استراتژی خویشتندارانه اوباما جواب نمی‌دهد - ۹ تیر ۹۴
ترکیه را وارد جنگ کنید: اوباما هر کاری که از دستش بر می‌آید باید انجام دهد تا ترکیه را درگیر جنگ علیه داعش کند. اگر ترکیه در این جبهه پیشتاز شود، منطقه امنی برای سوری‌های میانه‌رو فراهم می‌شود که می‌توانند داعش را به عقب برانند. رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه گفته است تا زمانی که آمریکا تعهدی مبنی بر برکناری بشار اسد ندهد، در این جنگ شرکت نخواهد کرد. بیایید فرض کنیم که اردوغان صادقانه قصد دارد تعهد خود را در بحران سوریه نشان دهد؛ اما تعهد بزرگ‌تر از آن ایالات‌متحده است تا یک منطقه پرواز در سوریه ایجاد کند تا جنگنده‌های سوری وارد آن منطقه نشوند. چنانچه این موضوع محقق شود ترکیه کاملا برای حضور در جنگ علیه داعش اغوا خواهد شد.
منطقه پرواز ممنوع در یک بخش یا کل سوریه ایجاد کنید: حتی زمانی که جنگنده‌های آمریکایی وارد سوریه می‌شوند آنها جنگنده‌های دمشق را مورد هدف قرار نمی‌دهند. این رویه موجب می‌شود که سوری‌های سنی گمان کنند که واشنگتن به‌دنبال حفظ موقعیت اسد در سوریه است. در نگاه کلی‌تر سنی‌ها می‌ترسند که اوباما در برابر نفوذ تهران به شرق مدیترانه و تسلط ایران به بین‌النهرین ساکت بماند یا از آن راضی باشد. ایالات‌متحده باید تضمین دهد که دولت دمشق از جنگ آمریکا با داعش ذی‌نفع نخواهد بود. اوباما می‌توانست اعلام کند که در منطقه پرواز ممنوع هیچ هواپیمای سوری حق ورود ندارد. چنین اقدامی حمایت دولت‌های بیشتر در میان کشورهای عربی ایجاد خواهد کرد و این دولت‌ها پی خواهند برد جنگ آمریکا با آنها جنگ علیه اسلام نیست. البته این نگرانی هم مشروع است که در نبود اسد ممکن است سوریه به دست افراطیون بیفتد و باید پیش از برکناری دولت دمشق راه را بر روی افراطیون بست. باید گفت ایجاد منطقه پرواز ممنوع به برکناری اسد منجر نمی‌شود؛ اما موجب می‌شود مخالفان میانه‌رو با کمک‌های بین‌المللی خود را برای مدیریت آماده‌تر کنند.
قبایل سنی را به تحرک وادار کنید: تا زمانی که قبایل سنی عراق و سوریه به تاکتیک خود؛ یعنی حمایت از داعش یا مقاومت نکردن در برابر آنها ادامه دهند، شکست داعش غیرممکن به نظر می‌‌رسد. اما اگر قبایل سنی علیه داعش وارد شوند، مانند آنچه در سال ۲۰۰۷ علیه القاعده اقدام کردند جریان در عراق معکوس خواهد شد و احتمال پیروزی بالا خواهد رفت. تضمین دادن به سنی‌های عراق کار سختی خواهد بود. زیرا آنها فکر می‌کنند آمریکا پس از اشغال عراق و سپس ترک این کشور به آنها خیانت کرده است. در حقیقت کناره گرفتن نوری المالکی و جایگزینی حیدرالعبادی قدم خوبی بوده که برداشته شده است. اما عبادی هم شیعه و از قضا هم حزبی مالکی در حزب الدعوه است و بعید است که سنی‌ها در کنار دولت عراق قرار بگیرند تا علیه داعش بجنگند. ایالات‌متحده می‌تواند برای کاهش نگرانی آزادی عمل‌های سیاسی مانند آنچه به کردستان عراق داده، اعطا کند و یک ساختار فدرالی در درون این کشور ایجاد کند. برای اینکه سنی‌ها باز گمان نکنند که آمریکا به آنها خیانت خواهد کرد لازم است آمریکا متعهد شود با حضور نیرو و مشاورانش در آن بخش، حتی بدون موافقت بغداد موافقت خواهد کرد یا دست‌کم این نیروها می‌توانند در بخش کردنشین عراق باقی بمانند.
آماده شدن برای ملت‌سازی: ایالات‌متحده باید از هم‌اکنون خود را برای روزی که درگیری‌ها پایان می‌یابد آماده کند. در این معنا در عراق، آمریکا باید خودمختاری بیشتری به سنی‌های عراقی اعطا کند و به کردها هم اطمینان دهد که پیروزی‌هایی که به دست آورده‌اند از بین نخواهد رفت. آنها باید به کردها اطمینان دهند که نیروهایشان در اقلیم کردستان باقی خواهند ماند و این به معنی استقلال کردستان نیست.
تکه‌تکه شدن جوامع در سوریه در دوران بازسازی این کشور پس از سه سال جنگ داخلی کار سختی خواهد بود و محال است این کشور به حالت سابق خود بازگردد. ایالات‌متحده باید تضمین دهد که دولت آتی در دستان یک قومیت قرار نخواهد گرفت. مدلی که پیش از این در یوگسلاوی به کار گرفته شد، یعنی اعزام صلح‌بانان سازمان ملل و مدیرانی از اتحادیه اروپا و ناتو می‌تواند تا حدودی معضلات را حل و فصل کند. ایالات‌متحده باید فشار ویژه‌ای به سازمان ملل و نماینده‌اش یعنی استفان دی میتسورا وارد بیاورد تا همکاری بیشتری با اتحادیه عرب، اتحادیه اروپا و ناتو و حتی روسیه برای فردای پایان یافتن جنگ داشته باشد. آن‌چنان‌که کنت پولاک از موسسه بروکینگز پیشنهاد می‌کند: زور بازوی بیشتر از آمریکا، پول از کشورهای عربی خلیج‌فارس و حمایت جامعه بین‌المللی از این طرح. این مسلما یک هدف بلندپروازانه است.
نه دولت اسد و نه گروه داعش اصلا احساس خطر و سقوط نمی‌کنند و این پروسه می‌تواند هر نوع نظم تحمیلی در سوریه را به چالش بکشد. اما ایالات‌متحده نباید خطایی را که در عراق و لیبی تکرار کرد اینجا نیز تکرار کند و بدون اینکه آلترناتیوی برای جای خالی حکومت پیدا کند، دست به تغییر رژیم بزند.
ارسال نظر