اردوغانی‌ها به جان علوی‌ها و کردها افتادند
ترکیه در پریشانی پساتوافقی
عدالتی‌ها به جان علوی‌ها وکردها افتادند
تسویه حساب اردوغان با مخالفان داخلی
نکته این است که عملیات هوایی ترکیه علیه داعش و کردها از استان دیاربکر که استانی کردنشین است، آغاز شده است. گاردین می‌نویسد: «این حمله در پاسخ به تهاجم هوایی ترک‌ها علیه پایگاه‌های پ‌ک‌ک در شمال عراق صورت می‌گیرد. ایندیپندنت اما درگیری ترک- کرد را از زاویه‌ای دیگر مورد بررسی قرار داده است.» پاتریک کاکبرن، تحلیلگر ایندیپندنت، می‌نویسد: «کردها، دولت آمریکا را به همکاری با آنکارا در سرکوب کردها متهم کرده‌اند. کردها معتقدند حملات ترکیه با چراغ سبز آمریکا صورت می‌گیرد و این نوعی بده- بستان میان دو طرف است؛ چرا که آمریکایی‌ها مجوز استفاده از پایگاه اینجرلیک را به دست آوردند.»
«کامران قره باغی» مفسر کرد عراقی و رئیس کارکنان سابق جلال طالبانی، رئیس‌جمهوری سابق عراق می‌گوید: «آمریکایی‌ها در محاسبات شان خیلی باهوش نیستند. شاید آنها محاسبه کرده‌اند که اگر ترکیه در کنارشان باشد، دیگر نیازی به کردها ندارند.» با این حال، گاردین می‌نویسد مقام‌های آمریکایی هر گونه بده‌بستان با آنکارا علیه کردها را در ازای استفاده از پایگاه اینجرلیک رد کرده‌اند. ترک‌ها بسیار مایلند بیش از داعش، دست به اقداماتی علیه کردها در عراق، ترکیه و سوریه بزنند. کاکبرن می‌نویسد: در نظر ترک ها، داعش تهدیدی موقت است اما کردها تهدیدی دائمی هستند. به نظر می‌رسد دولت ترکیه به روش‌های اقتدارگرایانه بازگشته است. آنکارا تمام منتقدان و مخالفان را از دم تیغ می‌گذراند. ایندیپندنت در گزارشی می‌نویسد: «هر کسی از فعالان و کنشگران سیاسی گرفته تا علوی‌ها زندانی می‌شوند یا با خودروهای آب پاش متفرق می‌شوند. تعداد علوی‌ها در ترکیه ۷ میلیون نفر تخمین زده می‌شود.
برخی ترک‌های افراطی، علوی‌های ترکیه را ستون پنجم اسد در این کشور می‌دانند و می‌گویند اسد می‌کوشد تا زمین بازی را از دمشق به آنکارا منتقل کند و این کار هم با استفاده از ستون پنجم او که علوی‌های ترکیه هستند صورت می‌گیرد.» ایندیپندنت می‌افزاید: طی یک هفته گذشته آنکارا اقدام به دستگیری هزار معترض و زندانی کردن آنها کرده است. شاید آمریکا به دنبال تلافی باشد. زمانی که آنکارا در قضیه کوبانی رو در روی آمریکا ایستاد احتمالا آمریکا می‌خواهد دست به تلافی بزند. کاکبرن می‌نویسد: «نتیجه حمله هوایی ترکیه علیه داعش و شبه‌نظامیان کرد احتمالا بی‌ثباتی در ترکیه است. آمریکا احتمالا به دنبال این امر است تا با مشارکت ترکیه در جنگ علیه داعش در عراق و سوریه این کشور را بی‌ثبات کند؛ بدون اینکه به هدف خود که شکست داعش در این دو کشور است کمک کرده باشد. اگر چنین باشد آمریکا بزرگ‌ترین اشتباه را در خاورمیانه پس از حمله به عراق در سال 2003 مرتکب شده است. در آن زمان آمریکایی‌ها به دنبال سقوط صدام و جایگزینی او با دولتی طرفدار آمریکا بودند.»
طی دو سال گذشته و از زمانی که اردوغان تلاش کرد تا اقتدار خود را افزایش دهد، ترکیه «به شدت بی‌ثبات و خشن شده است» و این خشونت در ترکیه از زمانی که حزب عدالت اکثریت را در انتخابات عمومی ماه گذشته از دست داد، بیشتر شده است. تحلیلگر ایندیپندنت می‌نویسد: یکی از تفسیرهایی که از تهاجم دولت ترکیه علیه داعش، کردها و سایر گروه‌های اپوزیسیون می‌شود، این است که اگر تا ماه مه دولت ائتلافی در ترکیه تشکیل نشود، اردوغان تمایل دارد در انتخاباتی که قرار است در ماه مه برگزار شود،دست برتر را داشته باشد. او سپس می‌خواهد سوار بر موج ناسیونالیستی ضدکردی و ضدتروریستی شود که محرک آن نفرت علیه داعش و حملات پ‌ک‌ک است.
مشکل آمریکا چیست؟ مشکل آمریکا این است که موثرترین متحد این کشور در سوریه «یگان‌های مدافع خلق کرد» (YPG) هستند که دارای 2/ 2میلیون جمعیت هستند. این جمعیت کرد 2/ 2 میلیونی طی ماه‌های اخیر در مرزهای ترکیه و بدون کمک این کشور توانسته‌اند به موفقیت‌هایی علیه داعش دست یابند؛ مساله همین‌جاست. این گروه کرد که در سوریه مستقر است شاخه سوری پ‌ک‌ک است. آمریکا در مخمصه افتاده است؛ اگر پ‌ک‌ک در ترکیه علیه آنکارا می‌جنگد اما YPG در سوریه علیه اسد نمی‌جنگد بلکه ائتلافی نانوشته میان کردها و دولت سوریه برای زمینگیر کردن داعش در ازای خودمختاری کردها وجود دارد. در عین حال، کردهای سوریه طی یک سال گذشته در جایگاه متحد آمریکا در سوریه نشسته‌اند و کمک‌های زیادی از سوی آمریکا طی یک سال گذشته در مبارزه علیه داعش به‌دست آورده‌اند.
کاکبرن می‌نویسد: «در حالی که آمریکا در سوریه متحد کردهاست اما سازمان مادر آنها یعنی پ‌ک‌ک را تروریست خطاب می‌کند.» بن رودز، سخنگوی کاخ سفید می‌گوید: «البته ایالات‌متحده، پ‌ک‌ک را به‌طور رسمی سازمان تروریستی می‌داند و ترکیه حق دارد که اهداف آنها را هدف قرار دهد.» او نگفت که آمریکا در حال ارائه اطلاعات جاسوسی به ترکیه درباره پایگاه‌های این گروه در عراق است. این شکل ماکیاولی‌گونه از «سیاست واقعگرایانه» است؛ چرا که اعضای یگان‌های مدافع خلق کرد در اردوگاه‌های PKK دوره دیده‌اند و به همین دلیل است که آنها در نبرد با داعش موفقیت بیشتری نسبت به سایر گروه‌ها داشته‌اند. کاکبرن می‌نویسد: «در واقع، داعش احتمالا از تغییر نگاه آمریکا بهره خواهد برد. چرا؟ زیرا برخی اعضای مبارزان کرد در سوریه برای نبرد علیه ارتش ترکیه عازم این کشور خواهند شد.» این مساله تبعاتی غیرقابل پیش‌بینی خواهد داشت زیرا از یکسو، ارتش ترکیه را در برابر خیل وسیع‌تری از مبارزان کرد قرار می‌دهد و ارتش ترکیه را وارد نبردی فرسایشی می‌کند و از سوی دیگر، میدان نبرد و بی‌ثباتی در خاورمیانه بیشتر می‌شود و داعش بهره بیشتری خواهد برد زیرا بخشی از مبارزان کرد از سوریه به ترکیه خواهند رفت و داعش دست بازتری در مانورهای خود خواهد یافت. در نهایت، ممکن است آمریکا به هدف خود که بی‌ثباتی ترکیه و انتقام از این کشور است، برسد. اینکه ترکیه تا چه میزان وارد درگیری با داعش خواهد شد، روشن نیست. ترکیه می‌گوید به دنبال منطقه پرواز ممنوع و عاری از داعش در غرب کوبانی است؛ اما همزمان «بولنت آرینچ»، معاون نخست‌وزیر ترکیه می‌گوید ترکیه به فکر اعزام نیروی زمینی نیست و تعهدی هم در این زمینه ندارد. کارشناسان معتقدند تغییر دیدگاه آمریکا در مورد ترکیه و کردها، تبعاتی برای توازن قدرت در منطقه خواهد داشت. ائتلاف ترکیه- آمریکا می‌تواند میزان پروازهای آمریکا علیه داعش در سوریه و عراق را افزایش دهد.
یکی از دلایل دیگر این ائتلاف این است که ترک‌ها دوست ندارند کردهای سوریه به‌عنوان متحد آمریکا شناخته شوند. همچنین ترک‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که توافق هسته‌ای ایران و غرب احتمالا مواضع تهران را در منطقه قوی‌تر خواهد کرد و ترک‌ها در حاشیه قرار خواهند گرفت. به تعبیر دیگر، در محاسبات واشنگتن، نفوذ تهران ممکن است بر آنکارا سایه افکند و ترک‌ها را زیر سایه نفوذ ایران قرار دهد، بنابراین آنها دست پیش را گرفته‌اند (همکاری با ائتلاف غرب علیه داعش) تا (از جابه‌جایی‌ها و تغییر احتمالی در توازن قدرت نیروها) عقب نیفتند.
ارسال نظر