ناکامی ترامپ در برجام شکنی

در سال ۹۶ ستیزه جویی با ملت و دولت ایران همواره در سخنان ترامپ و دولتمردان آمریکا موج می زد به گونه ای که حتی برخی مقامات کاخ سفید بارها از تلاش برای تغییر نظام سیاسی در ایران سخن به میان آوردند. این رویکردهای خصمانه در پیام رییس جمهوری آمریکا به مناسبت سال نو خورشیدی نیز به شکلی آشکار انعکاس یافت.

مقامات کاخ سفید افزون بر تقابل های لفظی، با گنجاندن نام ایران در فهرست مبادی ممنوعه برای سفر به آمریکا و همچنین قرار دادن افراد و نهادهای ایرانی در لیست سیاه تحریم ها از هیچ تلاشی برای افزایش فشارها علیه ایران فروگذار نکردند. رئیس جمهوری و اعضای ترامپ از هر فرصتی برای به انزوا کشاندن جمهوری اسلامی سود جستند اما دستاوردی خاصی را به کف نیاوردند.

از اتهام حقوق بشری تا مداخله در امور داخلی ایران

دونالد ترامپ در ادامه رفتار خصمانه خود علیه ایران با شرکت در هفتاد و دومین نشست مجمع عمومی سازمان ملل و ایراد سخنرانی علیه جمهوری اسلامی، تهران را به حمایت از تروریسم و نقض حقوق بشر متهم کرد. ترامپ در بخشی از سخنان خود، کشورش را حامی مردم ایران خواند و ملت کشورمان را از قربانیان سیاست های نظام معرفی کرد.

رییس جمهوری آمریکا در حالی به ایراد سخنان عوام فریبانه و حمایت ظاهری از مردم ایران در مجمع عمومی سازمان ملل پرداخت که از همان ابتدای پیروزی در انتخابات دشمنی خود را علیه ایرانیان اعلام کرد و با صدور فرمان مهاجرتی مبنی بر منع صدور روادید برای شهروندان ایرانی، از رفت وآمدهای آنها به آمریکا جلوگیری به عمل آورد.

از طرف دیگر سخنان مداخله جویانه مقامات این کشور همچون «رکس تیلرسون» وزیر امور خارجه قبلی ترامپ بارها توجه ناظران و رسانه ها را به خود جلب کرد. تیلرسون در سخنانی که در کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان ایراد کرد، رفتارهای مداخله جویانه غیرقانونی کشور خود را آشکار ساخت.

وی در بخشی از سخنان خود درباره سیاست ایالات متحده در برابر ایران گفت «تلاش واشنگتن در جهت حمایت از عناصری در داخل ایران است که باعث انتقال مسالمت آمیز قدرت در آن کشور شود. آن عناصر همان طور که به یقین می دانیم آنجا هستند.»

ناکامی ترامپ در برجام شکنی

با وجود اینکه اقدامات ضدایرانی آمریکا همچنان ادامه دارد اما تلاش های ترامپ برای فروپاشی بی هزینه برجام به دلیل عدم همراهی اتحادیه اروپا تاکنون راه به جایی نبرده است، تا جایی که مصوبه پارسال سنای آمریکا برای اعمال تحریم های غیرهسته ای علیه ایران را می توان نشانی از ناتوانی کاخ سفید در برجام شکنی و نیاز به یاری دیگر نخبگان و دستگاه های آمریکایی دانست.

طرح مزبور با ۹۸ رای موافق در برابر ۲ رای مخالف به تصویب رسید و در آن به دلیل اتهاماتی چون حمایت ایران از تروریسم و گروه‌های شبه ‌نظامی، نقض حقوق بشر و همچنین توسعه موشک ‌های بالستیک، تحریم هایی علیه تهران لحاظ شده بود. بنابراین، مجلس نمایندگان آمریکا در سال گذشته طرح «قانون مقابله با اقدامات بی ‌ثبات ساز ایران» را با اکثریت ۴۱۹ رای موافق در برابر سه رای مخالف به تصویب رساند.

آمریکا اما در روند اجرای این طرح تنها به ایران بسنده نکرد و روسیه و کره شمالی را نیز در اصلاحیه جدید به این فهرست افزود. منتقدان سیاست های آمریکایی، اعمال تحریم های تازه علیه ایران را مغایر و ناقض توافق هسته ای می دانند و بر این باورند که ایران نیز می تواند به برجام متعهد نماند. برخی دیگر از کارشناسان نیز معتقدند اقدامات آمریکا به طور مستقیم ناقض برجام نیست و تاثیر آن بیشتر بر روح این توافق است.

پاسخ به ستیزه جویی های واشنگتن

در برابر رفتارهای خصمانه آمریکا و بیان مطالباتی چون توقف برنامه های موشکی جمهوری اسلامی ایران، رییس جمهوری و دیگر مقامات دستگاه دیپلماسی ایران، بارها مواضع قاطعی را اعلام داشتند. همچنین، مجلس شورای اسلامی با تصویب طرح «مقابله با اقدامات ماجراجویانه و تروریستی آمریکا در منطقه» پاسخی کوبنده به تحریم های اخیر ایالات متحده علیه جمهوری اسلامی داد.

در این ارتباط، نمایندگان مردم با ۲۲۸ رای موافق جزییات طرح ۲۷ ماده ای مقابله با فعالیت های تروریستی و ماجراجویانه آمریکا را در منطقه به تصویب نهایی رساندند؛ طرحی که به موجب آن سازما ن‌های نظامی و اطلاعاتی آمریکا و فرماندهان و مقامات ارشد این کشور که در تامین مالی، اطلاعاتی، نظامی،‌ تسلیحاتی،‌ پشتیبانی و آموزشی گروه‌های تروریستی و افراطی در منطقه از جمله داعش و جبهه النصره نقش داشتند، مورد تحریم قرار گرفتند.

در این طرح همچنین افراد آمریکایی که در فعالیت‌های نیروهای نظامی و اطلاعاتی آمریکا شرکت کرده و اشخاص موثر در سازماندهی،‌ تامین مالی،‌ راهبری یا ارتکاب اقدامات تروریستی علیه منافع دولت یا اتباع جمهوری اسلامی ایران، در لیست تحریم ها قرار گرفتند.

تلاش آمریکا برای بهره گیری از شورای امنیت علیه تهران

با وجود عدم همراهی جامعه جهانی با سیاست های ضدایرانی آمریکا و ناکامی سران این کشور در پیشبرد اهداف خصمانه علیه جمهوری اسلامی، توطئه های مقامات کاخ سفید در طول سال گذشته همچنان ادامه داشت؛ به گونه ای که «نیکی هیلی» نماینده ترامپ در سازمان ملل در کنفرانسی مطبوعاتی با نمایش دادن بقایای موشکی که مدعی بود از یمن به فرودگاه ریاض شلیک شده، این موشک را ساخت ایران و جمهوری اسلامی را حامی تروریسم اعلام کرد. بسیاری اما این ادعا را به رسمیت نشناختند و از طرف دیگر، هیچ شواهدی نیز دال بر دست داشتن ایران در این حمله موشکی به دست نیامد.

افزون بر آن، مقامات کاخ سفید در اقدامی دیگر با همکاری متحدان غربی خود نقشه جدیدی را در شورای امنیت پیاده کردند که این اقدام ماجراجویانه نیز با ناکامی مواجه شد. این کشورها در اقدامی با به رای گذاشتن قطعنامه پیشنهادی انگلیس در خصوص یمن سعی در مقصر نشان دادن ایران در تشدید بحران داشتتد؛ قطعنامه ای که مورد حمایت آمریکا و فرانسه نیز قرار گرفت اما توسط روسیه وتو شد و در نهایت قطعنامه پیشنهادی روسیه که ادعای مداخله و کمک تسلیحاتی ایران را به انصارالله را رد می کرد با کسب ۱۵ رای موافق به تصویب رسید.

نماینده آمریکا در سازمان ملل بارها کوشیده با طرح مسائل کم اهمیت و بی ارتباط درباره ایران از شورای امنیت برای زیر فشار قرار دادن تهران بهره گیرد؛ موضوعی که در واکنش به ناآرامی های دی ماه نیز خود را نشان داد. نیکی هیلی نماینده آمریکا در شورای امنیت سازمان ملل در نشستی که در مقر این سازمان برگزار شد به بزرگنمایی درباره اعتراضات داخلی کشورمان پرداخت و در صدد استفاده ابزاری از این موضوع برآمد، اقدامی که راه به جایی نبرد و با اعتراض برخی اعضای دایم شورای امنیت از جمله چین، روسیه و فرانسه مواجه شد که معتقد بودند نماینده آمریکا با طرح مسائل نامربوط، وقت و انرژی شورا را هدر می دهد.