چرا ژنرال‌ها جنبش عاری از خشونت الزکزاکی را تحمل نمی‌کنند؟
معمای شیخ نیجریه
به گزارش «ای‌بی‌سی‌نیوز»، یک روایت ساختگی و حکومتی این است که شیعیان در حال برگزاری مراسم عزاداری بودند آن هم در شرایطی که کاروان حامل «توکور بوراتای»، رئیس ستاد مشترک ارتش نیجریه، درحال بازدید رسمی از شهر زاریا بوده است. ثانی عثمان، سخنگوی ارتش نیجریه ادعا می‌کند که شیعیان هوادار شیخ الزکزاکی به کاروان بوراتای حمله کردند و سربازان همراه وی، چاره‌ای جز دفاع و حمله متقابل نداشتند.
به گزارش «ای‌بی‌سی‌نیوز»، یک روایت ساختگی و حکومتی این است که شیعیان در حال برگزاری مراسم عزاداری بودند آن هم در شرایطی که کاروان حامل «توکور بوراتای»، رئیس ستاد مشترک ارتش نیجریه، درحال بازدید رسمی از شهر زاریا بوده است. ثانی عثمان، سخنگوی ارتش نیجریه ادعا می‌کند که شیعیان هوادار شیخ الزکزاکی به کاروان بوراتای حمله کردند و سربازان همراه وی، چاره‌ای جز دفاع و حمله متقابل نداشتند. گفته می‌شود شیعیان با ایجاد مانع در خیابان‌های شهر زاریا، به عزاداری مشغول بودند اما کاروان حامل رئیس ستاد مشترک ارتش این اقدام را خصمانه تلقی کرده و آتش گشودند. «ای‌بی‌سی‌نیوز» می‌افزاید: «ناگهان رگبار گلوله از مسجد و ساختمان‌های اطراف به سوی کاروان باریدن گرفت.» سخنگوی ارتش می‌گوید: «اقدام شیعیان تلاشی بود برای ترور.» ارتش حتی پا را فراتر گذاشته و می‌گوید شیعیان با بمب‌های دست‌ساز به کاروان حمله کرده و تیراندازی از ساختمان‌ها شروع شد.
به گزارش بی‌بی‌سی، ابراهیم موسی، سخنگوی جنبش اسلامی نیجریه می‌گوید: سربازان ارتش بدون هیچ دلیلی، به روی مسلمانان شیعه آتش گشودند و صدها نفر را زخمی و بازداشت کردند. همسر و فرزند و معاون شیخ الزکزاکی در میان کشته شدگان هستند. شیخ ابراهیم می‌گوید: ارتش در گذشته هم جنبش اسلامی نیجریه را هدف قرار داده بود. سال گذشته، ارتش سه فرزند دیگر شیخ را در حالی کشتند که تازه از پکن و بیروت (به دلیل مطالعات مذهبی‌شان) بازگشته بودند. «ای‌بی‌سی‌نیوز» می‌افزاید: در کنار فشار ارتش بر شیعیان اما این گروه مسلمان در دو هفته گذشته هم از سوی بوکوحرام هدف گرفته شدند. بوکوحرام با اعزام بمب‌گذاران انتحاری به میان شیعیان ۲۲ نفر از آنها را کشت. بی‌بی‌سی در گزارش ۱۴ دسامبر خود می‌نویسد: ارتش نیجریه پیش از دستگیری شیخ ابراهیم، دو تانک در خارج از منزل مسکونی او مستقر کرده بود. این گزارش می‌افزاید: جنبش اسلامی نیجریه به رهبری شیخ ابراهیم الزکزاکی به دنبال تاسیس «جمهوری اسلامی» در نیجریه است و این یکی از دلایل ستیز ارتش با شیعیان این کشور است. اما پس از حمله خونین ارتش نیجریه به مسجد شیعیان سرنوشت شیخ ابراهیم در هاله‌ای از ابهام فرورفته است. برخی می‌گویند او توسط ارتش نیجریه در حبس خانگی به سر می‌برد ولی برخی از هواداران شیخ می‌گویند: او به نقطه‌ای نامعلوم برده شده است.
شیخ ابراهیم الزکزاکی کیست؟
معلم «ابراهیم یعقوب الزکزاکی» در 14 شعبان 1327 (5 می1953) در شهر زاریا چشم به جهان گشود. الزکزاکی در لغت به معنای «مردی از زازائو» است. زازائو امیرنشینی در ایالت کادونا است که شهر زاریا در آن قرار دارد. تبار شناسی شیخ ابراهیم چنین است: ابراهیم بن علیو بن تاج الدین بن امام حسین. البته امام حسین به معنای امام سوم شیعیان نیست چرا که شیخ ما در زمره سادات نیست. «امام حسین»، جد شیخ ابراهیم، اصالتا اهل مالی بود و در دوره «مجدد شیخ اسامه بن فودیو» به سوکوتو آمد. گفتنی است ایالت سوکوتو، بزرگترین ایالت مسلمان نشین نیجریه است که سلطانی مستقل دارد. این کشور به‌صورت فدرالی اداره می‌شود. در هر حال، زمانی که «امام حسین» به سوکوتو آمد در زمره شاگردان فودیو در آمد. به دنبال روابط نزدیکی که میان این دو برقرار شد، شیخ فودیو، «امام حسین» را به امیر و حاکم این منطقه یعنی «معلم موسی» وصل کرد تا با کمک یکدیگر دولت اسلامی در زازائو را به وجود آورند. با شکست زازائو، موسی امیر آنجا شد و «امام حسین» به مشاور مذهبی او تبدیل شد. با ازدواجی که میان خانواده موسی و حسین شکل گرفت، روابط آنها بیش از پیش نزدیک شد. تمام این اتفاقات در بخش اول قرن 19 اتفاق افتاد.
پدر شیخ ابراهیم در سال ۱۹۷۲ درگذشت. ابراهیم پنجمین فرزند بود. او در ۱۵ سالگی به مدرسه عربی «فتا» رفت که برای آموزش ابتدایی عربی تاسیس شده بود. او با استعدادی که در تحصیل نشان داد دوره ۴ ساله مدرسه را ظرف ۲ سال به اتمام رساند. ابراهیم سپس به مدرسه مطالعات عربی در کانائو رفت و در فاصله ۱۹۷۱ تا ۱۹۷۶ موفق به دریافت مدرک «سطح ۲» شد. او سپس برای ادامه تحصیلات به دانشگاه «احمدو وِلو» رفت. او در کنار مطالعات دینی در رشته اقتصاد تحصیل کرد و در سال ۱۹۷۹ با رتبه اول فارغ‌التحصیل شد اما به دلیل فعالیت‌ها و تحصیلات اسلامی که داشت مدرک به او داده نشد. او در کنار تحصیلات دانشگاهی در محضر اساتید دیگری در «حوزه» در کانائو زانوی ادب زمین زد. او اکنون ۶ فرزند دارد که دو فرزند او در سال گذشته و یکی هم چند روز پیش در حمله ارتش نیجریه کشته شدند. شیخ ابراهیم اکنون رهبر جنبش اسلامی نیجریه است. با وجود فعالیت‌های سیاسی که در رژیم‌های نظامی و غیرنظامی داشته اما در توصیف او گفته می‌شود که با وجود خشونتی که طی سال‌ها علیه او و خانواده‌اش اعمال شده اما هرگز به خشونت متوسل نشده است. اگرچه تخمین زده می‌شود که ۳ میلیون حامی دارد اما رویکرد او در مقابله با رژیم‌های مختلف در کشورش رویکردی عاری از خشونت بوده است. ویکی پدیا می‌نویسد: از ۱۹۹۵ میلادی به این سو روند جذب اهل سنت به مذهب شیعه اثنی عشری افزایش یافته به‌گونه‌ای که در حال حاضر تعداد شیعیان تا ۱۰ میلیون نفر برآورد می‌شود.
نسخه آفریقایی حزب‌الله
برخی می‌گویند جنبش اسلامی نیجریه (IMN) بر پایه الگوی حزب‌الله لبنان شکل‌گرفتن است. فارغ از صحت و سقم این مساله اما آنچه روشن است این است که شیخ و حزبش، دولت نیجریه را مسوول ارعاب و تهدید شیعیان می‌داند. یکی از نقاط مشترک این حزب با حزب‌الله لبنان نگرش تقابل جویانه با اسرائیل است. دیدگاه شیخ در مورد اسرائیل جالب است. جنبش اسلامی نیجریه می2008 سمپوزیومی با عنوان «خلق دولت نامشروع اسرائیل» برگزار کرد. شیخ در آنجا سخنانی بر زبان آورد که به گفته برخی باعث حساسیت ارتش نسبت به او شد. الزکزاکی می‌گوید: «وقتی اسرائیل شصتمین سالگرد تاسیس خود و اشغال فلسطین را جشن می‌گیرد ما عزاداری می‌کنیم چرا که واقعیت این است که تاسیس اسرائیل بر مبنای تروریسم بوده است.» شیخ از جمله روحانیونی است که به زبان‌های انگلیسی، اسپانیایی، عربی و فارسی مسلط است. او سفرها و سخنرانی‌هایی در الجزایر، بریتانیا، فرانسه، اسپانیا، آمریکا، لبنان،جمهوری آذربایجان و ایران داشته است.
بحران در نیجریه
نیجریه پرجمعیت‌ترین کشور در آفریقا و هفتمین کشور پرجمعیت جهان است. این کشور همچنین پرجمعیت‌ترین کشور جهان با اکثریت سیاه‌پوست است. نیجریه در سال ۱۹۶۰ از بریتانیا مستقل شد و نام این کشور از نام رودخانه نیجر گرفته شده‌است. این کشور به دلیل تنوع قومی و زبانی به شکل فدرال اداره می‌شود. ویکی‌پدیا می‌نویسد: «جمعیت ۱۷۰ میلیونی نیجریه نیز از نظر قومیت و زبان چندپاره است. قوم هوسه-فولانی در شمال کشور، عمدتا مسلمان هستند و یاروکوبا در جنوب غربی، بعضی مسلمان و بعضی مسیحیند. قوم ایگبو در شمال شرقی زندگی می‌کنند. بیشتر تروریست‌های بوکوحرام از قوم کانوریس هستند.۵۰ درصد از مردم نیجریه مسلمان و ۴۰ درصد مسیحی هستند.»
نیجریه اکنون به دو قسمت تبدیل شده است: شمال عمدتا مسلمان‌نشین و جنوب عمدتا مسیحی. شاید اگر بوکوحرام نبود نیجریه هم کشوری می‌شد همچون سایر کشورهای آفریقایی. اما اکنون نام این کشور با بوکوحرام گره خورده است. گروهی که دست بیعت به داعش داده و تلاش دارد تا شریعت مورد نظر خود را در تمام 36 ایالت نیجریه پیاده کند. تاکتیک‌های این گروه بی‌شباهت به داعش نیست: زنده زنده سوزاندن، کشتار دسته جمعی، به صلیب کشیدن و ... جنبش اسلامی نیجریه به رهبری شیخ ابراهیم اکنون با دو دشمن دست به گریبان است: از یکسو بوکوحرام به‌عنوان دشمن ذاتی شیعیان در بخش‌هایی از این کشور می‌تازد و هر آنکه با او مخالف باشد را از دم تیغ می‌گذراند و در سوی دیگر، ارتش نیجریه است که وجود رهبری شیعه در این کشور را مانعی در راه اجرای سیاست‌های خود می‌بیند.
وب‌سایت رسمی جنبش اسلامی نیجریه می‌نویسد رویکرد ارتش نیجریه در برابر شیعیان به مقاومت شیخ ابراهیم در برابر بی‌عدالتی و سرکوب شیعیان باز می‌گردد. این وب‌سایت که به نوعی پیوند میان ارتش و بوکوحرام ایجاد می‌کند، می‌افزاید: رویکرد ارتش در برابر شیخ به مقاومت او در برابر بوکوحرام و مخالفت او به صهیونیسم باز می‌گردد. او ارتش را مقصر شکل‌گیری و طغیان بوکوحرام اعلام کرده چرا که ارتش همه چیز را برای خود می‌خواهد و هیچ صدای مخالفی را بر نمی‌تابد. برخی شیخ ابراهیم را قلب تپنده شیعه در آفریقا می‌نامند که توانسته در برابر یورش بوکوحرام و ارتش نام شیعه را زنده نگه دارد.
ارسال نظر