پوتین و نتانیاهو در آستانه توافق بر سر ایران؟
در ادامه این مطلب آمده است: پوتین و نتانیاهو در حاشیه کنفرانس گرامیداشت پایان جنگ جهانی اول در پاریس، دیدار کوتاهی باهم داشتند. از آن زمان نتانیاهو تلاش داشت دیدار مفصلی با پوتین ترتیب دهد که ماحصل آن سفر اخیر او به مسکو بود. این ملاقات قرار بود در ۲۱ فوریه رخ دهد اما نتانیاهو مجبور شد برای رسیدگی به ظهور ائتلاف جدید میانه رو در اسراییل، آن را تا هفته پیش به تعویق بیندازد. نتانیاهو از این دیدار با انتشار توییت هایی از مسکو، هم برای جلب افکار عمومی داخلی اسراییل بهره برداری کرد و هم پیغام دولتش را به پوتین رساند.
این دیدار قرار بود نشانه ای از عبور موفقیت آمیز دو کشور از عمیق ترین چالش دیپلماتیک در تاریخ روابط دو کشور باشد و نخستین جمله ای که پوتین هنگام استقبال از نتانیاهو بر زبان آورد، حکایت از آمادگی مسکو برای این امر داشت.
پوتین گفت: مدتی است که برای این دیدار برنامه ریزی کرده ایم. زندگی پیش میرود و به مشاوره در سطوح بالا نیازمند است. تجارت دوجانبه میان ما در حال افزایش است. حجم آن چندان بالا نیست اما روند صعودی دارد. و البته بسیار اهمیت دارد که درباره اوضاع منطقه و مسایل امنیتی مذاکره کنیم. نتانیاهو پاسخ داد: «آقای رییس جمهور طبق شمارش من، از دسامبر ۲۰۱۵ تاکنون یازده بار ملاقات کرده ایم. معتقدم وابستگی مستقیمی میان ما وجود دارد. ارتباط ما یک عنصر بسیار مهم است که ضمن تضمین عدم تقابل و درگیری میان دو کشور، ثبات و امنیت در منطقه ما را نیز حفظ میکند.
تمامی یازده دیدار این دو سیاستمدار و دفعات بیشمار نشست های مشترک نظامی و امنیتی میان دو دولت، تحت تاثیر مسأله ایران (سیاستهای منطقهای این کشور و نیروهای وابسته به آن در سوریه مانند حزب الله) بوده است. این بارهم قضیه تفاوتی با دفعات قبل نداشت. نتانیاهو این زاویه دید را در موضع اسراییل اینگونه بیان کرد: "بزرگترین تهدید برای ثبات و امنیت منطقه از ناحیه ایران و متحدانش است. ما تمام تلاش خود را میکنیم تا این تهدید به واقعیت بدل نشود. ما اجازه نم یدهیم ایران به آنچه میگوید، یعنی نابودی ما دست بیابد."
گزارش شده که اسراییلیها، نقشه های به روز شده ای از محل استقرار نیروهای ایرانی به مقامات روسی نشان دادند. اهمیت این مسأله از آنجاست که بخش بزرگی از تیرگی روابط روسیه با اسراییل ناشی از حملات اسراییل به مواضع ایران در سوریه است. در ۲۳ژانویه سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه اظهار کرده بود که حملات گاه و بیگاه به نقاطی از قلمرو یک کشور مستقل یعنی سوریه باید پایان یابد.
این حملات موجب انتقاد دولت سوریه از ناتوانی روسها در تامین امنیت متحد خود میشود. گفته شده که روسیه و اسراییل توافق کرده اند که حملات اسراییل آسیبی به حکومت بشار الاسد نرساند و در عوض روسیه نیز مانع گسترش نفوذ ایران به سوی مرزهای اسراییل شود. به این ترتیب روسیه در خفا، مجوز آزادی عمل اسراییل در دفاع از خود را صادر کرده اما در ظاهر، حملات اسراییل را نامشروع دانسته و محکوم میکند.
اما این تفاهم نظر در پی ساقط شدن هواپیمای روسی و افزایش بیاعتمادی ارتش روسیه دچار اخلال شد. آن زمان در صحبت با برخی منابع نظامی روسیه از آنها شنیدیم که این اعتقاد میان فرماندهان روس قوت گرفته که همکاری با ایران و حزب الله بهتر از اعتماد کردن به یک متحد آمریکاست. اما از آنجا که پوتین به همکاری گسترده با اسراییل اعتقاد داشت، ارتش روسیه چاره ای جز ادامه همکاری با اسراییل نداشت. حلقه مشاوران نتانیاهو همواره به اهمیت جلب اعتماد پوتین واقف بودند.
به منظور کسب مجدد اعتماد پوتین، نتانیاهو نه تنها بر اهمیت نقش روسیه و ارتش سرخ در شکست نازیسم تاکید کرد بلکه پوتین را برای افتتاح یادمان کشته شدگان نبرد لنینگراد به اسراییل دعوت کرد. محاصره طولانی این شهر که موطن اصلی پوتین است و اکنون سن پترزبورگ نامیده میشود، یکی از تراژدیهای بزرگ جنگ جهانی دوم است. گمان میرود طی این محاصره که ۸۷۲ روز به طول انجامید، بین ۶۳۰هزار تا یک و نیم میلیون نفر کشته شده باشند. تصمیم اسراییل برای ساخت این یادمان، مورد استقبال گسترده روسها واقع شد و پوتین چارهای جز پذیرش این دعوت نداشت.
نتانیاهو ضمن تاکید بر نقاط مشترکی تاریخی میان دو کشور به خصوص درباره وقایع تاریخی که روسها و ایرانیها هنوز نسبت به آنها نگاه متفاوتی دارند، با اشاره به حضور یهودیان روس زبان در دو کشور به عنوان یک عامل پیوند، بر گسترش توریسم میان اسراییل و روسیه تاکید کرد. هر سال ۴۰۰ هزار مسافر روس به اسراییل و ۲۰۰هزار گردشگر اسراییلی به روسیه سفر میکنند. پوتین نیز با استقبال از این حرفهای نتانیاهو گفت: من هم احترام خاصی برای مردم اسراییل قائل هستم. یک ونیم میلیون نفر از مهاجران شوروی سابق خدمت ویژهای به توسعه اسراییل و شکل گیری هویت این کشور کردند و اکنون به عنوان یک پل مهم میان دو کشور ایفای نقش میکنند. البته که اکنون اسراییل وطن آنهاست اما ما هنوز آنها را هموطن خود میخوانیم.
بعید است که پوتین متوجه دقت نتانیاهو در انتخابات واژگانی که به زبان میآورد نشده باشد اما به هر حال از قصد او ابراز خرسندی کرد. اما آنچه به احیای روابط دو کشور کمک کرده، اعتقاد پوتین به این موضوع است که رابطه خوب با اسراییل، یکی از ستونهای اصلی موفقیت در سوریه است. بنابراین این جمله پوتین که زندگی پیش میرود و مستلزم مشاوره در سطوح بالاست ، نوعی به رسمیت شناختن واقعیت فعلی در منطقه است هرچند تجربه ناخوشایند مرگ ۱۵ نظامی روس از یادها نمی رود و ماهیت پر فراز و نشیب رویدادهای خاورمیانه حکایت از این دارد که حتی بهترین توافقهای تنشزدایی نیز هر آن احتمال فروپاشی دارند.
پوتین در مذاکرات عمومی خود با نتانیاهو هرگز به نقش ایران اشاره ای نکرد و به نوعی رعایت روابط تیره میان این دو خصم دیرین را کرد. اما اینکه آیا دو طرف به توافق جدیدی درباره ایران رسیدند یا اسراییل امتیاز جدیدی برای شدت بخشیدن به حملات خود در سوریه دریافت کرد را باید از اقدامات آتی این کشورها دریافت. به نظر میرسد روسیه و اسراییل، بحران پیش آمده را پشت سر گذاشته اند اما رفع کامل آثار آن به گذشت زمان نیاز دارد.
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
ارسال نظر