تداوم بازی فرانسه در جبهه مقابل ایران

عکس: AFP

گروه جهان: تحولات یمن بین‌المللی شد. ائتلاف عربی پای قدرت‌های فرامنطقه‌ای را به مشکلی باز کرد که بیش از آنکه ارتباطی با غرب داشته باشد، بیشتر جنبه‌ای داخلی داشته و به کشورهای منطقه مربوط است. بر همین اساس، در اولین گام روز گذشته عربستان سعودی از فرانسوا اولاند، رئیس‌جمهوری فرانسه دعوت کرد برای بحث درباره مسائل منطقه در نشست سالانه شورای همکاری خلیج‌فارس در ریاض شرکت کند. اولاند میهمان افتخاری نشست سران شورای همکاری خلیج‌فارس بود. رئیس‌جمهوری فرانسه در سفرش به ریاض با پادشاه عربستان، رئیس‌جمهوری مستعفی یمن و رئیس پیشین ائتلاف مخالفان سوریه دیدار و با آنها درخصوص آخرین تحولات اوضاع یمن و سوریه دیدار و گفت‌وگو کرد.

اولاند و کری میهمانان ویژه ریاض

اوضاع آشفته خاورمیانه مقام‌های الیزه را مصمم کرده که از آب گل آلود ماهی بیشتری بگیرند. رهبران الیزه می‌کوشند تا از بازار ده‌ها میلیاردی فروش سلاح در جهان بخشی را از آن خود کنند. کشورهای عربی همصدا با غرب به جای پرداختن به بحران در درون منطقه و حل‌وفصل آن با خرد جمعی، دست به دامان غرب شده‌اند تا حل مشکلات داخلی را از دیگری بخواهند. فرانسه یکی از پیشروترین کشورها در زمینه فروش تسلیحات به اعراب است. کشورهای عربی همچنین با دمیدن در کوس ایران هراسی خرید تسلیحات از شرکت‌های غربی را تسریع کرده‌اند.

روزنامه «فرانکفورتر آلگماینه» به نقل از ژنرال «ادوارد گویلود»، مشاور نظامی سارکوزی در دوران ریاست جمهوری وی، می‌نویسد: «ما اکنون یک انقلاب کوچک ژئوپلیتیک را تجربه می‌کنیم. فرانسه از ۵۰ سال پیش هرگز پایگاه تازه‌ای در خارج از خاک خود ایجاد نکرده، بلکه در این زمینه تنها از میراثی که دوران استعماری برایش باقی مانده بود، استفاده می‌کرد.» به همین دلیل، تصمیم فرانسه برای حضور دائمی در منطقه حساس خلیج‌فارس را، می‌توان نشانه چرخش اساسی در سیاست نظامی این کشور بعد از ریاست جمهوری سارکوزی و در دوران اولاند دانست. بر همین اساس، می‌توان به قراردادهایی که وزیر دفاع فرانسه مبنی بر ایجاد یک پایگاه دریایی، یک پایگاه هوایی و استقرار ۴۵۰ تا ۵۰۰ نظامی در ابوظبی به امضا رساند، اشاره کرد. بی‌تردید، عربستان که خود را در جامه برادر بزرگ‌تر برای اعراب به تصویر می‌کشد برای فرانسه اهمیتی به مراتب بیشتر از سایر کشورهای عربی دارد. این دو کشور در چند سال اخیر قراردادهایی برای خرید تسلیحات از فرانسه امضا کرده‌اند که خرید تسلیحات فرانسوی از سوی عربستان نمونه‌ای از آن است.

رئیس‌جمهوری فرانسه در سفر به ریاض همچنین با «احمد الجربا»، رئیس پیشین ائتلاف مخالفان سوریه نیز دیدار و درخصوص آخرین تحولات این کشور گفت‌وگو کرد. الجربا در این دیدار مدعی شد که «بشار اسد هیچ جایی در آینده سوریه ندارد.» به گزارش خبرگزاری رویترز، در دیدار اولاند با رهبران سعودی بحث مذاکرات هسته‌ای ایران هم مطرح شد. کشورهای عربی با بدبینی نسبت به مذاکرات هسته‌ای ایران با غرب می‌نگرند و معتقدند در صورت توافق، جایگاه ایران در منطقه ارتقا خواهد یافت. الشرق الاوسط می‌نویسد در نزد برخی اعراب «مذاکرات هسته‌ای ایران با غرب تمام شده است.» بنابراین، اعراب برای گریز از ترکش‌های بهبود رابطه ایران با غرب، پیشدستی کرده و به تعبیر برخی کارشناسان «دست به گروکشی زده» و خواهان تضمین‌های امنیتی از غرب هستند. بخشی از این تضمین همانا ضمانت فروش تسلیحات پیشرفته به آنها است. ناگفته نماند که اولاند روز دوشنبه هم در قطر با مقام‌های این کشور عرب دیدار کرد. اولاند در دوحه تصریح کرد که پاریس تلاش می‌کند تا مرحله انتقالی در سوریه برای عبور از بحران فعلی آغاز شود. گفته می‌شود محور گفت‌وگوهای اولاند با مقام‌های دوحه- ریاض تحولات سوریه و یمن، پرونده هسته‌ای ایران و چگونگی فروش سلاح به این دو کشور بود. به گزارش الجزیره، اولاند قرارداد فروش ۲۴ جنگنده رافائل به قیمت ۳/ ۶ میلیارد یورو (معادل ۲/ ۷ میلیارد دلار) به قطر را امضا کرد. همچنین قرار شد فرانسه ۳۶ خلبان و ۱۰۰ تکنیسین قطری را آموزش داده و در زمینه آموزش‌های اطلاعاتی هم گام‌هایی برای قطر بردارد.

به گزارش رویترز به نقل از وزارت دفاع فرانسه، این جنگنده‌ها تجهیزات لازم برای پروازهای تدافعی، بمباران‌های استراتژیک و عملیات شناسایی هوایی را دارند و در سال جاری به دو کشور هند و مصر نیز فروخته شده‌اند.

کری در ریاض

«جان کری»، وزیر خارجه آمریکا، هم امروز وارد ریاض می‌شود تا با رهبران سعودی دیدار کند. قرار است کری پس از این دیدار عازم پاریس شود و در نشست مشترک غربی- عربی حضور یابد. به گزارش الجزیره، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد جان کری، روزهای چهارشنبه و پنج‌شنبه با مسوولان عربستانی درخصوص مسائل مربوط به امنیت منطقه‌ خاورمیانه گفت‌وگو خواهد کرد. نشست عربی- غربی در پاریس در شرایطی برگزار می‌شود که آمریکا یکی از کشورهای اصلی حامی حمله اعراب به یمن بود. به نظر می‌رسد ائتلاف عربی با ناکامی‌هایی که در حمله به یمن به دست آورد (از جمله عدم همراهی برخی کشورهای منطقه، انتقادهای بین‌المللی از حملات بی‌وقفه به یمن و ...) این بار می‌کوشد همراهی و حمایت غرب را به دست آورد.

الجزیره می‌نویسد یکی از دلایل این دیدارهای پیاپی اطمینان از کنار نگذاشتن اعراب پس از توافق هسته‌ای غرب و ایران است. از سوی دیگر، اعراب می‌کوشند با جلب حمایت کشورهای قدرتمند نه‌تنها حمایت معنوی این کشورها را برای مشروعیت بخشیدن به حمله به‌دست آورند، بلکه تلاش دارند تا حمایت مادی- تسلیحاتی غرب را هم به‌دست آورند تا به این وسیله متحدان منطقه‌ای خود را تشویق به پیوستن به ائتلاف کنند.

الجزیره می‌افزاید: «براساس برخی گزارش‌های اطلاعاتی آمریکا، یمنی‌ها به لحاظ دارا بودن سلاح در منزل بر اساس نرخ درآمد سرانه دومین کشور در جهان هستند.» این گزارش می‌افزاید: «جامعه یمن جامعه‌ای به‌شدت مسلح است. قبایل این کشور دارای فرهنگی هستند که اصطلاحا به آن «فرهنگ تفنگ» گفته می‌شود.» «جمال قاسم»، تحلیلگر الجزیره می‌نویسد: «یمنی‌ها دارای فرهنگ مقاومت نیز هستند. آنها توانسته‌اند در طول نیم قرن اخیر بارها در برابر یورش کشورهای همسایه مقاومت کنند. یمن حیات خلوت بسیاری از کشورها در تاریخ خود بوده است.» یکی از دلایلی که ائتلاف عربی را نسبت به حمله زمینی مردد کرده و بار دیگر آنها را به دامان غرب انداخته این است که اعراب می‌ترسند هرگونه حمله زمینی باعث مشروعیت بخشیدن به حوثی‌ها شود. جمال قاسم می‌افزاید: «حمله زمینی این حربه سیاسی را به دست حوثی‌ها می‌دهد که خود را به‌عنوان تنها مدافعان یکپارچگی یمن معرفی کنند. به این وسیله آنها می‌توانند مردم یمن را حول پرچم این کشور و زیر لوای خود متحد کنند. حوثی‌ها و متحدشان صالح مزیت بزرگی در دانش استفاده از شرایط سخت و جلب حمایت داخلی دارند.» این مزیت‌ها شامل ارتباطات محلی و اطلاعات نظامی است که ائتلاف سعودی از آن بی‌بهره بوده یا دشواری زیادی در جمع‌آوری آن دارد.

تحلیلگر الجزیره پیشنهاد می‌دهد اعراب به جای متوسل شدن به غرب، تشکیل جلسه با همتایان غربی و خریدهای نظامی، بهتر است «درهای دیپلماسی پشت‌پرده با حوثی‌ها و کنگره مردمی به رهبری صالح را بگشایند. اگر راه‌حل‌های سیاسی شکست خورد در آن صورت ائتلاف سعودی می‌تواند و باید قبایل یمنی را ترغیب به مخالفت با اتحاد حوثی‌ها- صالح در شمال و جنوب یمن کرده تا حمایت عمومی برای راه‌حلی سیاسی را به‌دست آورد.»