جمهوری‌خواهان علیه هم عکس: AFP
گروه جهان: نخستین مناظره مقدماتی داوطلبان کسب نامزدی حزب جمهوری‌خواه در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال ۲۰۱۶، پنج‌شنبه شب در شهر کلیولندِ ایالت اوهایو برگزار شد. شبکه تلویزیونی فاکس نیوز که برگزارکننده این برنامه بود مجبور شد داوطلبان نامزدی انتخابات ریاست جمهوری از حزب جمهوری‌خواه را در دو مناظره جداگانه به روی صحنه ببرد.




بخش اول مناظره جمهوری‌خواهان با حضور هفت داوطلبی که در نظرسنجی‌ها طرفداران کمتری دارند برگزار شد و در دومین مناظره که در ساعت ۲۱ به وقت محلی برگزار شد ۱۰ داوطلب پرطرفدارتر حضور یافتند. چهره جنجالی این مناظره‌ها دونالد ترامپ بود که در هر دو مناظره به سیبل حملات و اظهارنظر‌های نامزدها تبدیل شده بود. ترامپ که در نظرسنجی‌های عمومی کاندیدای پیشتاز حزب جمهوری‌خواه محسوب می‌شود در هفته‌های اخیر با اظهاراتی جنجالی از جمله درباره مهاجران مکزیکی و کهنه‌سربازان آمریکایی عرصه رقابت درون حزبی را متلاطم ساخته و انتقاد بسیاری از جمهوری‌خواهان را برانگیخته است. برخی از چهره‌های جمهوری‌خواه مایل هستند که ترامپ به‌عنوان کاندیدای مستقل در انتخابات حضور یابد، اما او تاکنون از پذیرش این خواسته خودداری کرده است. به گزارش الجزیره، آغازکننده مناظره «دونالد ترامپ» بود که از سوی برخی رسانه‌های آمریکایی با عنوان «پدیده» از او نام برده می‌شود؛ پدیده‌ای که ظاهرا سیاست یک بام و دو هوا را در پیش گرفته و در این مناظره از سوی حضار «هو» شد. آنچه در این مناظره جلب توجه می‌کرد حملاتی بود که نامزدها علیه یکدیگر روانه می‌کردند بدون اینکه رقیب دموکرات را مورد توجه خود قرار دهند. در مرکز این مناظره‌ها، میلیاردر آمریکایی ترامپ جلب توجه می‌کرد. وقتی مجری اولین پرسش را با این عنوان مطرح کرد که «آیا از شما نامزدها کسی متعهد به نامزدی جمهوری‌خواهان در انتخابات 2016 شده است» اولین پاسخ‌دهنده دونالد ترامپ بود که پاسخ داد: «در برهه فعلی هرگز متعهد نمی‌شوم.» او اعلام کرد در صورتی که حزب با او به درستی رفتار کند به‌عنوان «نامزد مستقل» حضور نخواهد یافت. به گزارش الجزیره، پاسخ ترامپ باعث شد حضار او را «هو» کنند. عدم اعلام قطعی نامزدی از سوی ترامپ صدای سناتور رند پاول را هم در آورد. این سناتور آمریکایی اعلام کرد ترامپ می‌خواهد گزینه‌های خود را همچنان روی میز نگه دارد تا در لحظه حساس از هیلاری حمایت کند، چرا که وی سابقه دوستی با «بیل کلینتون» را دارد. ریک پری و کارلی فیورینا هم پیوندهای ترامپ با کلینتون‌ها را زیر سوال برده و او را متهم کردند که ممکن است تغییر موضع داده و به اردوگاه دموکرات‌ها و حمایت از هیلاری برود. برخی کارشناسان می‌گویند، در صورتی که ترامپ به‌عنوان نامزد مستقل وارد گود رقابت‌ها شود باعث سرشکن شدن آرای جمهوری‌خواهان و ایجاد شکاف در اردوگاه آنها خواهد شد. الجزیره می‌نویسد: «این مساله می‌تواند باعث پیروزی یا افزایش رای دموکرات‌ها شود.» «تام آکرمان»، خبرنگار الجزیره که به‌صورت زنده مناظره‌ها را پوشش می‌داد، می‌گوید: «اگرچه تمام بحث‌ها حول ترامپ نبود اما برای مجریان و سایر رقبا نادیده گرفتن او دشوار بود.» به گزارش سی‌ان‌ان، رند پاول اعلام کرد ترامپ سیاستمداران را خریده و روی کلینتون‌ها شرط بسته است. اگرچه گفته می‌شود ترامپ در نظرسنجی‌های عمومی پیشتاز است اما برخی مواضع او که آشکارا در این مناظره‌ها مورد نقد قرار گرفت باعث می‌شود از مقبولیت او نزد افکار عمومی کاسته شود. الجزیره می‌نویسد وقتی «مگین کِلی، مجری مراسم در مورد اظهارنظرهای نفرت‌انگیز ترامپ پرسید او «از کوره در رفت» و مجری را متهم به بدرفتاری با خود کرد. مجری از او پرسید چرا زنان آمریکایی را «خوک‌های چاق»، «سگ» و «مزخرف» نامیده است او این سخنان را رد کرد و گفت هرگز چنین سخنانی بر زبان نیاورده است. خبرنگار الجزیره می‌نویسد: «به جای اینکه از سخنان خود عقب‌نشینی کند، مجری را متهم می‌کند.» سی‌ان‌ان هم در گزارشی می‌نویسد: «ترامپ اسباب خنده و تمسخر حضار شده بود.» به گزارش سی‌ان‌ان، «جب بوش» یکی از نامزدهای جمهوری‌خواهان برای انتخابات ریاست جمهوری 2016 اعلام کرد که ترامپ با «ادبیات تفرقه‌اندازانه»‌ای که در پیش گرفته می‌تواند ضربه‌ای بر پیکر حزب وارد کند. سی‌ان‌ان می‌نویسد: «چالش تمام رقبای ترامپ در این مناظره دو ساعته این بود که هر چه زودتر از نمایش و شوی تلویزیونی ترامپ خلاص شوند.» این گزارش می‌نویسد اگرچه «جب بوش» شانه به شانه ترامپ به پیش می‌رود اما در مورد مسائلی مانند مهاجرت پاسخ‌های روشنی نداشت در حالی که سناتور مارکو روبیو (فلوریدا) یا اسکات واکر (فرماندار ویسکانسین) در دور اول مناظره‌ها خوش درخشیدند و پاسخ‌های صریحی دادند. همچون رقابت‌های مقدماتی سال 2012، حزب با رقابتی سخت میان دو گروه مواجه است: گروهی که مشتاق نامزدهایی با جذابیت انتخاباتی عمومی و گسترده هستند و گروهی که بر این باورند که کلید پیروزی، نامزد کردن یک محافظه‌کار آتشین مزاج است. 4 سال پیش، اردوگاه جمهوری‌خواهان حامی میت رامنی بود اما او تلاش داشت تا حمایت محافظه‌کارانی که در رقابت‌های مقدماتی از این ایالت به آن ایالت پیروز می‌شوند را به دست آورد، چرا که نامزد اصلی از میان اینها انتخاب می‌شد. به گزارش الجزیره، چهره دیگری که در میان نامزدها اهمیت داشت «جب بوش»، فرماندار فلوریدا بود. «جب» به دلیل سابقه خانوادگی‌اش «همچون آتشی است که همه را از دور خود می‌پراکند.» اگرچه پدر و برادرش در کسوت رئیس‌جمهوری ظاهر شدند اما این ترس وجود دارد که نامزدی او ممکن است بازگشتی به گذشته به وجود آورد و بار دیگر نومحافظه‌کاران جنگ طلب را ساکن کاخ سفید کند. «جب» به دلیل اینکه همسرش اصالتا مکزیکی است به دنبال یافتن راه‌حلی برای مهاجران غیرقانونی در آمریکا است. این موضع البته در میان برخی رای‌دهندگان جمهوری‌خواه محلی از اعراب ندارد.


ایران؛ محور مناظره‌ها

در میان اردوگاه جمهوری‌خواه سه مساله موجب شکاف شده است: «مهاجرت»، «مسائل مربوط به تروریسم» و «پرونده هسته‌ای ایران». ظاهرا جمهوری‌خواهان سوژه‌ای داغ‌تر از پرونده هسته‌ای ایران نیافتند. آنها در گام اول مناظره‌های مقدماتی، ایران را به سیبل حملات خود تبدیل کردند. اسکات واکر، فرماندار ایالت ویسکانسین در این مناظره گفت: در صورت ورود به کاخ سفید، «در روز نخست به این توافق خاتمه می‌دهد، تحریم‌های شدیدتری علیه ایران برقرار می‌کند و متحدان آمریکا را متقاعد می‌کند تا از چنین رویه‌ای پیروی کنند.»


سناتور رند پاول دیگر نامزد انتخابات ریاست جمهوری آمریکا از اردوگاه جمهوری‌خواهان گفت: دولت اوباما از موضع قدرت با ایران مذاکره نکرده و «خیلی زود امتیازات فراوانی» به تهران داده است. مایک هاکبی فرماندار پیشین آرکانزاس هم گفت که توافق اتمی با ایران، «جهان را به جایی خطرناک‌تر تبدیل کرده» و ایران به هر چیزی که خواست رسید. کارلی فیورینا داوطلب نامزدی حزب جمهوری‌خواه و مدیرعامل پیشین شرکت کامپیوتری اچ‌پی، که در بخش اول مناظره حضور داشت با انتقاد از توافق اتمی با ایران گفت: «قبول دارم که متحدان ما کامل نیستند؛ اما ایران با واسطه‌هایش در کانون شرارت قرار دارد که در خاورمیانه در جریان است.» ریک پری، فرماندار پیشین تگزاس هم همراستا با فیورینا گفت کنگره باید مانع از لغو تحریم‌های ایران شود.


با این حال، سی‌ان‌ان می‌افزاید: براساس نظرسنجی‌های بلومبرگ، ترامپ با آرای ۲۱ درصد جلوتر از بوش (۱۰ درصد) و واکر (۸ درصد) است. برخی منتقدان معتقدند نامزدی یک کمدین با ادبیاتی نامناسب توهین به جامعه آمریکا است. هفته نامه پولیتیکو در گزارشی می‌نویسد: «احتمال دارد ترامپ برای گرم کردن فضای انتخاباتی وارد میدان رقابت‌ها شده باشد تا بخت خود را بیازماید.» برخی از گزارش‌ها حاکی است که اگرچه ترامپ به «پدیده خنده‌دار» رقابت‌ها تبدیل شده، اما بخت با «جب بوش» بیشتر یار است. در هر حال، تا انتخابات ۲۰۱۶ زمان زیادی نمانده است. از دل زدوخوردهای سیاسی میان رقبا طی یک سال آینده نامزد نهایی اردوگاه جمهوری‌خواه معرفی خواهد شد. نامزد هر که باشد، میانه خوبی با ایران و پرونده هسته‌ای این کشور نخواهد داشت.


تقابل دو دیدگاه

دست کم دو دیدگاه در میان جمهوری‌خواهان وجود دارد: دیدگاه اولویت بخشیدن به اقتصاد و سیاست داخلی و دیدگاه اولویت دادن به سیاست خارجی و مسائل امنیت ملی. نماینده دیدگاه اول رند پاول است که از شاخه نوگرای حزب جمهوری‌خواه است. او سابقه یک سخنرانی 13 ساعته بر ضد باراک اوباما را در سنا دارد. برخی از او با عنوان فیدل کاستروی آمریکا یاد می‌کنند. او اگرچه سیاست دولت آمریکا و هم حزبی هایش را درخصوص تحریم‌های ایران و کوبا، استفاده از پهپاد و جاسوسی از حریم شخصی مردم بارها زیر سوال برده و طرفدار کوچک‌تر شدن ارتش آمریکا است اما در این مناظره‌ها از منظر یک جمهوری‌خواه تندرو وارد شد و در راستای همصدایی با سایر همقطارانش تعامل هسته‌ای با ایران را زیر سوال برد. نماینده دیدگاه دوم اما مارکو روبیو و تد کروز هستند. برخی کارشناسان می‌گویند اولویت بخشیدن به سیاست خارجی و مسائل امنیت ملی در اردوگاه جمهوری‌خواهان می‌تواند به ضرر رند پاول تمام شود.


این گروه همواره از موضع جنگ‌طلبانه نسبت به تحولات جهانی برخوردارند و خواهان اعزام نیروی زمینی بیشتر به عراق برای مهار داعش هستند. با این حال، این سه نامزد یک وجه مشترک دارند: هرسه از چهره‌های محبوب در میان جناح محافظه‌کار تی‌پارتی هستند. به نظر می‌رسد در جبهه جمهوری‌خواهان رقابت بسیار داغ‌تر از اردوگاه دموکرات‌ها باشد؛ چرا که تعدد نامزدها و دیدگاه‌ها رقابت‌های درون گروهی آنها را دیدنی‌تر کرده است. برخی معتقدند جمهوری‌خواهان کمربندها را برای تسخیر کاخ سفید در سال ۲۰۱۶ محکم بسته‌اند. یک دیدگاه بر این باور است که رقابت‌ها در حزب جمهوری‌خواه آمریکا بیشتر بین چهره‌های محافظه کار محبوب در جنبش تی پارتی مانند تد کروز، رند پاول و جب بوش باشد. دیدگاه دیگر بر این باور است که در آینده شاهد تغییراتی در اردوگاه محافظه کاران خواهیم بود به گونه‌ای که جب بوش پیشتاز انتخابات خواهد شد. این دیدگاه می‌گوید «جب» تجربه فرمانداری و نام خانوادگی را یدک می‌کشد که در میان جمهوری‌خواهان دارای اعتبار است؛ البته ممکن است نام خانوادگی وی مشکلاتی را برایش به بار آورد نه تنها به خاطر اینکه برادرش در نزد افکار عمومی همچنان نامحبوب است و مسبب اعزام سربازان آمریکایی به خاورمیانه و در پیش گرفتن سیاست تهاجمی است، بلکه به این دلیل که سومین نفر از اعضای یک خانواده است که رئیس‌جمهور می‌شود.

جمهوری‌خواهان علیه هم