گروه جهان: دیروز جمعه نشست وین 2 در حالی برگزار شد که بسیاری احتمال تنش‌های فراوان میان بازیگران مختلف را رد نمی‌کردند؛ بازیگرانی که به دو اردوگاه «موافق اسد» و «مخالف اسد» تقسیم می‌شدند. ابتدا تصور می‌شد تنش‌ها میان آمریکا با طرف روسی- ایرانی باشد اما به گزارش نیویورک‌تایمز، چالش بزرگ‌تر میان دو رقیب منطقه‌ای یعنی ایران- عربستان بود. تا روزهای پایانی باقی‌مانده به آغاز این نشست تصور نشستن ایران- عربستان دور یک میز غیرممکن بود اما در میان مجموعه‌ای از مسائل، دو مساله مهم‌تر باعث شد «رقبا» و «رفقا» گرد یک میز بنشینند. نیویورک‌تایمز می‌نویسد بحران سوریه وارد پنجمین سال خود شده و این کشور می‌رود تا به تلی از خاکستر تبدیل شود. از سوی دیگر، بحران آوارگان سوری است که باعث شده پای طرف غربی هم به معرکه سوریه باز شود. وقتی روسیه با مشورت متحد ایرانی خود وارد شامات شد، عربستان خود را بازنده دید. چنین بود که واکنش سردمداران ریاض ارائه کمک‌های مالی و تسلیحاتی گسترده به برادران سنی خود در سوریه بود که می‌کوشیدند اسد را ساقط کنند.

اما وقتی روس‌ها علاوه بر داعش، مواضع سایر شورشیان ضداسد را هم هدف قرار دادند این تصور در اعراب پدید آمد که روس‌ها نیروهای عربی- آمریکایی را هدف قرار داده‌اند. طرف‌های ضدسوری وقتی دیدند اوضاع به ضررشان پیش می‌رود نفع خود را در این دیدند که شبکه‌ای به وجود آورند که به گفته آنها «گذار مدیریت شده» نام داشت. هدف از این گذار ایجاد شرایطی برای خارج کردن اسد از قدرت بود اما این تلاش‌ها با سرسختی رقبای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای به‌ویژه لجاجت عربستان بر باد رفت. عادل الجبیر، وزیر خارجه عربستان که به تندروی شهره است؛ در مورد نشست وین2 که غیرمستقیم روی سخنش با ایران بود، گفته بود: «اگر دیدیم طرفین جدی نیستند آنجا را ترک می‌کنیم و وقت خود را تلف نمی‌کنیم. هیچ تردیدی نیست که اسد باید برود.» سخنان الجبیر بی‌پاسخ نماند. به گزارش نیویورک‌تایمز، عمران الزعبی، وزیر اطلاع‌رسانی سوریه، خطاب به وزیر خارجه عربستان با «بی‌اطلاع و ناتوان» توصیف کردن او گفت: «به الجبیر توصیه می‌کنیم دهان خود را ببندد.» او تاکید کرد که عربستان در بحران‌های سوریه، عراق و در جنگ یمن بدترین و خونبارترین نقش را داشته که آن را به طرفی غیرمناسب برای تلاش مثبت در حل بحران‌های منطقه تبدیل کرده است. او ادامه داد که عادل جبیر، وزیر خارجه عربستان توموری است که آرزو می‌کنیم ملت عربستان هر چه سریعتر از این معضل رهایی یابد. رهبران عربستان در وهله اول با توجه به منافع کشورشان باید او را ساکت کنند.

این روزنامه آمریکایی می‌نویسد: وزیر خارجه آمریکا طی روزهای اخیر تلاش بسیاری کرد تا طرف عربستانی را ترغیب به حضور در وین 2 کند. استدلال کری این بود که «این درگیری‌ها باعث نابودی بیشترسوریه می‌شود؛ موجب افزایش تلفات و مرگ و میر و بدتر شدن وضعیت مهاجران در اروپا می‌شود.» در سوی دیگر، اوباما هم با ملک سلمان تلفنی صحبت کرد. تلاش‌های جان کری البته بی‌ثمر نبود. «جان الیاسون»، دیپلمات کهنه کار سوئدی که تلاش‌هایش موجب پایان جنگ ایران و عراق شد، می‌گوید: «یکی از مهم‌ترین موانع تداوم ستیز عربستان و ایران و بی‌اعتمادی عمیقی است که میان آنها وجود دارد.» اگرچه نشست‌های ژنو 1 و 2 راه به جایی نبرد اما بسیاری امیدوارند که وین 2 بتواند گره از مشکلات سوریه بگشاید چرا که نمایندگان 13 کشور در سطح وزرای خارجه حضور دارند. در نشست دو روزه وین علاوه بر وزرای خارجه ایران، روسیه و آمریکا، وزرای خارجه ترکیه، عربستان، چین، عمان، مصر و چند کشور دیگر نیز حضور دارند.


در سوریه چه می‌گذرد؟

گفته می‌شود برخی مخالفان مسلح دولت سوریه به تازگی با میخائیل بوگدانوف، معاون وزیر خارجه و فرستاده ویژه روسیه در امور خاورمیانه دیدار و درخصوص دستیابی به تفاهم درباره اوضاع این کشور و مدیریت مرحله انتقالی و امکان برگزاری نشستی با حضور رهبران ارتش آزاد و نیروهای مخالف مسلح مذاکره کردند. به گزارش الجزیره، معاون وزیر خارجه روسیه در این زمینه می‌گوید مسکو ارتباطات تقریبا هر روزه با نمایندگان مخالف سوریه از جمله ارتش آزاد دارد. بوگدانوف گفت: با گروه‌هایی که نشست داشته‌ایم هیات هماهنگی ملی، ائتلاف ملی، سازمان‌های دموکرات و دیگر اقشار سوریه هستند. الجزیره می‌نویسد احتمال دارد در چند روز آینده رهبران مخالفان مسلح سوریه در استانبول نشستی را برگزار کنند. این در حالی است که خبرگزاری اسپوتنیک به نقل از دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین اعلام کرد، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه معتقد است در شرایط کنونی مبارزه با تروریسم در سوریه باید در مقایسه با پیشبرد مذاکرات برای سازش سیاسی در این کشور از اهمیت بیشتری برخوردار باشد. پسکوف می‌گوید همان‌طور که پوتین تاکید کرده است، معتقدیم که اولویت اصلی در شرایط کنونی مبارزه با تروریسم و افراط‌گرایی در سوریه است. وی تاکید کرد: پس از ریشه‌کن کردن گروه‌های افراط‌گرا و تروریستی است که می‌توانیم درباره سازش سیاسی در سوریه وارد جزئیات شویم.


قطر: نیروی زمینی به سوریه نمی‌فرستیم

ظاهرا تاثیرات و پیامدهای نشست وین 2 زودتر از خود این نشست کشورهای عربی را تحت تاثیر قرار داده است. در جدیدترین تحول، خالدالعطیه، وزیر خارجه قطر در گفت‌وگو با شبکه الجزیره اعزام نیروهای قطری برای شرکت در درگیری‌ها در سوریه را بعید دانست و گفت: « آنچه مخالفان سوریه خواهان آن هستند تنها حمایت مالی است.» پیش‌تر العطیه گفته بود کشورش در واکنش به حمله هوایی روسیه که در راستای حمایت از اسد صورت می‌گیرد مداخله نظامی در سوریه را آغاز خواهد کرد. عقب‌نشینی معنی‌دار وزیر قطری نشان می‌دهد اوضاع در سوریه به سویی می‌رود که می‌توان امید به راه‌حل سیاسی داشت.


داعش به سلاح‌های شیمیایی دست یافته است

میخائیل یولیانوف، مدیر بخش منع گسترش تسلیحات و کنترل تسلیحاتی وزارت امور خارجه روسیه روز پنج‌شنبه اعلام کرد که داعش به توانایی تولید تسلیحات شیمیایی دست یافته است. به گزارش خبرگزاری ایتارتاس، این مقام روسی تصریح کرد که به‌‌رغم تمامی تلاش‌ها، گروه تروریستی داعش به تکنولوژی ساخت تسلیحات شیمیایی، اسناد مربوط و بودجه لازم برای تولید آنها دست یافته است. نمونه‌های بسیاری از استفاده از تسلیحات شیمیایی در سوریه و عراق توسط تروریست‌های داعش ثبت شده است. یولیانوف گفت: درخصوص داعش باید گفت که این گروه نه‌تنها از گاز کلر برای اهداف نظامی استفاده کرده، بلکه حقایقی علیه داعش درخصوص استفاده از تسلیحات شیمیایی واقعی همچون گاز خردل وجود دارد که نیازمند استفاده از تکنولوژی‌های بسیار پیشرفته است. این مقام روسی افزود: تمامی تسلیحات شیمیایی به خارج از سوریه منتقل شده است. تنها یک درصد از کل تسلیحات شیمیایی باقی مانده‌اند که باید منهدم شوند. یکی از شرکت‌های آمریکایی که به این مساله رسیدگی می‌کند با مشکلات فنی مواجه شده و در حال حاضر کار را به حالت تعلیق درآورده است. اما خاک سوریه از تسلیحات شیمیایی پاک شده است.