بازرگان معتقد بود که واژه «دموکراتیک» جلوی انحراف را می‌گیرد
محمد توسلی دبیرکل نهضت آزادی عصر امروز در میزگرد «بازرگان و انقلاب اسلامی» با بیان اینکه دولت مهندس بازرگان را باید با چالش هایش در نظر گرفت، گفت: نخستین چالشی که باید به آن اشاره کرد دیداری است که مهندس بازرگان در پاریس با رهبر انقلاب داشت. رسم بود که همه به نوعی با امام در پاریس بیعت می کردند. مهندس بازرگان ساعت‌ها مذاکره کرد و قرار بود نامه‌ای به مانند بیعت بنویسند اما ایشان گفت باید با یارانم در ایران صحبت کنم که همین موضوع یک چالشی ایجاد کرد.
وی ادامه داد: مهندس بازرگان به ایران آمد در حزب مشورت کرد و حزب بیانیه‌ای که چون طی یک سال اخیر مردم رهبری آیت‌الله خمینی را پذیرفتند ماهم می‌پذیریم. بحث حاکمیت رای ملت است.
توسلی با بیان این که در حکمی که آیت‌الله خمینی به مهندس بازرگان دادند آمده که به حکم شرع و خواست مردم من این حکم را به شما می دهم، اظهار داشت: در نامه پاسخ، مهندس بازرگان هم بر رای مردم تأکید می‌کنند او با یک نگاه راهبردی این کلمات را در ۱۵ بهمن سال ۵۷ استفاده می‌کند تشکر از ملت ایران میکنم که آیت‌الله مکرر تصریح می‌کنند که به نام ملت و برای ملت قدم‌ها را برداشته‌اند.
دبیرکل نهضت منحله آزادی افزود: چالش بعدی رفراندوم انقلاب اسلامی است. مردم قرار شد به جمهوری اسلامی‌ای که در پاریس و در بانگ رسانه‌های جهانی گفته بودند و با تأکید بر اینکه جمهوری اسلامی که حتی مارکسیست ها هم حق اظهار نظر دارند، در پای صندوق رای حاضر شوند.
وی خاطر نشان کرد: مهندس بازرگان گفت به جمهوری دموکراتیک اسلامی رای دهیم چون در اساسنامه شورای انقلاب هم آمده بود. اما امام خمینی فرمودند جمهوری اسلامی نه یک کلمه کم و نه یک کلمه زیاد. مهندس بازرگان می‌دانست که واژه دموکراتیک جلوی انحراف را می‌گیرد.
دبیرکل نهضت منحله آزادی با اشاره به تدوین قانون اساسی گفت: امام خمینی با اصلاحات لازم این قانون اساسی که تهیه شده را به رفراندوم گذاشتند. آقای بازرگان گفتند شما به مردم قول دادید مجلس موسسان تشکیل می‌شود و رفراندوم نقض پیمان است. کسانی همچون مرحوم مطهری پادرمیانی کردند و مجلس خبرگان قانون اساسی تشکیل شد.
توسلی ادامه داد: روحانیون سنتی در این مجلس از پیشنهاد مرحوم آیت در باب اصل ولایت فقیه حمایت همه جانبه کردند. برخی از اعضای دولت نامه اعتراضی نوشتند و در این زمینه برخورد با برخی از وزرای دولت موقت شکل گرفت.
دبیرکل نهضت منحله آزادی با اشاره به دومین چالش گفت: چالش بعدی ظرایفی است که هم در حکم نخست وزیری و هم پذیرش استعفای بازرگان وجود دارد. در هر دو سند، آیت‌الله خمینی مراتب اعتماد خود به دیانت و سلامت مهندس بازرگان را اعلام می‌کنند. با یک لحن بسیار مثبت تمام سوابق علمی و مبارزاتی او را تایید می‌کنند. اما بعد سخنانی مطرح می‌کنند که با این متون متفاوت است. من ۶ماه در نجف با آیت‌الله خمینی بودم و با روحیات ایشان آشنا هستم. ایشان جایی گفتند «والله قسم من مخالف نخست وزیری بازرگان بودم»، از لحاظ تاریخی جای سوال دارد که چه اتفاقی افتاده است.
وی با اشاره به نامه‌نگاری‌ها طی سال های ۶۶ تا ۶۸ یادآوری کرد: چالش بعدی نامه ای است سال ۶۶ نوشته شد و سال ۶۸ محتشمی‌پور انتشار داده است. نامه های امام همیشه باید به خط و امضا خودشان باشد که بعد از فوت امام آقای منتظری گفت این نامه به خط و امضا ایشان نبوده است.
دبیرکل نهضت منحله آزادی افزود: چالش بعدی اختلافاتی است که بین احزاب به وجود آمد. آیت‌الله خمینی در این میان نامه‌ای منتشر کردند و از ولایت مطلقه فقیه نام بردند. این موضوع حادثه خیلی مهمی است. مهندس بازرگان با یک جمع خبره کار پژوهشی انجام دادند که اصل ولایت مطلقه فقیه را به استناد قرآن و سنت و عترت با توجه به جنبه‌های سیاسی و اجتماعی آن بررسی کردند. این نشریه در اواخر سال ۶۶ تهیه شد. با نامه و امضای مهندس بازرگان برای تمام مراجع قم و آیت ا له خمینی و مسئولین فرستاده شد و گفته شد این کار پژوهشی است که هرجای آن اشتباه بود به ما متذکر شوید. حتی یک نامه هم دریافت نشد.
توسلی در پایان تأکید کرد: چالش‌های مهندس بازرگان بعد از خرداد ۶۰ هم موردتوجه است. در مجلس کریدوری بود که مرگ بر بازرگان گفته بود اما به رقم تمام هزینه‌ها و بازداشت‌ها ایستادند و به رسالت خود ادامه دادند. حتی در اردیبهشت ۶۸ جمعی از رهبران نهضت آزادی به بهشت‌زهرا رفتند، مجموعه را دستگیر کرده و به کهریزک بردند و صحنه اعدام فراهم کردند. باید توجه کنیم آن نگاه مهندس بازرگان با توجه به نگاه امروز جوانان پیام مهمی برای همه مدیران جامعه ما است.
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
ارسال نظر