گروه جهان: انتخابات زودهنگام پارلمان ترکیه فردا یکشنبه دهم آبان برگزار می‌شود. احزاب ترکیه برای ورود به پارلمان این کشور باید حداقل ۱۰ درصد آرای مردم را کسب کنند. حزب دموکراتیک خلق‌ (HDP) در انتخابات پیشین که ۷ ژوئن (۱۷ خرداد) برگزار شد ۱۳ درصد آرا را کسب کرد و برای نخستین بار در تاریخ ترکیه ۸۰ نماینده کرد را روانه پارلمان این کشور کرد. رهبران کرد از جمله «سیری ثریا اوندر» این موفقیت را «پیروزی صلح بر جنگ» دانستند. در انتخابات کنونی شهروندان ترک مقیم خارج این امکان را داشتند که آرای خود را تا ۲۸ اکتبر به صندوق‌های رای بریزند. با توجه به آماری که مقامات ترکیه ارائه کردند در حوزه‌های رای‌گیری خارج از کشور تعداد آرا نسبت به انتخابات پیشین ۲۳۳ هزار افزایش یافته و میزان مشارکت از ۳۶ درصد به ۴۳ درصد رسیده است. تنها در آلمان تعداد آرای شرکت‌کنندگان در این انتخابات به ۱۰۰هزار رای و به میزان ۱۹درصد افزایش یافته است. در هلند، فرانسه، بلژیک و انگلستان نیز بر تعداد آرا نسبت به انتخابات گذشته افزوده شده است.


با این حال، انتخابات فردا از دو جهت مهم است: یکی بُعد داخلی و فضای حاکم بر انتخابات در داخل کشور و دیگری ابعاد و تاثیرات خارجی انتخابات. در بعد داخلی، یکی مساله کردهاست که اهمیت زیادی برای ترک‌ها دارد. با فعال شدن کردهای سوری در سوریه و تاثیرات آن بر کردهای داخل ترکیه فضا برای حضور کردها امنیتی شده است. رئیس‌جمهوری ترکیه با تهدید به ادامه حملات علیه شبه‌نظامیان کرد در سوریه گفت که کشورش نیاز به اجازه هیچ طرفی برای جلوگیری از گسترش حمایت‌ها از خودمختاری کردها ندارد و حتی اگر لازم بداند شورشیان متحد آمریکا را نیز بمباران می‌کند. به گزارش راشا تودی، رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه در پیامی واضح برای منصرف کردن کردها از حمایت از خودمختاری تل‌ابیض در نزدیکی مرز ترکیه گفت که «هر کاری لازم باشد» برای ریشه کن کردن منبع بالقوه جدایی‌طلبی در مرزهای خود انجام می‌دهد و این قطعا شامل استفاده از نیروی نظامی هم می‌شود.

از سوی دیگر، گفته می‌شود پیروزی کردهای ترکیه در انتخابات قبلی (در انتخابات خردادماه دولت اردوغان باز هم نتوانست اکثریت را به دست آورد و مجبور به تشکیل ائتلافی چندگانه با سایر احزاب شد) مانع رسیدن اردوغان به اهدافش شدند. به گزارش خبرگزاری آلمان، صلاح‌الدین دمیرتاش، رهبر حزب دموکراتیک خلق‌ آن زمان حتی «بحث درباره ریاست جمهوری و دیکتاتوری در ترکیه» را پایان یافته اعلام کرد. پیروزی حزب دموکراتیک خلق‌ در سرنوشت سیاسی ترکیه نقش تعیین‌کننده‌ای داشت؛ زیرا هدف و برنامه رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور کنونی ترکیه را که بنا داشت نظام پارلمانی را به ریاست جمهوری تبدیل کند، نقش برآب کرد.

اما پیروزی «حزب کردها» به صلح و آشتی نیز نینجامید و آتش جنگ بین ارتش ترکیه و حزب کارگران کردستان (پ‌‌ک‌ک) دوباره شعله‌ور کرد. خبرگزاری دوغان ترکیه گزارش می‌دهد در مدت ۱۰۰ روز درگیری، یعنی از ۲۰ ژوئیه تا ۲۷ نوامبر ۱۵۵ نیروی نظامی ترکیه اعم از سرباز، پلیس، ژاندارم و نگهبانان مرزی کشته شده‌اند. درباره تعداد کشته شدگان گروه پ‌ک‌ک آمار دقیقی ارائه داده نشده است. صلاح‌الدین دمیرتاش، رئیس مشترک حزب دموکراتیک خلق‌ در مصاحبه اختصاصی با روزنامه زمان اظهار امیدواری کرده است: «در انتخابات اول نوامبر آرا ۱۳ درصد را رد خواهیم کرد. هدف برای حزب ما کسب ۲۰ درصد است ولی می‌دانیم که در انتخابات زودهنگام به این رقم دست پیدا نخواهیم کرد. اما مطمئن هستیم که از ۱۳ درصد بیشتر رای کسب خواهیم کرد. هدف ۱۰۰ کرسی در پارلمان ترکیه است.»

در بعد خارجی اما اهمیت ژئوپولیتیک و ژئو استراتژیک ترکیه است که سیاست خارجی این کشور را زیر ذره‌بین تحلیلگران سیاسی، کارشناسان قرار داده است. این احتمال از سوی کارشناسان مطرح شده است که ممکن است دولت آینده ترکیه باز هم دولتی ائتلافی باشد و به تعبیر دمیرتاش خبری از دیکتاتوری اردوغانی در میان نباشد. بر اساس برخی نظرسنجی‌ها گفته می‌شود حزب عدالت در بهترین حالت می‌تواند 40 یا حداکثر 41 درصد از آرا را به دست آورد. اکنون تنش لفظی میان سران حزب عدالت همچون بولنت آرینچ، علی باباجان و ارطغرل گونای علیه اردوغان بالا گرفته است. حتی برخی پا فراتر گذاشته و می‌گویند احتمال دارد پس از انتخابات، حزبی نوین از دل حزب عدالت زاده شود. مواضع حزب عدالت طی دو سال اخیر چه در تحولات داخلی و چه در سوریه و بحث داعش بسیار چالش برانگیز بوده و گمانی زنی‌ها بر این است که حتی آرای زنان به حزب عدالت با کاهش 13درصدی مواجه خواهد بود.