقل  و استادان دانشگاه سپرده می‌شد. بررسی به گروهی سپرده شده بود که ذینفع به حساب نمی‌آمدند و با سازمان‌هایی که مرتبط با مسأله هستند، ارتباط ساختاری  نداشتند. هیأت به گونه‌ای انتخاب شده بود که می‌توانست داعیه بی‌طرفی داشته باشد و انتخاب اعضا بر اساس تخصص‌ها هیأت را توانمند می‌ساخت تا با نگاهی تخصصی و به دور از سوگیری‌های متداول سازمانی و سیاسی حادثه را بررسی نماید.»

به نظر می‌رسد رویکرد علمی، بی طرفی، ذینفع نبودن اعضای هیأت، فقدان ارتباط ساختاری با سازمان و برخورداری از نگاه تخصصی که از ویژگی‌های هیأت تحقیق پلاسکو بود، در تعیین ترکیب اعضای هیأت ویژه گزارش ملی سیلاب‌ها هم رعایت شده است.

به این معنی که این افراد، عموماً غیردولتی و غیروابسته به نهادهای حاکمیتی و اغلب از اساتید دانشگاه‌ها هستند که سال‌ها در رشته‌های خود، فعالیت علمی داشته‌اند.

از این رو می‌توان انتظار داشت که این هیأت

 ۶ ماه آینده، گزارش علمی، دقیق و بی طرفانه‌ای از علت‌های سیلاب‌های اخیر، آنچه در مدیریت و امداد روی داد و راهکارهای مدیریت بحران در آینده ارائه کند. همچنان که رئیس جمهوری نیز علاوه بر مشخص کردن ۱۳ سرفصل اصلی فعالیت و جهت گیری این هیأت، در حکم خود به دکتر نیلی احمدآبادی، هدف اساسی از تشکیل آن را در این دانست که «تاب آوری ایران در مواجهه با حوادث طبیعی باید افزایش یابد، از تکرار اشتباهات و کاستی‌ها جلوگیری شود و ظرفیت مدیریت سیلاب در این اقلیم خشک و نیمه خشک به حداکثر برسد.»

همچنان که گزارش کمیته ملی پلاسکو در دسترس همگان قرار دارد، رئیس جمهوری این بار نیز بر اصل شفافیت تأکید و آورده است که «مردم حق دارند پاسخ‌های علمی، معتبر و دقیق درباره ابعاد مختلف این سیلاب‌ها، میزان آمادگی کشور در مقابل سیلاب، شیوه مدیریت بحران، برآورد خسارات و شیوه جبران خسارات و اصلاحات ضروری برای افزایش آمادگی ملی در برابر سیلاب را دریافت کنند.»

 

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.